Geenstijl

Een gegarandeerd Jan Cees Vogelaarvrij blog over stikstof door vriend van de show Driekus!

Je zou het bijna vergeten, maar naast de coronacrisis zit Nederland ook nog in een stikstofcrisis. En het wordt er niet beter op…

Goede intenties: minder uitstoot
De weg naar de hel is geplaveid met goede intenties. Zo was er ooit de oprecht goede intentie om uitstoot van vieze en slechte dingen in Nederland terug te dringen. Daar kan niemand op tegen zijn. Zo ook de uitstoot van stikstof bijvoorbeeld. ‘Stikstof’ is niet één stofje. Het is een verzamelnaam voor meerdere en heel verschillende soorten uitstoot. Hier een overzicht van de tien grootste faalmomenten van de overheid in het stikstofdossier:

Wat is ammoniak?
Ammoniak (NH3) is een vorm van stikstof. Het is een verbinding van stikstof (N2) en waterstof (H2). Het is een bijproduct van veeteelt. Kippen, koeien en varkens piesen en poepen, en daar zit ammoniak in. Het is niet giftig, niet voor mensen, niet voor dieren, en niet voor planten. Integendeel: deze mest is echt geweldig om plantjes mee te laten groeien. De natuur houdt er van. Deze variant van stikstof is turbo-groeihormoon voor groenten, granen, aardappels, bomen, grassen, struiken en planten.

Je eerste WTF moment
Niet alleen dieren produceren ammoniak. Hallo kunstmest! Ondanks dat de mestkelders in Nederland bomvol zitten, beperkt de overheid (zucht, ja, de overheid, daarover straks nog veel meer…) het uitrijden van puur natuurlijke bio-mest, en in plaats daarvan stimuleert (een eufemisme voor afdwingen) men het gebruik van kunstmest. Jawel. Kunstmest. Kunstmest zit bomvol die ammoniakhoudende stikstof, en het wordt op niet natuurlijke wijze chemisch gemaakt van… jawel: aardgas. Groningen, olé! Alleen al kunstmestfabriek Yara te Sluiskil (voorheen de Nederlandse Stikstof Maatschappij) stoot een half miljoen kilo ammoniak per jaar uit: een kwart van de totale uitstoot in Nederland. Bovenop alle extreme CO2 die ze uitstoten. WTF.

Je tweede WTF moment
Het is te zot voor woorden dat we zoveel kunstmest maken, notabene van fossiele vervuilende CO2-uitstotende bronnen, terwijl we al een overschot aan bio-mest hebben, en de uitstoot willen verlagen. Maar ja, Nederland verdient goud geld aan het exporteren van kunstmest, en jullie groenten groeien er zo lekker van. Het kunstmatig laten groeien van jullie groenten, granen en fruit kost meer ammoniak dan de dieren bij elkaar kunnen produceren. WTF.

**Is er iets mis met ammoniak?
**Nou eerst even de voordelen: de natuur groeit ervan, en je groente groeit ervan. Dat zijn niet gewoon even leuke voordelen: we lijden sinds WWII geen honger meer dankzij (kunst)mest. Verder is ammoniak dus geen smerige giftige troep zoals stikstofoxiden dat wel zijn. En dan het enige nadeel, tenminste, als je van nepnatuur houdt: door ammoniak groeien sommige plantensoorten harder dan anderen. Want de bodem wordt er zuurder van. De ene soort kan dan de andere gaan overwoekeren. Als het in water terecht komt, groeien sloten en vaarten sneller dicht. Dus wil je de uitstoot remmen? Jawel.

**Ja maar de natuur in Nederland dan?
**Welke natuur bedoel je? De definitie van natuur is ongereptheid, zonder menselijk ingrijpen. Het tegenovergestelde van natuur is cultuur: door mensen aangelegd of beheerd. In Nederland is vrijwel geen natuur. We kennen mooie aangelegde en onderhouden parkjes en postzegeltjes. Tuintjes. Cultuurlandschap. Onderhouden door partijen als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Groninger Landschap en tal van andere clubs die vele miljoenen krijgen om die gebieden in een bepaalde staat te houden.

Je derde WTF moment
Toen Nederland nog wel echte natuur had, was ons land moerassig, veenachtig en bosrijk. Een rivierdelta, immers. Wat wij nu natuur noemen heeft nog het meeste weg van hoe Nederland pak hem beet ruim 100 jaar geleden eruitzag: arme schrale grond, met per plekje hele eenzijdige vegetatie. Zo werd Nederland na massale veenontginning en inpoldering. Daarvoor was Nederland veel natter en groener met meer bossen. Alles dat we niet ingepolderd hadden plagden we af omdat we het veen gebruikten voor turf. Lekker opstoken, zoals we ook het aardgas opfikten. Na ons de zondvloed, het gold toen en het geldt nog steeds. We houden dus een vals romantisch nepbeeld van de Nederlandse natuur in stand, met minder bomen dan de natuur zelf zou doen, en we smijten er ook nog eens vele miljoenen per jaar tegen aan om vergroening te voorkomen. Ja: Nederland had veel groener kunnen zijn, en dat was nog eens goedkoper ook. WTF.

Dus wat is het probleem met ammoniak?
Natuurbeheerorganisaties willen al hun postzegeltjes nepnatuur graag in die nepstand van na de veenwinning houden: veelal schrale grond. Hoe meer ammoniak, hoe moeilijker dat voor ze is: de natuur doet namelijk nooit wat je wil: het woekert en het groeit. En ammoniak laat het harder groeien. Dus vinden zij ammoniak een probleem. Wij denken dan: pak bijvoorbeeld die kunstmestfabriek eens aan. Of wijzig je beleid naar een ander soort natuur. Echte ongerepte natuur bijvoorbeeld. Maar nee, ze richten zich op de boeren. Die zijn ineens de boeman. Overigens is het niet per se alleen die nepnatuur die ze in stand willen houden: zelfbehoud en invloed zijn tegenwoordig misschien nog wel belangrijker dan de nepnatuur die ze in stand willen houden.

Natura2000
Ken je de term Natura2000? Het is in de basis een enorm EU-fonds voor natuurherstel. Nederlandse provincies en natuurorganisaties doken bovenop die fondsen, want hallo: la la la gratis geld. Zo werden vele tientallen lapjes grond in Nederland ineens aangemerkt als uniek natuurlandschap. Wat dus geen natuurlandschap is.

Je vierde WTF moment
Wie kan er nu tegen meer natuur zijn, zeker als de EU betaalt? Nou, ook hier mooie intenties waarmee men de weg naar de hel plaveide. Veel van die natuurgebieden grenzen aan waar van oudsher geboerd werd. Idem naast industrie, of bebouwde omgevingen. Lekker handig dan. Bovendien werden zulke lage tolerantiegrenzen voor ammoniak vastgesteld, dat zelfs al zou je *alle* ammoniakproductie in Nederland stilleggen, dan nòg zouden de ammoniakwaarden boven de gestelde virtuele grens uitkomen. Hoe bedenk je het hè. WTF.

Je vijfde WTF momentje
Hee maar als ambtenaren gratis geld kunnen regelen, dan zijn er soms hele vervelende regeltjes waar ze dan graag omheen willen. Zo moet een natuurgebied wel verstoord zijn, maar ook kans maken op herstel. Dus verzon men maar gewoon de aanwezigheid van plantensoorten en dierensoorten. Politici en ambtenaren noemen dit flexibel en handig. Wij noemen het ordinaire subsidiefraude waarvoor ze de gevangenis in moeten worden gegooid, op slootwater met een vleugje natuurlijke ammoniak en op met kunstmest geteelde broccoli. Subsidiefraude met nepnatuur. WTF.

Stikstofoxiden
Okay, even genoeg over ammoniak. Het heeft voordelen en nadelen. Er is namelijk een echt giftige, vieze en vervuilende variant van stikstof. Laten we het daar eens over hebben: NOx. De zogeheten stikstofoxiden. Die komen vrij bij bijvoorbeeld verbranding. Denk aan vliegtuigen, auto’s, bouw, energieproductie en chemie. Stikstofoxiden zijn giftig voor mensen, dieren en planten. Ja: giftig. Smog. Fijnstof. Longaandoeningen. Vieze smerige troep is het.

Je zesde WTF moment
Je zou dus denken dat alle focus ligt op het terugdringen van stikstofoxiden: we worden er namelijk letterlijk ziek van. Maar nee. Bij boeren wordt de scheet van elke kip vergund, gemeten en gehandhaafd. Maar de luchtvaart? Boven de 900 meter wordt uitstoot niet meegenomen. Lekker wegkijken. De industrie? Veel vervuilers worden niet gemeten. Men werkt met modellen. Stel je toch eens voor dat je werkelijk zou meten wat de uitstoot is? Dan moet je namelijk ook handhaven. En dat wil je niet. Geen ambtenaar of politicus die de boeken in wil gaan als degene die de groei van Schiphol remt. Bij de boeren blijven ze stug in hun provincietehuis wachten na de boodschap dat de sector toch echt gehalveerd moet worden en men strengere maatregelen nastreeft dan het kabinet. WTF.

Minder stikstof
Nederland wil dus – net als alle EU landen – uitstoot terugdringen. Een fijne intentie. Dus werd op Europees niveau afgesproken om stikstof in te perken. Voor het gemak gooide men alle vormen op 1 hoop. Een totaal niet realistische intentie overigens, want niet alles kan tegelijk: je kan niet meer huizen bouwen, meer vliegen, meer autorijden, meer industrie, meer eten produceren, en tegelijk meer (nep)natuur onderhouden en ook nog de lucht schoner krijgen. Natuurlijk kun je efficiënter gaan produceren en uitstoot afvangen. Maar die efficiency houdt ergens een keer op. Je zit bovendien met je internationale concurrentiepositie. Tot welke prijs kun je gaan? En wie betaalt dat dan?

Je zevende WTF moment
Soms zijn al je wensen domweg niet verenigbaar. Je moet dus keuzes maken. Of je niet committeren aan heftige regels, kan ook. Maar Nederland wilde geen keuzes maken, Nederland wilde alles. En tegelijkertijd committeerde Nederland zich wel aan de Europese regels voor minder uitstoot. Hoe dan? Alleen politici kunnen zulke onnavolgbare commitments maken. WTF.

PAS (je achtste WTF moment)
Als je meer wil uitstoten, dan moet je dat elders compenseren, daar had Nederland zich aan gecommitteerd. Wat verzonnen onze geniale ambtenaren en politici? Dat je die compensatie ook in de toekomst mocht doen. Nu bouwen, nu vliegen, nu rijden, nu produceren, nu uitstoten. Nu vergiftigen. En later wel een keer compenseren. Ooit. Dus nooit. Na ons de zondvloed, wederom. Dit noemde men het PAS. Op voorhand al werd geroepen dat deze sjoemelmethode nooit houdbaar was. Want dat was het. Ordinair de boel bedriegen. Belazeren. Besodemieteren. Frauderen. Toch stemde de 2e Kamer er mee in. En de 1e Kamer ook. Tot zover het democratisch controlerende proces. WTF.

Nederland keek weg
Dus wij bouwden, en reden, en vlogen, en produceerden, en we bleven Natura2000 gebieden naast chemplants en boerenbedrijven bouwen. We wisten heus wel dat het niet kon. Dat gesjoemel en gefraudeer. En lekker het land en de mensen vergiftigen met nog meer stikstofoxiden. Nederland als gidsland in de EU? Hahaha. We zijn de grootste opportunisten, we bedriegen de boel bij elkaar. Onze ambtenaren en politici dan hè. Landelijk, provinciaal en bij de gemeenten. Niet de brave burger, die een lekkere met kunstmest geteelde boterham eet, die door de vieze NOx-uitstoot COPD krijgt, die ondanks zijn ademproblemen geniet van een fietstochtje door de aangelegde nepnatuurparkjes, betaald uit bij elkaar gesjoemelde Natura2000 miljoenen die dezelfde burger bij elkaar ophoestte (haha ophoesten en COPD) in dit land met de hoogste belastingdruk ooit.

Je eerste duh moment
PAS mag niet! De Raad van State zette een streep door PAS. Als je uitstoot, moet je het NU compenseren. Na vele jaren wegkijken en sjoemelen liep Nederland keihard vast. Duh. Wat een verrassing. Het beleid van Nederland was illegaal. Yep: kabinet na kabinet brak haar eigen wetten. Moet jij eens proberen. Eindelijk werd men op de vingers getikt. Vreemd genoeg rolden er geen koppen. Werd niemand vervolgd. Honderden projecten vielen stil. Niet meer bouwen, niet meer uitstoten. Dikke paniek natuurlijk: paniek bij iedereen met zoveel boter op zijn hoofd dat je hem zo terug zijn moeder in kan duwen. Bouwend Nederland. De chemische sector. De fossiele energiesector. De overheid. Met al hun ambities. Die ze op de pof bij elkaar hadden gesjoemeld en besodemieterd. Duh.

**Salderen
**De overheid zou de overheid niet zijn als ze niet weer met een bizarre Kafkaëske oplossing kwamen. In plaats van eindelijk eens een halt toebrengen aan de Natura2000 subsidiefraude, in plaats van echt eens in te grijpen bij die smerige stikstofoxidenuitstoot, in plaats van met schaamte oneervol ontslag te nemen, kwamen ze met een oplossing: salderen. Salderen betekent dat je de ene uitstoot vermindert om de andere uitstoot toe te staan. Klinkt mooi. Zo voorkom je ongebreidelde groei van uitstoot. Toch?

**Je negende WTF moment
**Onze geniale ambtenaren en politici willen uiteraard liever niet ter verantwoording worden geroepen. Men werkt zich nog liever dieper in de nesten. En heel Nederland meezuigend in hun vieze stinkende moeras. Want wat werd de oplossing nu: ammoniak tegen stikstofoxiden salderen. Alsof die tegen elkaar uitwisselbaar zijn! De effecten van beide zijn volstrekt anders. Het is alsof je minder broccoli eet, om meer whisky te drinken. Oh wacht. Dat klinkt best goed. Nee, het is alsof je minder vitaminen slikt, om meer heroïne in je aderen te kunnen spuiten. Bah! Ammoniak en stikstofoxiden zijn NIET uitwisselbaar! Zoiets imbeciels kan alleen in de politiek worden bedacht. Nepoplossingen voor zelfgeschapen waanzinproblemen. WTF.

De boeren de klos
Het effect van dit absurde salderen tussen niet uitwisselbare stoffen is dat uit politieke overwegingen bizarre keuzes worden gemaakt. Boeren zitten politiek even in het verdomhoekje. Electoraal kun je scoren met anti-veeteelt populisme. Electoraal kun je scoren door voedselproductie tegenover huizenbouw te stellen. Electoraal kun je scoren door boeren versus economische groei te stellen. Valse tegenstellingen zijn het. Zo vuil als de stikstofoxiden, verpeste lucht en zieke mensen waar zij verantwoordelijk voor zijn.

Je tiende WTF moment
Het is nu zover gekomen dat de provincie Brabant boerenbedrijven IN ANDERE PROVINCIES opkoopt ter faveure van hun eigen industrieagenda. Dat ze in Brabant op de valreep voordat de Raad van State een streep door PAS zette, er nog snel even voor een extreem uitstotende energiecentrale een VERGUNNING ERDOORHEEN SJOEMELDEN. Het gaat zover dat de CdK van Groningen holle retoriek gebruikt over het huis van democratie in een proces waar DEMOCRATISCHE BORGING EN CONTROLE VER TE ZOEKEN IS (en niet alleen in dit dossier in zijn provincie: hoi aardbevingen) in plaats van zijn burgers te beschermen tegen stikstofoxiden en zijn boeren te beschermen tegen de sector-slopende overheid. Het gaat nu zover dat de overheid KLM MET MILJARDEN REDT, dat tonnen giftige stikstofoxiden over ons land en onze mensen uitstrooit, maar boeren – die ons van voedsel voorzien – met miljarden uitkoopt zodat er minder natuurlijke ammoniak wordt uitgestoten, zodat ze meer ruimte scheppen om NOG MEER GIFTIGE STIKSTOFOXIDEN uit te kunnen stoten, over ons heen, en de rekening voor die miljarden ligt bij ons. Zo verziekt is dit dossier. Zo verziekt zijn deze politici. WTF, WTF. Die kunstmestfabriek laten ze voorlopig ook nog even met rust.

Ontoerekeningsvatbaar
Men mag van geluk spreken dat het Nederlandse volk (dat in de ijdele hoop vertegenwoordigd denkt te worden nog steeds de salarissen van de ambtenaren en de politici betaalt) hen niet massaal ontoerekeningsvatbaar laat verklaren met hun bizarre ondemocratische en landsondermijnende beleid. Misschien moeten mensen eens met een trekkertje, politieondersteuning en een machtiging van een BOPZ-rechter onder de arm bij zo’n ‘huis van democratie’ aanbellen, om ze gedwongen op te laten nemen. We noemen het niet voor niets het provincieTEhuis.

Dingdong.

p.s. de boeren zijn niet onwelwillend om de ammoniakuitstoot te verminderen. Ze reduceerden de uitstoot al met vele tientallen procenten. Er is niets onredelijks in hun nieuwe voorstellen (klik op doorlezen). Wij voorspellen dat het MOB (dat PAS succesvol aanvocht bij de Raad van State) ook de nieuwe voorstellen van het kabinet torpedeert, dat het Landbouw Collectief niet mee zal werken aan de plannen van het kabinet. Een situatie waarin de overheid zichzelf geheel voor eigen rekening in heeft gemanoeuvreerd.

Driekus Vierkant

Met toestemming overgenomen van zijn eigen blog