Geenstijl

We zijn allemaal tegen asielzoekers – totdat we er een in levende lijve tegenkomen.

In  de trein, van Groningen naar ergens; de man spreekt geen Nederlands. En waar er zelden kaartjescontrole plaatsvindt, is het binnen tien minuten raak: “vervoersbewijzen aub”. Zonder aarzelen overhandigt de man zijn ov-kaart aan de conducteur. Die een mededeling heeft: “U bent  vergeten uit te checken, heeft ook niet ingecheckt dus dat is een boete van… waar moet U heen?”. De asielzoeker snapt er niet veel van maar zegt ‘Zwolle’. “Dat is dan een tientje boete.”

Van een kale kip kan de NS best plukken vooral als blijkt dat de man niet naar Zwolle moet maar naar Rotterdam. “Dan wordt het 75 euro”.

De man snapt er niets van – begrijpt er niets van want verstaat de taal niet – en haalt papieren tevoorschijn. En nog meer papieren. Een IRL asielzoeker. Geen idee waar ‘ie vandaan komt, wat ‘ie in Groningen doet of waarom ‘ie naar Rotterdam moet, het enige wat duidelijk is, is dat hij niet heeft uitgecheckt. Dat is, naast door rood licht rijden natuurlijk, de allergrootste overtreding die je in Nederland tegenwoordig nog kunt begaan. De mensen in de coupé kijken beschamend toe – niemand die iets zegt. Niemand die helpt, de conducteur doet ‘slechts haar werk’. 

Daar behoort het stellen van vragen bij die niet begrepen worden en waar een standaardopmerking op volgt: “U hoeft deze vragen niet te beantwoorden”. De papieren met zijn adres komen tevoorschijn en of de man begrepen heeft dat hij wordt aangeslagen voor zwartrijden, is maar zeer de vraag. De conducteur heeft haar werk gedaan en loopt door. De jonge man naast de asielzoeker schudt zijn hoofd: “Dit kan écht niet”. Om vervolgens zijn pinpas te trekken en te gebaren dat de asielzoeker zíjn pinpas moet pakken. “Ik ga jou nú 75€ overmaken,” zegt hij. “Ik kan dat beter missen dan jij.” 

Mijn moeder vertelt het verhaal met tranen in haar ogen. Ze schaamt zich dat ze niet heeft ingegrepen. “Die conducteur had ook  kunnen zeggen dat hij de volgende halte moest uitstappen om uit te  checken en weer in te checken. Ze had ook behulpzaam kunnen zijn. Alsof de NS  zoveel beter wordt van 75 euro.” 

Ze prijst de jongen. Het doet haar goed dat er zulke behulpzame mensen bestaan. En hij was niet ouder dan dertig, zegt ze erbij. “Alsof zo’n jongen zwemt in het geld, dat is toch enorm lief.” Hoe ouder, hoe  sentimenteler. Maar inderdaad: enorm lief. 

“En heb jij toen de helft van de boete aan die jongen betaald mama?”

Mijn moeder kijkt verschrikt op. Ook dát had ze kunnen doen ja.