Geenstijl

Onze roman in stukjes gaat verder! Vorige week las u deel 26, vandaag deel 27. Het complete verhaal leest u van onder naar boven in ons Fictie Feuilleton dossier*. *

Maandag 30 mei 2016  

Vandaag ga ik voldoen aan de tegenprestatieplicht. Ik heb gekozen voor het “digitaliseren van documenten van de gemeente”. Dat leek me beter dan het opknappen van een buurthuis met mijn twee linkerhanden of het begeleiden van allerlei bejaarden bij de zaken als boodschappen doen en voorlezen uit kleuterboeken.  

Als ik me rond half tien meld bij de receptie, staan de vier andere uitkeringstrekkers die vandaag samen met mij aan de slag gaan al klaar. Drie mannen en een vrouw. Veel zin hebben ze niet, afgaande op de emotieloze blikken op hun gezichten. De enige gekleurde man van het stel heeft oordopjes in waarmee hij naar muziek luistert. Hij beweegt zijn hoofd langzaam op en neer op het ritme. De twee andere mannen zijn in gesprek met hun smartphone. De enige vrouw staart voor zich uit terwijl ze doorlopend haar lippen over elkaar beweegt. Misschien is ze zenuwachtig. Het digitaliseren van documenten is tenslotte best eng.

Enkele minuten na mijn aankomst verschijnt een man van een jaar of zestig die ons meeneemt naar een grote ruimte op de tweede verdieping van het gemeentehuis. Hij loopt moeilijk, maar misschien komt dat doordat hij twee meter lang is.  

“Welkom,” zegt de man als we in de hoek van de ruimte zijn beland. “Mijn naam is Driekus. Ik begeleid uitkeringsgerechtigden bij het verrichten van de tegenprestatie. Vandaag gaan we een reeks oude documenten digitaliseren. Tot half twaalf gaan we aan de slag. Zoals jullie zien hebben we hier drie zaken staan. Een doos met mappen, een scanner en een computer.” De man wijst naar een doos die is gevuld met allerlei mappen. “De mappen in deze doos bevatten documenten uit het jaar 1983. Die gaan we digitaliseren.”

“1983?” zegt de vrouw. “Dat is toch hartstikke oud?”

“Zo is het,” zegt de man. “Ze zijn zo oud, dat ze nooit in een computer zijn ingevoerd. En dat gaan wij nu doen. En dat doen we met een scanapparaat. Die zien jullie daar staan.” De man wijst naar een apparaat dat mij toch vooral doet denken aan een printer. “De scanner is gekoppeld aan een computer. Die gebruiken we om de scans op te slaan in een speciale map.”

Dan legt Driekus de precieze werkwijze uit. Eén iemand haalt documenten één voor één uit de map. Als er nietjes in een stuk zitten, dan haalt diegene die nietjes er voorzichtig uit. Dan neemt een ander het over. Hij of zij legt het document blaadje voor blaadje op de scanner. Altijd met de tekst omlaag. De derde persoon zorgt ervoor dat de scan via de computer in gang wordt gezet en slaat het document op. De vierde persoon zorgt ervoor dat het gescande document weer netjes in de map komt, waar nodig met een nietje erin.

De donkere man, die inmiddels zijn oordopjes over zijn schouders heeft hangen, vraagt: “Wat doet de vijfde persoon?”

“Goede vraag. We roepen standaard vijf mensen op, omdat de ervaring leert dat er één niet komt opdagen. Vandaag zit het mee. Jullie zijn allemaal gekomen, waardoor een van jullie af en toe kan uitrusten. Goed?”

“Mag ik beginnen?” vraagt de donkere man.  

“Dat is prima, begint u maar met het uitpakken van de mappen,” zegt Driekus.

“Met uitrusten bedoel ik.”

“Uitrusten? U wilt beginnen met uitrusten? Goed… zoals u wilt.”

Even later draait onze machine op volle toeren. Ik zit achter de computer en maak doorlopend scans van allerlei memo’s uit de jaren tachtig. Binnen een klein uur hebben we vier mappen volledig weggewerkt en vindt Driekus het tijd voor een pauze met thee, koffie en een roze koek. Maar als de aardige man de koeken uit de verpakking wil halen, geeft de vrouw aan dat ze die niet eet. Er zit namelijk luizenbloed op de koeken, beweert ze. Zo maken ze die dingen roze, heeft ze gelezen. Het stond in een blaadje en dan is het vast wel waar.  

De donkere man wil ook geen roze koek. Dat is iets voor homo’s, vindt hij. Hij wil niks met roze eten te maken hebben. Waarop uiteindelijk helemaal niemand een roze koek neemt.

Terwijl hij zijn schouders ophaalt, duwt Driekus de koeken weer terug in de verpakking. Echt druk maakt hij zich er niet om. Als hij de koeken heeft opgeborgen in een plastic tas van de Dirk geeft hij ons een compliment: “Jongens, roze koek of niet, iedereen is toch maar mooi komen opdagen en we leveren goed werk af.”  

“Als je niet komt opdagen, krijg je toch korting?” informeert de vrouw voorzichtig.

“Correct,” zegt Driekus. “Dan mag de gemeente een korting toepassen op de uitkering. En tegenwoordig gebeurt dat ook.”

“Vroeger niet dan?” vraag ik nu.

“Twee jaar geleden gebeurde dat nog nauwelijks. Ik had toen een groep van twintig man die de sociale werkplaats zou gaan schoonmaken. Er kwam er één opdagen. En die ging na een half uur met hoofdpijn naar huis. Zonder sanctie.”

“Vroeger was alles beter,” mompelt de vrouw, waarop de drie andere uitkeringstrekker knikken.