Het is weer eens tijd om de vinger aan de pols te leggen bij Amerikaans vastgoedland. Er zijn al verschillende bijdrages geweest op dit blog en er zijn weer wat interessante ontwikkelingen te melden die op een mogelijke vastgoedcrisis wijzen. Het ligt aan de Fed (en inflatie!) en of het zover gaat komen... Vandaag deel 1.

the quiet part out loud

Dit is natuurlijk hoe prins Bernhard, BlackRock, Blackstone, het WEF, Unilever en Ahold echt over u denken, maar dat toedekken onder mooispraak over de noodzaak van gendertransities en de vertegenwoordiging van dikke vrouwen in videogames. Bovenstaand ziet u Australische vastgoedmiljardair Tim Gurner, in 2017 ontoevallig ook de peetvader van de vastgoed-dooddoener dat millennials geen huis kunnen kopen omdat ze teveel avocado-toasts kopen in plaats van sparen.

Samengevat:
- Werknemers zijn te arrogant geworden en beseffen niet dat zij blij moeten zijn met hun werkgever, in plaats van andersom.
- Werknemers krijgen teveel betaald voor te weinig werk.
- Die arrogantie moet aangepakt worden door massale ontslagen. "Unemployment has to jump 40, 50% in my view, we need to see pain in the economy. (...) There's been a systematic change where employees feel the employer is extremely lucky to have them, as opposed to the other way around. So, it's a dynamic that has to change, we've got to kill that attitude, and that has to come through hurting the economy. Which is what the whole global, the gouvernments around the world are trying to increase unemployment, to get that to some sort of normality, and we're seeing it. (...) I mean, there is definitely mass lay-offs going on (...), and we're starting to see less arrogance in the employment market and that has to continue."

Was getekend, een man wiens vastgoedgroep net als al die andere vastgoedgroepen systematisch huizen boven de marktprijs voor de neus van starters wegkoopt om ze vervolgens boven de marktprijs aan diezelfde starters te verhuren waardoor zij in een levenslange huurval lopen: de vaste lasten tot aan het graf te hoog om te sparen voor een eigen inleg, op een salaris dat precies hoog genoeg is om elke maand de woekerhuur van een vastgoedgroep op te hoesten.

De opvatting dat werkloosheid moet stijgen is overigens helemaal geen botte kroegpolemiek van Tim Gurner, maar staand beleid. Zie hier bijvoorbeeld Obama's MinFin die vanaf een tropisch eiland zegt dat werkloosheid omhoog moet om inflatie te beteugelen. En ook de huidige bewindslieden denken er exact zo over: "Current Fed Chair Jerome Powell has said much the same thing: In comments last August, Powell, who is reportedly worth between $17 million to $55 million, said that interest rate hikes “will also bring some pain,” which he called “the unfortunate costs of reducing inflation.” Former Fed Chair and current Treasury Secretary Janet Yellen has expressed a similar view."

GAAT FOUT

Vorige week beschreef ik het vicieuze proces van liquiditeitscrisis (credit crunch) naar solvabiliteitscrisis, naar een nog grotere credit crunch en zo verder, en wees ik erop dat de domino waar iedereen nu op moet letten commercieel vastgoed is (commercial real estate, CRE). Hoe is het dan toch zo ver gekomen? Ligt het aan Hugo de Jonge? Vaak een goede gok, maar het zijn toch echt de centrale banken die de zwartepiet verdienen.

VOC-mentaliteit

Ridouan Taghi woonde er voordat hij met Con Air naar Nederland vloog en Gordon verblijft er nog steeds en dat vertelt u alles wat u moet weten over Dubai. We kunnen het al bijna een Nederlandse kolonie in de woestijn noemen en niet alleen omdat Nederlanders die palmeilanden uit de zee stampten. Uit gelekte data blijkt dat meer dan 1.500 pandjes in de oliestaat in Nederlandse handen zijn. Deels omdat de eigenaren van zon, zee en vrouwenonderdrukking houden, maar ook deels omdat dankzij een vrijwel niet bestaande belastingdruk en de afwezigheid van een openbaar kadaster of handelsregister het de ideale plek is om met zwart geld te smijten. En laten we eerlijk zijn: de mogelijkheid om via buitenlandse constructies snoeiveel geld te verdienen leverde Nederland zijn beste koloniën op. Kost een slordige 636 miljoen euro, maar dan hebben we ook een stukje polderpracht in de woestijn. Nu nog een Friet van Piet op de boulevard en een pindakaaswinkel naast de indoor skihall in de Mall of the Emirates en we kunnen die Nederlandse driekleur hijsen op de Burj Khalifa. Balkenende kan trots zijn.

Met z'n allen naar kantoor is niet meer de bedoeling, eerder een onacceptabel bedrijfsrisico op gelijktijdige ziekte

Louis Rossmann heeft een reeks reportages gemaakt over de vastgoedzeepbel van New York. Hij was op zoek naar een nieuw pand voor zijn onafhankelijk reparatiebedrijf en stuitte op vele panden die al jaren leeg blijven. Met de prijs werd niet gezakt. Het is misschien ver weg, maar de onderliggende logica is ook in Nederland & Europa geldig.

Veel verhuurders kunnen niet zakken met de prijs. Ze kunnen dan hun hypotheek en lokale belastingen niet meer betalen. Hun hypotheekvoorwaarden eisen soms een herfinanciering bij een andere bank als de huur door het ijs zakt. Hun accountant zal bij een lagere huur het pand lager waarderen, het verschil is een direct te nemen verliespost, wat een technisch faillissement geeft.

Dit probleem bestaat niet alleen bij huidige leegstand, de volgende klap zit bij horeca en winkels. Die proberen zonder al te veel klandizie & huurverlagingen het hoofd boven water te houden. Ze gaan achter elkaar voor schut, en nieuwe ondernemers om zo'n onderneming door te starten zijn schaars. Dit geeft een nieuwe stroom leegstand.

Thuiswerken zorgt ervoor dat alle lunchrooms in binnensteden en nabij kantoren minder aanloop hebben. Ook daalt de behoefte naar kantoorruimte. Met z'n allen naar kantoor is niet meer de bedoeling, eerder een onacceptabel bedrijfsrisico op gelijktijdige ziekte. Hetzelfde zie je met gezellig winkelen in de binnenstad. Drukte is niet meer gezellig, maar gevaarlijk.

Een communistisische dictatuur. Reteduur vastgoed. Overal stonede kutknoflokiërs. Reteduur vastgoed. Te veel idiote columnisten. Reteduur vastgoed. Half tamme gekken op rijwielen overal. Reteduur vastgoed. BN'ers met een mening. Reteduur vastgoed. Mensen die Maan, Vlinder of Lenthe heten. Reteduur vastgoed. Krakend tuigh. Reteduur vastgoed. Illegaal krakend tuig. Reteduur vastgoed. Bukken voor de profeet. Reteduur vastgoed. Avocadorestaurants. Reteduur vastgoed. Geen normaal moment meer in de tram. Reteduur vastgoed. Nimby's. Reteduur vastgoed. Omhooggevallen kunsdtkudten. Reteduur vastgoed. Universiteiten vol gendergekkies. Reteduur vastgoed. Nouja binnenkort is de hele Randstad nul twee nul want een paar domme vastgoedboeren hebben dat bedacht en fluisteren het nu in bij de vvd. Alle vier de grote steden moeten één grote stad worden: Nieuw-Amsterdam. Yeah, right, want fusiegemeenten werken zo lekker. Aangezien de vvd de partij voor de vastgoedboeren is zal het wel zo zijn. Raad eens wat het motief is? Juist ja. Reteduur vastgoed.