Geenstijl

Als iemand hoest is het goedkoper die een paar keer te testen, dan deze als een Covid-19 verdachte wekenlang in huis op te sluiten.

Het lijkt binnen de papieren werkelijkheid dat de voorgestelde maatregelen in voldoende mate zijn uitgevoerd om de groei van het aantal ziekenhuisbezoeken, het IC gebruik en aantal slachtoffers te temperen. Echt niets is zeker, want veel slachtoffers worden niet getest.

Van de congregatie Zusters van Liefde overleden er binnen een paar uur drie, twee waren getest en gaan de boeken in als Covid-19 slachtoffer, de derde had dezelfde klachten, maar werd niet getest. Dat is landelijk beleid in verpleegtehuizen, als het drie keer op een afdeling is aangetoond, wordt de rest niet meer getest, ze tellen letterlijk niet meer mee.

Andersom worden te weinig mensen zonder klachten getest, Nederland heeft geen inschatting bij het Imperial College London over het percentage van de bevolking dat besmet is. (PDF) Italië is tussen de 3,2% en 26% besmet, misschien hebben de zwaarst getroffen regio's daar groepsimmuniteit. Het RIVM is pas vorige week begonnen aan zo'n steekproef.

RIVM baseert haar modellen om het reproductiegetal in te schatten op eerste ziektedag van gehospitaliseerde cases. (PDF p15) Dat geeft een vrij indirect, vertraagd en vertekend beeld. Mensen zijn nu zo bang, dat zelfs de instroom van hartklachten stevig gedaald is. De triage-regels worden continu herschreven om de druk op ziekenhuizen te verminderen.

Het RIVM ging in haar presentatie aan de Kamercommissie er vanuit dat Nederland al twee weken een reproductiecijfer heeft van gemiddeld een half. Dan zou je niet op het huidige plateau moeten uitkomen, maar al een daling verwachten. Er zit dus sowieso enige afstand tussen het gepresenteerde model, en wat we zien gebeuren.

Elke maatregel heeft niet alleen een nuttig effect op het verlagen van het reproductiecijfer, een maatregel heeft ook een kostprijs voor de samenleving. De ene maatregel is effectiever dan de andere. Er moet nu eenmaal een pakket gekozen worden dat in samenhang het reproductiecijfer ver onder de 1 brengt, maar dat biedt wel beleidsruimte om verantwoord te kiezen.

Kinderen reageren anders op de ziekte, ze missen de cytokinestormfase, waardoor ze minder kans hebben benauwd te worden of een ander ernstig ziekteverloop. Andere fasen van de ziekte, besmet raken, het virus vermenigvuldigen en rondsproeien door te hoesten, doorlopen ze wel volgens hoogleraar immunologie Huub Savelkoul van de Wageningen Universiteit.

Het dichthouden van scholen en kinderen niet op elkaar laten spelen heeft dus zin. Wat economisch problematisch is, want het is vrij kostbaar als ze een jaartje later afstuderen en dan pas meedoen aan het arbeidsproces om rekeningen en belasting te betalen. Die arbeidsproductie is zo gigantisch, dat zonder centraal eindexamen doorstromen als enige maatregel betaalbaar was.

Het kabinet presenteerde met veel bombarie een doekje voor het bloeden richting ondernemers, ZZP-ers en flexwerkers. 90% loondoorbetaling voor drie of zes maanden was voor KLM en vele andere reuzen niet genoeg. Hetzelfde met een paar duizend euro voor kleinere bedrijven en ZZP-ers. Dat is soms een weekomzet. Uit financiële nood zullen sommige zieken doorwerken.

Als lonen niet worden betaald en winsten niet meer worden geboekt, zullen werknemers en werkgevers veel minder belasting hoeven te betalen. Tegelijkertijd ontstaat er bij voormalige werknemers een extra recht op uitkeringen en toeslagen. Een krimpende private sector is onbetaalbaar voor een overheid die de andere helft van economie vormt.

Een (intelligente) shutdown is extreem kostbaar. We moeten nu goed kijken welke maatregelen effectief en betaalbaar zijn, zodat we ook economisch goed uit deze crisis komen. Helaas ontbreekt per maatregel duidelijk bewijs van de impact en een inschatting van de kosten. Eigenlijk heb je een model met tabellen nodig zoals in deze chart 15 en 16.

Dat we per maatregel weten wat effect op het reproductiegetal is, hoe betrouwbaar die inschatting is, hoeveel het kost per week, hoe betrouwbaar die kostprijs is. Dan kan de politiek in goed overleg bepalen welke maatregelen we mee doorgaan, welke we straks kunnen stoppen en welke we kunnen invoeren. Een week te laat dicht gaf ons overvolle ziekenhuizen, een week te lang is onbetaalbaar.

Het lijkt mij goedkoper om wanneer de IC weer halfleeg raakt, mensen met een provisorisch mondkapje toch naar hun werk te laten gaan, dan ze extra thuis te houden. Zelfs de WHO twijfelt over haar advies rond mondkapjes. Als iemand hoest is het goedkoper die een paar keer te testen, dan deze als een Covid-19 verdachte wekenlang in huis op te sluiten.

De mate van risico die we ooit kunnen nemen, hangt af van de beschikbare opgevoerde IC-capaciteit. De beperkende factor daarin wordt gevormd door het aantal beschikbare, volledig opgeleide en ervaren IC-verpleegkundigen. 2400 IC bedden is een hard maximum, er zijn nu 1360 Covid-19 patiënten plus een paar honderd non-Covid.

We moeten dus extreem zuinig zijn op medici. In Lombardije raakte 20% van het medisch personeel besmet, mede doordat ze dagenlang rondliepen met hetzelfde mondkapje, terwijl dit maar drie uur mag. In het Verenigd Koninkrijk zijn gisteren Areema Nasreen (36) en Aimee O'Rourke (39) overleden. Twee verpleegkundigen, gezonde moeders. Hoe veilig waren zij? Hoe veilig zijn ze hier?

Italië heeft de derde goudvoorraad ter wereld, maar rijkdom druk je uit in gezondheid.