Geenstijl

6 april 2016. Dat was de datum die door Ronald Plasterk, toenmalig minister van Binnenlandse Zaken, werd vastgesteld als de dag voor het Oekraïnereferendum

De Kiesraad had op 14 oktober na een grondige telling bepaald dat er 427.939 geldige, correct ingevulde verzoeken tot een referendum zijn gedaan en dat was ruimschoots meer dan de 300.000 die er nodig waren. De internationale media stonden er vol van en waren - uiteraard - net zo wantrouwig en negatief als de nationale berichtgeving. “Muuh populisme”, was de teneur, soms geserveerd met het bekende scheutje zelfgestookte lasterwodka over Poetins agenda. Die scheut zou later een niet in te dammen stroom worden, onze eigen woorden en argumenten werden consequent volkomen genegeerd.

In de aanloop naar die officiële bekendmaking had Mark Rutte (aanstaand voorzitter van de EU en dankzij ons met een beschamend probleem opgezadeld) nog geen woord gezegd over het eclatante krabbelsucces van de ‘internetachtige constructie’ van GeenPeil, was er door GroenLinks al opgeroepen om niet te gaan stemmen en noemde Frits Wester GeenPeil “wel een dingetje natuurlijk” (toe maar!) terwijl NSB Handelsblad nog maar eens in blinde paniek opschreef dat Rusland “natúúrlijk” achter ons initiatief zat. De EU organiseerde een Nieuwspoortborrel (alles off the record) om het journaille alvast in het juiste narratief te masseren - alsof dat nog nodig was.

Onderwijl probeerden wij nog steeds aan het elite-verstand te peuteren dat GeenPeil geen anti-democratisch initiatief was maar nadat wij de driehonderdduizend-drempel overgestoken waren, namen onze opponenten - die steeds talrijker werden - nogmaals de rotonde over hun Rubicon want we moesten en zouden besmeurd zijn, worden, en blijven. De Staatsomroep schreef letterlijk maar zonder enig bewijs (vooral omdat het niet waar is) dat we ‘input uit Rusland’ hadden gekregen. Nepnieuws met een Russisch randje begon in de mainstream media.

Columns in sjieke couranten vulden zich voornamelijk met vitriool, diplomatiek Twitter was kolkend woest, internationale media vulden onze mailbox maar daar hadden we geen vertrouwen in omdat zelfverklaard intellectuelië echt iets te hard apeshit ging op ons referendumpje. Ondertussen begon de Koninklijke Bibliotheek alvast met het archiveren van GeenPeil als cultureel erfgoed. Ja, het waren verwarrende tijden en de meesten van ons konden er smakelijk om lachen. Wat bloggers en hun weblog fixen een referendum, en sommigen zagen hun hele wereld in brand vliegen.

Prima, zonder wrijving geen glans aandacht, maar het allooi van onze hoogopgeleiden werd er des te meer eentje van wrok, rancune en hooghartigheid. Argumenten, daarentegen, kregen we weinig te horen en daarop terugblikkend moet ik erkennen dat die wrokkige wedloop ook de strijdlust en het gemoed van onze opkomstcampagne niet vrijwaarde van enig cynisme of verzuring. Althans, het tastte het mijne wel aan en richtte in zekere zin ook onherstelbare schade aan in mijn (laatste restjes) vertrouwen in media en machthebbers. Onoprechtheid en oneerlijkheid, het zijn absoluut onhebbelijke eigenschappen die de macht en de meeste media intrinsiek en institutioneel kenschetsen. Zeker als ze, zoals de NOS of de Nurk, ook nog een zelfverklaarde onfeilbaarheid koesteren. Desinteresse in afwijkende opvattingen, verpakt als journalistieke objectiviteit. Blegh.

Maar die campagne voor opkomst moest nog wel gevoerd gaan worden natuurlijk, want de Wet raadgevend referendum eiste een opkomst van 30 procent van het kiesgerechtigde electoraat om tot een geldige uitslag te komen. Zowel Baudet als het Burgercomité waren openlijke tegenstanders van het associatieverdrag, maar bij GeenPeil bestond nog steeds de democratische gedachte als primair fundament: iedereen mag vinden wat ie zelf wil, wij faciliteren slechts de mogelijkheid om je uit te spreken. Dit schreven we derhalve in het livetopic van de Kiesraadbekendmaking op 14 oktober 2015:

“GeenPeil wordt voortgezet door GeenStijl, met een helder campagnedoel voor ogen. GeenPeil kiest geen partij voor of tegen het associatieverdrag, maar zal zich inzetten om een zo hoog mogelijke opkomst te verwezenlijken, opdat voldoende mensen een democratische stem uitbrengen voor of tegen het associatieverdrag van de EU met Oekraïne. Een campagne voor keuze. GeenPeil was een initiatief van weblog GeenStijl, het Burgercomité EU en het Forum voor Democratie van Thierry Baudet. Tezamen hebben zij de drempel van 300.000 handtekeningen voor een raadgevend referendum ruimschoots genomen. Nu het referendum een feit is, gaan het Burgercomité en het Forum hun eigen weg en voeren zij hun eigen campagnes in de aanloop naar het referendum. GeenPeil gaat verder onder de vlag van GeenStijl, en zal zich louter richten op een hoge opkomst voor het democratische keuzemoment voor alle kiesgerechtigden in Nederland, opdat zij zelf een vrije keuze kunnen maken: voor, of tegen het associatieverdrag.”

Zelf had ik op 30 september nog dankzij een introductie door Brenno de Winter bij Bas Eenhoorn gezeten, prominent vvd’er en toenmalig Nationaal Commissaris Digitale Overheid (de term alleen al, ja). Hij toonde zich geïnteresseerd in de technologie en de methode, maar vermeed de inhoud. Ik heb toen letterlijk tegen hem gezegd dat hij ongetwijfeld het oor van de premier heeft, en dat die moet weten dat GeenPeil een discussie over (het gebrek aan) Europese democratie trachtte te entameren, niet om een soort volksopstand te mennen. Hij leek ontregeld door die directheid, ik begreep zijn diplomatieke meelmond niet en uiteindelijk bleef van het bezoek alleen het beeld hangen van de automatische schoenpoetsmachine in de hal van het torenhoge ministerie, en het besef dat ik een middagje op bezoek was in een gesloten wereld van politieke krampachtigheid waarin je zelf nooit wilt wonen.

Op dezelfde avond kreeg ik wel een DM’etje van Kees Berghuis, hoofd voorliegen bij de vvd, die een voorzichtige koffievraag stelde. Waakzaam om geen boegbeeld te worden van iets dat ik niet ben, of GeenPeil niet wilde zijn (namelijk: een soort democratische partij of beweging) hield ik de boot af. Bovendien is Berghuis als Machiavelli achter Mark Rutte volstrekt onbetrouwbaar.

Op 29 oktober werd de referendumdatum van 6 april 2016 bevestigd en de vraag voor de kiezers als volgt vastgesteld: ”Bent u voor of tegen de wet tot goedkeuring van de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne?”

Voorwaar inderdaad geen hele makkelijke vraag. Niet voor in het stemhokje, ook niet om een campagne op te voeren waarin het belang van meer democratische inspraak in de koers en keuzes van de Europese Unie kan worden uitgelicht en besproken. 

Desalniettemin trok het Leger des Peils vol goede moed de campagnepaden op. Een zeer groot deel van de vrijwilligers bestond uit mensen die zich het EU Grondwet-referendum uit 2005 nog goed konden herinneren, hoe ze destijds een dolk in de rug van hun democratie gestoken zagen worden, en waarom ze nu wilden bijdragen aan een nieuw referendum. Die hoopten ook, eveneens net als ik destijds, dat er nog wat te redden viel.

De moord op Pim Fortuyn slokte begin van de eeuw alle aandacht over de vermeende populistische onvrede op, maar de intrinsieke politieke oplichting van het genegeerde ‘Nee’ heeft bij sommigen misschien wel meer onherstelbare schade aangericht dan de eenmansactie van een door Paul Rosenmöller, Marcel van Dam, Folkert Jensma en Thom de Graaf opgejutte extreemlinkse klimaatfanaat.

Hadden we duidelijker kunnen maken dat onze vele vrijwilligers, flyeraars en uiteindelijk kiezers veelal doodnormale, oprecht bij hun eigen vertegenwoordiging betrokken burgers waren? Ach - wie hou je voor de gek: het zou voor de negatieve perceptie op GeenPeil van de diep in hun eigen aars ingegraven pers en politiek toch geen reet hebben uitgemaakt. Andersom is de grap natuurlijk dat het op voorhand wel duidelijk was dat de uitslag op 6 april hoe dan ook een stevig ‘Nee’ zou worden. We gingen winnen en ze wisten het.

De haat tegen GeenPeil ging onderweg daarheen wel echt heel ver. Kijk, wij zijn gewoon een zooitje bloggers met een grote bek en toetsenborden van gehard nulfuckium, plus: wie uitdeelt moet ook kunnen incasseren en all that jizz jazz. Maar de macht en hún nuttige idioten trapte hard omlaag en stampte op al die duizenden vrijwilligers en honderdduizenden handtekenaars, zogenaamd in een dappere en weldenkende strijd tegen het oh zo gevreesde volkspopulisme en dat maakte het democratische spel toch steeds minder speels.

Met name NSB Handelsblad maakte het heel bont. Redacteuren als Hubert Smeets en Laura Starink, die zelf bijna drie ton subsidie (!) van BuZa vroegen voor een door niemand gelezen blog over Rusland, interviewden in het avondblad dat destijds in handen was van Derk Sauer (die zelf z’n poen in Rusland verdiende) de minister van Buitenlandse Zaken van Oekraïne met gesloten vragen over of GeenPeil ‘de agenda van Poetin’ uitvoert - inkoppertje voor zo’n minister. De hele krant reeg stuk na stuk aan elkaar over onze vermeende kwaadaardigheid, alsof NRC het laatste bastion was dat tussen ons en de Val van Brussel stond.

Ook Joshua Livestro, die totale nietsnut die sinds het referendum ergens in een gat in de grond is verdwenen, werd samen met PvdA-prutser Michiel van Hulten letterlijk gefinancierd door George Soros en zij gebruikten dat foute geld om te verklaren dat wij van GeenPeil onder een Poetindekbed sliepen.

Gelukkig werkte alles wat hij deed of zei tijdens de campagne in ons voordeel en na het referendum gaf hij zelfs op televisie toe dat hij geen enkel beter idee had (het woord ‘argument’ zit niet in zijn lexicon) dan op de emotie te spelen met ‘de Poetin-kaart’. Prachtig hoe hij er met die snik in z’n stem nog een soort wanhopige strijdbaarheid aan tracht te geven, niet?

Het ging nog veel verder. Ook überboomer Rob de Wijk (corrupte graaier), Arend-Jan Boekestijn (die nog nooit in zijn leven een onbetaald standpunt heeft ingenomen), CDA-chagrijn Pieter Gerrit Kroeger, D66-dweper Jaap Jansen: stuk voor stuk hingen en hangen ze aan de subsidietieten van Brussel en Den Haag, en verweten ze óns dat we met buitenlands geld andermans agenda uitvoerden.

Het was pikerend en potsierlijk tegelijkertijd, maar het zegt vooral alles over hoe de elite van dit land (en hun slippendragers) bestaat uit een veel te kleine kring mensen die in pers, politiek en praatgroepen bij elkaar de subsidiegelden van broekzak naar vestzak borrelen en van de winsten de deftige status inkopen die hen het onderhands aan zichzelf gegunde recht geeft om de gewone man en z’n alledaagse vragen en problemen op de kop te schijten.

Enfin. GeenPeil ging campagne voeren en er was echt geen krantenkop die dat ging stoppen.

Dit was deel 5 in een reeks van 9. Alle eerdere afleveringen hier.