Geenstijl

Met z'n allen naar kantoor is niet meer de bedoeling, eerder een onacceptabel bedrijfsrisico op gelijktijdige ziekte

Louis Rossmann heeft een reeks reportages gemaakt over de vastgoedzeepbel van New York. Hij was op zoek naar een nieuw pand voor zijn onafhankelijk reparatiebedrijf en stuitte op vele panden die al jaren leeg blijven. Met de prijs werd niet gezakt. Het is misschien ver weg, maar de onderliggende logica is ook in Nederland & Europa geldig.

Veel verhuurders kunnen niet zakken met de prijs. Ze kunnen dan hun hypotheek en lokale belastingen niet meer betalen. Hun hypotheekvoorwaarden eisen soms een herfinanciering bij een andere bank als de huur door het ijs zakt. Hun accountant zal bij een lagere huur het pand lager waarderen, het verschil is een direct te nemen verliespost, wat een technisch faillissement geeft.

Dit probleem bestaat niet alleen bij huidige leegstand, de volgende klap zit bij horeca en winkels. Die proberen zonder al te veel klandizie & huurverlagingen het hoofd boven water te houden. Ze gaan achter elkaar voor schut, en nieuwe ondernemers om zo'n onderneming door te starten zijn schaars. Dit geeft een nieuwe stroom leegstand.

Thuiswerken zorgt ervoor dat alle lunchrooms in binnensteden en nabij kantoren minder aanloop hebben. Ook daalt de behoefte naar kantoorruimte. Met z'n allen naar kantoor is niet meer de bedoeling, eerder een onacceptabel bedrijfsrisico op gelijktijdige ziekte. Hetzelfde zie je met gezellig winkelen in de binnenstad. Drukte is niet meer gezellig, maar gevaarlijk.

Deze nieuwe leegstand brengt vanzelf de vastgoedsector in verdere betalingsonmacht. Huurachterstanden en extra leegstand slopen hun reserves, totdat ze omvallen. Deze kapitaalvernietiging duurt geen maanden, maar jaren. Verhuurders geven daarmee de economische coronacrisis van ondernemers door aan banken.

Grote banken waren voor corona al technisch failliet. De kredietcrisis 2008 kwam na een kleine correctie op de huizenmarkt, deze is groter. Met ongekend monetair geweld wist de ECB & FED de economie te stimuleren, maar de coronamaatregelen waren alleen tijdelijk overbrugbaar met gigantische begrotingstekorten. Dat is niet vol te houden, en worden nu al afgebouwd.

Dit gaat te lang duren, zeker nu de cijfers wijzen op een tweede golf. Groepsimmuniteit & vaccins zijn nog ver weg. Brazilië test al een Chinees vaccin, Trump belooft een vaccin direct na de verkiezingen en dreigt dat zonder toestemming van de FDA te doen. Ik vind de verwachting van Bill Gates dat eind 2021 rijke landen kunnen vaccineren al ambitieus, nu al een veilig en effectief vaccin is een illusie.

Zodra alles weer mag, zal het lang duren voordat de horeca & winkels weer druk bezocht worden. Mensen zijn gewend geraakt aan maaltijdbezorging en internetwinkels. Ze zijn gewoontedieren, met afgedwongen nieuwe gewoontes. De horeca had het voor corona al moeilijk door overaanbod, veel zaken hebben geen toekomst. Een halflege zaak wordt nooit gezellig.

De terechte angst voor longschade, hartschade en hersenschade door corona zal mensen terughoudend maken om bij elkaar te komen totdat er een definitieve oplossing komt. Vertrouwen komt te voet, en gaat te paard. Grote festivals eisen een jaar voorbereiding, dat jaar start pas als er duidelijkheid is. De omzetderving door corona zal langer duren dan corona zelf.

Aan het einde van de eerste golf werd bij vijf procent van de bloeddonoren antistoffen aangetroffen. Groepsimmuniteit start pas bij ruim zestig procent. Voordat de exponentiële groei zal afvlakken zijn er nog genoeg slachtoffers voorhanden om nogmaals de zorg, het onderwijs en de economie een paar keer te slopen. De lock-down werkte te goed, de IC's en het kerkhof zijn al vergeten.

Speel anders eens met deze tool. Het huidige reproductiecijfer van 1,33 geeft net zoals ieder getal boven de 1 na verloop van tijd onacceptabele aantallen. Het getal waarmee je begint (bijvoorbeeld 2713 besmettingen), of het gemiddeld aantal dagen dat corona nodig heeft de volgende te infecteren, (5, 6 of 7 dagen) is daarbij onbelangrijk. Een reproductiecijfer onder de 1 is de enige weg.

Bedrijven, verhuurders, banken en overheden kunnen de eerste golf al niet overbruggen. Ze versterken in deze doodsstrijd elkaars ellende. We leven in een complexe, zeer verweven samenleving. Het is leven & laten leven, of een economisch ontwrichtend tijdperk. Nu een tweede of straks een derde golf starten is echt financiële en fiscale zelfmoord.

Mentaal is een nieuwe golf ook moordend. De zorg, het onderwijs, maar ook vereenzaamde ouderen zijn nog lang niet bijgekomen van de eerste golf. Het gebrek aan sociale contacten & ontspannende vakanties treft bijna iedereen. Ik hoop dat deze lakse houding verdwijnt, de voorzorgsmaatregelen worden gevolgd worden en wordt genoten van de vrijheden die nog net wel bestaan.

Een meter extra afstand is gratis & beter dan ieder alternatief.