Geenstijl

Huisvlijtrapportjes door geïnteresseerde leken altijd +100

Hee kijk nou. Een aanhanger van Farmers Defence Force die meer kan dan piswoeste persberichten, halfbakken Holocaustvergelijkingen en stamelende sorry's. Politicoloog en medisch informaticus Evert Mouw is aan het rekenen geslagen met de emissiedata die het RIVM pas na een rechtszaak (foei) heeft vrijgegeven. Evert vindt het model van het RIVM niet goed genoeg om lokaal stikstofbeleid op te baseren, terwijl dat nu wel gebeurt. In het rapport onderbouwt hij die mening met berekeningen op basis van de brondata (die geen brondata zijn, zoals hij laat zien), maar ook met andere documenten en bronnenmateriaal. U kunt het hele rapport hier downloaden (mirror-pdf). Verplichte kost voor stikstofstamelaar Rob Jetten!

In dit draadje van een hoogleraar zit op het oog valide kritiek op enkele beweringen in het rapport en verder vooral de zin die het voor ons als leken goed lijkt samen te vatten "In feite onderstreept dit rapport dus wat we eigenlijk al wisten: we moeten beter weten waar de depositie op natuurgebieden nu precies vandaan komt. En we moeten de emissies van industrie/luchtvaart niet negeren." Mouw verbindt aan deze constatering in zijn rapport een aantal aanbevelingen, die niet zozeer uit zijn berekeningen voortvloeien maar meer laten zien hoe hij politiek in de discussie staat. Wat verder prima is, omdat Mouw er ook niet geheimzinnig over doet hoe hij in de wedstrijd zit. 

Wij zouden zeggen: het stuk en de hele stikstofdiscussie onderstrepen vooral dat de politiek goed moet nadenken over hoe lastig het is dat steeds meer beleid wordt gemaakt op basis van voor de leek volstrekt onnavolgbare (en per definitie imperfecte) modellen van de werkelijkheid. Je kunt wel betere modellen en betere metingen eisen, maar ook als die niet beschikbaar zijn moet er beleid worden gemaakt. Of die modellen goed genoeg zijn, is uiteindelijk ook weer een politieke afweging.

Het vervelende is dit. Aan de ene kant moet de politiek juist erkennen dat door het beleid op modellen te baseren, individuele boeren niet alleen als gevolg van beleidskeuzes worden benadeeld, maar ook als gevolg van bepaalde technische keuzes. Die keuzes worden niet met de intentie gemaakt om boeren te benadelen, maar pakken in sommige gevallen wel zo uit. Door zo'n tekentafelwerkelijkheid benadeeld worden is voor individuele burgers extreem wrang, ook al is het in het grotere plaatje misschien onvermijdelijk. Zo'n onrechtvaardigheid is niet weg te wuiven door je te verschuilen achter de onafhankelijkheid van instituten en boos te worden als die door boeren (of anderen) in twijfel wordt getrokken. De politiek moet juist de feilbaarheid van de door die instituten gebruikte modellen erkennen en dat meewegen in de manier waarop de boeren worden behandeld. 

Aan de andere kant moeten de boeren accepteren dat er nu eenmaal beleid gemaakt moet worden op basis van imperfecte modellen. Meten is weten, maar meten is erg duur en heel erg goed meten helemaal. Er is geen perfecte oplossing de stikstofcrisis. Het is geen kwestie van 'die heeft gelijk, die niet, en nu gaan we allemaal weer door'. Wij durven dan ook nu al wel te voorspellen dat de berekeningen van het Mesdag-Zuivelfonds op 20 februari ook niet het eindpunt van de discussie gaan worden. Er is namelijk een politiek probleem, dat de politiek moet gaan oplossen. Het liefst samen met de boeren (en de natuurbeschermers).