Geenstijl

Plakkaat van Verlatinghe - Het Eeuwige Edict - NPO Ombudsman-rapport 'Aan tafel! Over het al dan niet problematisch gebrek aan diversiteit onder talkshowgasten'.

Wie zei daar dat wij van na de grote verhalen zijn? De oorlog is dan misschien voorbij, het verzet nog niet. Vanochtend ontwaakte Nederland zoals elke ochtend om slaafs het Patriarchaat te bekoren, maar er hing iets in de lucht. Tijdens een gelijkheidshongerwinter die al 79 jaar onafgebroken aanhoudt, gisteravond nog eens extra tartend gevierd met een DWDD Witteman Special, was daar ineens een vluchtige zweem die de suggestie van lente in zich droeg. Het NPO Ombudsman-rapport 'Aan tafel! Over het al dan niet problematisch gebrek aan diversiteit onder talkshowgasten' (PDF).

Het leest dan misschien als een zesdejaars hbo-scriptie die bovendien in de ik-vorm geschreven is, maar daar gáát het niet om. Eerste zin: "Zet de tv aan. Kies een willekeurige talkshow. Hoe groot is nu de kans dat Peter R. de Vries op het scherm verschijnt?" Ja, best groot. En de titel van het rapport draagt dan misschien een open vraag in zich, de laatste zin van de eerste alinea bekent kleur en draait er niet omheen: hier is sprake van een open rebellie. "De blanke man floreert aan de Nederlandse talkshowtafel, wat tot gevolg heeft dat vrouwen en mensen met een niet-westerse migratieachtergrond systematisch ondervertegenwoordigd zijn. En dat is een probleem." We hadden als lezer op iets meer suspense gehoopt, maar het gaat uiteindelijk om de boodschap.

De conclusie geldt dan ook nú al als de Tunesische fruitverkoper die zichzelf voor uw zonden in brand stak, verandering is op komst. "Toch blijft het zo dat talkshows onbewust bijdragen aan de sociale ongelijkheid. De programma’s tonen personen uit de actualiteit. Deze mensen zijn vaak afkomstig uit machtsposities en deze machtsposities worden grotendeels ingevuld door witte mannen. Door deze realiteit telkens weer te tonen, construeren de shows tegelijkertijd ook een eigen werkelijkheid, waarin het nóg vanzelfsprekender is dat een hoge positie nu eenmaal bekleed wordt door een witte man."

Als revolutionaire suggestie wordt aangedragen actualiteitenprogramma's minder over actualiteiten te laten gaan. "Een talkshow hoéft niet per se over een actueel onderwerp te gaan. Een bekend voorbeeld is de bekende talkshow Dr. Phil. In dit programma geeft Phil McGraw zijn gasten advies over hun problemen." Omdat experts over actualiteiten bijna altijd witte mannen zijn, kunnen actualiteiten dus ook gemeden worden, zodat er eens andere mensen aan kunnen schuiven. We zijn waarlijk getuige van de axiale wending in het denken waar we zo lang naar snakte. En Ombudsvrouw Margo Smit zal tot in de eeuwigheid bezongen worden, ook al is ze wit.