Geenstijl

Obsessie overheid met Twitter leidt weer tot gedoe

Terwijl staatssecretaris Digitale Zaken Alexandra van Huffelen (D66) donderdag in de Nationale Vergaderzaal gefileerd werd door Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt, drukte een van haar ambtenaren op de verzendknop om Kamervragen van diezelfde Leijten te beantwoorden.

In oktober vorig jaar werd bekend dat de ministeries van Sociale Zaken, Landbouw, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, de Belastingdienst (Hoe dan!?) en het Sociaal Cultureel Planbureau op grote schaal Twitterberichten verzamelen en analyseren om reacties op beleid in de samenleving te peilen. Dat is problematisch omdat die Twitteraars geen toestemming hebben gegeven en het handelen van de overheid dus mogelijk illegaal daar volgens de privacywet (AVG) geen gegevens verwerkt mogen worden zonder betrokkenen te informeren (De kwestie heeft wat weg van eerdere affaires bij de NCTV). Leijten stelde diezelfde maand nog Kamervragen.

Van Huffelen had na een eerdere vertraging beloofd die nog voor het kerstreces te beantwoorden maar overschreed de beantwoordingstermijn van twee keer drie weken afgelopen donderdag dus met twee maanden.

De reden schrijft Van Huffelen is dat ze eerst al die verantwoordelijke ministeries moest afbellen: “Of concrete verwerkingen van persoonsgegevens en de wijze van gebruik van de op de markt beschikbare tools ten behoeve van deze taak ook in alle door de vraagsteller genoemde gevallen voldoen aan de beginselen in de AVG, zoals een rechtmatige grondslag, transparantie, doelbinding, noodzaak, proportionaliteit en subsidiariteit moet per geval blijken.” Dat is Haags voor: Ik en de rest hebben geen idee.

Maar Van Huffelen is gelijk haar netkousen niet voor één gat te vangen dus ze heeft een oplossing: ze gaat haar collega’s verzoeken ‘het gebruik van sociale media monitoring in kaart te laten te brengen door middel van een DPIA’.

DPIA staat voor Data Protection Impact Assessment. De uitleg van privacywaakhond Autoriteit Persoongegevens: “Dat is een instrument om vooraf de privacyrisico’s van een gegevensverwerking in kaart te brengen. En om daarna maatregelen te kunnen nemen om de risico’s te verkleinen.” Let op het woordje vooraf.

Enfin, deze kwestie wordt dus vervolgd. De Tweede Kamer kan de komende tijd dus verschillende DPIA’s tegemoet zien met – zoals gebruikelijk bij overheid en ict – ongetwijfeld vernietigende conclusies. Dat wordt nog lachen mocht blijken dat de overheid eerst iedere individuele Twitteraar om toestemming had moeten vragen zijn of haar berichten te analyseren.

Blijft de vraag waarom de overheid zo’n waarde hecht aan wat op Twitter wordt gezegd, het microblog is bepaaldelijk niet een doorsnede van de samenleving te noemen. Zo interessant is een platform dat hoofdzakelijk wordt bevolkt door anonieme rukkertjes, politici, journalisten en andere geborneerde nietsnutten toch niet?