Geenstijl

Even wat cijfers op een rij over het aantal moslims in Nederland

Ergens op internet is het idee ontstaan dat iedereen die zegt dat iedereen die zegt dat het aantal moslims in Nederland stijgt, een racist is. Nou vinden wij niets leuker dan racist genoemd worden, dus zijn we even in de cijfers gedoken en wat blijkt: het aantal moslims in Nederland is de afgelopen 10 jaar gestegen. En oh ja. We hebben zelf ook nog even wat sommetjes gedaan met de open data over basisscholen en daar zit dus een soort van NIEUWS in, zie de kop. 

Maar goed, eerst die aantallen moslims dus. Want laten we beginnen met een beetje nuance: de groei van het aantal moslims in de laatste tien jaar verloopt een stuk langzamer dan in het laatste kwart van de twintigste eeuw. Zie deze grafiek uit 2004.

(bron: CBS, 2004, toen je nog 'islamieten' mocht zeggen)

Maar goed. Wie niet appels met peren vergelijkt (zoals het CBS zelf ook aangeeft is de manier om het aantal moslims in Nederland te schatten in de loop van de jaren veranderd, en naar eigen zeggen verbeterd) en de meest recente en gedetailleerde cijfers wil hebben, komt bij deze reeks van het CBS terecht. Daarin fluctueert het percentage moslims enigszins, dus als je gaat cherrypicken kun je stellen dat het aandeel tussen 2013 en 2021 is gedaald van 4,7% naar 4,6%. Of je kunt juist zeggen dat het tussen 2021 en 2022 met maar liefst 22% is gestegen in een jaar! Maar als je gewoon het eerste met het laatste cijfer (5,6% in 2022 en 4,5% in 2012) vergelijkt, kom je uit op een stijging van 24,4% in 10 jaar. Dat is geen 'tsunami', maar het is ook niet zo dat het aandeel moslims in Nederland gelijk blijft. Bovendien is de bevolking in die 10 jaar ook met zo'n 7% toegenomen.

Bovendien: als je inzoomt op leeftijdsgroepen, waarover nog recentere cijfers (maar zonder decimaal achter de komma) beschikbaar zijn, zie je ook beter dat er fluctuaties zijn (omdat het gaat om enquêteresultaten), maar dat het totaalbeeld wijst op een groei, en bovendien een groei die een tegengestelde ontwikkeling laat zien aan de christelijke gelovigen: het aandeel moslims onder jongere generaties is hoger dan onder oude generaties. Het lijkt dus vrij aannemelijk dat het aandeel moslims de komende jaren gaat stijgen: er zullen relatief weinig moslims doodgaan, en moslims krijgen juist wel kinderen, die ook weer moslim zijn. De cijfers geven weinig aanleiding om aan te nemen dat moslims zich massaal afkeren van het geloof, wat ook wordt ondersteund door verhalen van ex-moslims.

Wat ons brengt naar een ander cijfer dat in deze discussie werd ingebracht, en waar we zelf maar even zijn ingedoken: het aantal leerlingen op islamitische basisscholen. De Volkskrant meldde vijf jaar geleden dat het aantal leerlingen in het islamitische basisonderwijs in 10 jaar met 60 procent was gestegen. En wat blijkt: die stijging is de afgelopen jaren doorgezet. We hebben deze historische cijfers van DUO gebruikt (gefilterd op 'basisscholen', dus speciaal onderwijs niet meegenomen) en enkele simpele berekeningen gemaakt (Excel-bestandje hierrrr).

In 2023 zaten er 18.634 leerlingen in het basisonderwijs. Ten opzichte van het laatst bekende Volkskrant-cijfer is dat een stijging van 23% in vijf jaar. Als je overigens gaat kijken naar percentages, dan is het aan de ene kant weinig (het totale percentage komt nu uit op 1,37%), maar aan de andere kant is de groei wel groter, omdat het totaal aantal leerlingen in het basisonderwijs juist daalt. Het percentage in 2023 is 28% hoger dan het percentage uit de Volkskrant-berichtgeving (in 2019, over 2018). Overigens zijn de onderwijsprestaties op islamitische basisscholen al jaren consequent beter dan op min of meer vergelijkbare openbare basisscholen.

We willen maar zeggen: wie nuchter naar de cijfers kijkt, ziet dat we morgen heus niet allemaal Ali heten, of Mohammed, maar doen alsof er in Nederland geen enkele sprake is van groei van de islam, is absurd. Het doet zelfs, mogen wij dat zeggen ja dat mogen wij zeggen, een beetje denken aan mensen die doen alsof de aarde niet opwarmt. Nou ja. En nu weer terug naar de onderbuik.