Geenstijl

Gewoon even kijken, puur ter overweging

Het is in zekere kringen - te weten die van Tucker Carlson, Joost Niemöller & Co - modieus Zelensky neer te zetten als een "rat-like" oorloghitser die niets liever wil dan zoveel mogelijk dood en verderf aan zowel Oekraïense als Russische zijde. Joost op 1 maart bijvoorbeeld nog: "Zelensky leidt een offerdienst voor jonge mensen. Als de Oekraïners op zijn moeten van hem de Amerikaanse dochters en zonen sterven." Volledig in lijn met Joosts maximale processorkracht was dat uiteraard een commentaar bij een video waarbij de context van de seconden ervoor er bewust afgeknipt was.

Dat sentiment is op zich al een extreem debiele take over de zittende president van een land waarvan in februari 2022 gepoogd werd de hoofdstad Kiev te veroveren en de gehele democratisch gekozen regering te vervangen door een Russisch militair staatsapparaat. 

Maar wat volledig naar de achtergrond verdwenen lijkt is hoezeer Zelensky direct na zijn verkiezing in 2019 daadwerkelijk probeerde de Oekraïense zijde van de burgeroorlog tegen Russische separatisten in Donbass tot een wapenstilstand en vredesonderhandelingen te bevelen.

Zie bijvoorbeeld de bovenstaande video van 26 oktober 2019 in frontliniedorpje Zolote (maps) te Luhansk Oblast, nu kilometers diep achter de Russische frontlinies en dus onder Russisch bewind. Daarin confronteert hij Oekraïense nationalisten die tegen presidentiële bevelen in nog altijd bewapend zijn. Zelensky deed dat in zeer ferme (lichaams)taal tegenover Denys Yantar, leider van een plaatselijke politieke tak van het Azov Regiment. "Listen, Denys, I’m the president of this country. I’m 41 years old. I’m not a loser. I came to you and told you: remove the weapons. Don’t shift the conversation to some protests. (...) I wanted to see understanding in your eyes. But, instead, I saw a guy who’s decided that this is some loser standing in front of him."

Zelensky probeerde overduidelijk - ondanks zijn destijds beperkte institutionele en juridische slagkracht - het gezag van het Oekraïense presidentschap op Oekraïens grondgebied te laten gelden. En dat kwam hem op kritiek uit legio Oekraïense windhoeken te staan. Daarbij dreigde Andriy Biletsky, leider van het National Corps en het Azov Regiment, op zijn YouTube-kanaal dat "more veterans would head to Zolote if the president tried to evict them from the town. “There will be thousands there instead of several dozen.”"

Diezelfde Oekraïense kritiek klonk uit al diezelfde Oekraïense hoeken toen Zelensky op 2 oktober 2019 ondanks alles toch steun en goedkeuring verleende aan 'vrije verkiezingen' op Oekraïens grondgebied in handen van Russische seperatisten - want dat zou "capitulatie" zijn. En op 10 december 2019 kwam Zelensky samen met Poetin, bemiddeld door Macron en Merkel, een wapenstilstand overeen.

Natuurlijk is die wapenstilstand sindsdien door beide zijden tot aan de invasie talloze keren geschonden, maar als Zelensky de anti-Russische nationalisten in Donbass aantoonbaar niet onder controle had, is het Oekraïense aandeel in het schenden van die wapenstilstanden dan *de actieve schuld* Zelensky? Nee.

En alsof Zelensky's voorganger Poroshenko dat gezag wel effectief uit had weten te voeren als hij herkozen was en hij zich aan dezelfde wapenstilstand had gewaagd. Ook Poroshenko's vele eigen wapenstilstanden, inclusief zijn 'fifteen point peace plan', werden ook aan de lopende band door Oekraïense zijde geschonden. Zoals bijvoorbeeld Al-Jazeera-verslaggever John Wendle in februari 2015 optekende: "The bigger problem for Poroshenko is not that his soldiers do not trust Putin, the problem is many do not trust him, their leader. Particularly those in the many volunteer battalions in the trenches along the front."

Klinkt de bovenstaande Zelensky/Donbass-tijdlijn nou echt als die van een 'rat-achtige oorlogshitser', de "leider van een offerdienst voor jonge mensen"?

Of klinkt het als iemand die destijds ondanks zijn beperkte institutionele slagkracht, als president van een land dat stijf staat van de statelijke ontwerpfouten, corruptie en algehele verdeeldheid écht zijn best deed een beloofde wapenstilstand af te dwingen, maar dat deed vanuit een ambt dat daar buiten zijn eigen schuld om simpelweg niet genoeg autoriteit voor had?

Enfin, bovenstaande is simpelweg ter overweging bij elke keer dat u Zelensky als 'rat-achtige offerdienst-leider van jonge mensen' afgeschilderd ziet worden in 'bepaalde kringen'.

Helaas niet vertaald, maar de lichaamstaal, intonaties en voelbare hoogspanning blijven onverminderd fascinerend.