Geenstijl

Nieuw op de GeenStijls: een heuse roman in stukjes. Vandaag verschijnt de eerste aflevering van 'Dagboek van een uitkeringstrekker'. Lees dan!

Dinsdag 8 maart 2016, ochtend
“Meneer Yilmaz,” zegt de vrouw die mijn zaak behartigt, “ik wil u echt op het hart drukken dat u een heel waardevol mens bent, ondanks het feit dat u werkloos bent geworden. Daar hoeft u zich niet voor te schamen. U moet weten, meneer Yilmaz, dat het hele jaar door mensen werkloos worden.”

Ik zit tegenover mijn klantmanager. Zij gaat onderzoeken of ik recht heb op een uitkering nu ik plotseling zonder werk zit.

Ik wil reageren op de vertederende woorden van de vrouw, maar nog voordat ons gesprek op gang komt worden we onderbroken door een collega die mij vriendelijk vraagt of ze even gebruik mag maken van mijn klantmanager. “Natuurlijk,” antwoord ik luchtig terwijl ik achterover leun en mijn handen spreid. “Ik heb geen haast. Deze jongen hoeft niet naar zijn werk. Dat heb ik namelijk niet meer.” 

De collega fronst, haalt haar schouders op, en zegt: “Hetty, sinds we zaaksgewijs werken is het toch zo dat de integrale units van het team Werk & Inkomen ook de aanvragen voor bijzondere bijstand en het beheer van WWB uitkeringen op het gebied van doel- en rechtmatigheid behandelen? We hebben dan toch onze eigen caseload?”

Mijn klantmanager heet Hetty. Terwijl ze in een onnavolgbaar gesprek belandt met haar collega, bekijk ik haar eens goed. Zou haar rode haar echt zijn, vraag ik me af. Felrode, lange stekeltjes. Fier overeind. En haar neus? Dat is een raar ding. Die moet wel echt zijn. Zo’n puntige neus zou niemand zich voor de lol laten aanmeten.

Hetty knikt en zegt: “Begrijp je? Gezien de balans in de tertiaire verdeling van zaken die we nastreven, is het correct dat je kunt spreken over je eigen caseload. Zo stond het ook in circulaire 24.V.1.B. van afgelopen maand.”

“Zie je nou wel!” reageert de collega. Ze slaakt een diepe zucht, recht haar rug, en verdwijnt weer. 

“Zo,” zegt Hetty terwijl ze zich in mijn richting draait. “Meneer Yilmaz, nogmaals welkom. Excuses voor deze onderbreking. Mijn naam is Hetty Persoons. U bent vandaag hier omdat we samen gaan vaststellen of u recht heeft op een uitkering. Heeft u alle bewijsstukken bij u?” 

Klantmanagers hebben de merkwaardige neiging om woorden uit de advocatuur te gebruiken. Een klant noemen ze een cliënt. En documenten noemen ze bewijsstukken.

“Jazeker,” zeg ik terwijl ik mijn zwartlederen tas op schoot neem. Ik klik hem open en haal de bewijsstukken tevoorschijn.

“Eens kijken,” zegt Hetty terwijl ze de documenten stuk voor stuk aanpakt. “Huurcontract, bankafschriften, meest recente belastingaangifte, uw diploma’s, en uw laatste arbeidscontract. Uitstekend. Ik maak een kopie en ben zo weer terug. Zal ik direct een kopje koffie voor u meenemen?”

Ik heb drie ooms die al jaren van een uitkering genieten. Ze zitten vaker in Turkije dan in Nederland. Daar leven ze volgens eigen zeggen als koningen. Neem ik met een korreltje zout, maar toch. Facebook staat vol met foto’s. Voor hun huizen. Voor hun stukjes grond. Voor hun kippen en koeien. “Deze maand tien fazanten en een koe gekocht van mijn uitkering,” grapte oom Aisal onlangs nog. “Dank Nederland. Dank.” 

Mijn neef Mehmet zit pas sinds kort in de bijstand. Toen ik hem vorige week vertelde over mijn plotselinge werkloosheid, wilde hij het direct vieren. “Laten wij snel thee drinken! En tavla spelen! Het leven gaat beginnen!”

In Turkije is alles reden om thee te drinken.

Hetty keert terug met een stapel papieren en een bekertje water.

“Alstublieft,” zegt ze terwijl ze het bekertje voor me neerzet. “Nu de administratie op orde is, kunnen we door de vragen lopen.” Ze haalt een formulier uit een lade en legt deze op haar bureau. “Woont u alleen?” vraagt ze.

“Ja,” antwoord ik. “In een huurflat. Bij de Begondebocht. Kent u die straat?”

Ze maakt een kleine notitie op het formulier en knikt. “In die buurt hebben we veel cliënten.”

Dat verbaast me niets. Heel wat mensen die aan de Begondebocht wonen, lopen de hele dag te niksen. Die sloffen maar een beetje rond. Desondanks woon ik er met plezier. Alles in Nederland is al zoveel beter dan het hutje waarin mijn opa en oma in Turkije woonden. Ik hoef maar naar een foto van hen te kijken, vlak voor hun “huis” – na elke storm moesten ze de takken weer bij elkaar rapen en alles reconstrueren – en ik realiseer me hoe goed alles in dit land is. 

Aan de Begondebocht staan vijf torens. Allemaal even hoog en grijs. Allemaal dezelfde bouw en indeling. Allemaal uitkijkend op de snelweg rondom de stad. Elke toren heeft zijn eigen bevolking. In toren drie, waar ik woon, zitten vooral Turken. Ze noemen het ook wel Döner Tower. Postbodes weten dat. Als je een brief stuurt naar de Döner Tower, dan komt hij aan. 

“Heeft u huursubsidie?”

“Nee, niet dat ik weet,” zeg ik. “Heb ik daar recht op, nu ik werkloos ben geworden?”

Hetty kijkt op van het formulier. “Dat weet ik niet, daarvoor moet u bij een ander loket zijn.”

“Een ander loket zegt u?”

“Ja.”

Bij het woord “loket” moet ik denken aan een treinstation. Bij een loket worden treinkaartjes verkocht. 

“Kinderen?” vraagt ze.

“Nee.”

Ik wil ze best, maar op de een of andere manier houden mijn relaties nooit stand. Voor Turkse vrouwen ben ik te weinig Turk. Voor Nederlandse vrouwen ben ik te veel Turk. Ze zeggen wel eens dat ik semi-geïntegreerd ben. Ik eet döner maar ook boerenkool (een enkele keer per jaar en met enige tegenzin, maar toch). Ik ben fanatiek aanhanger van het Turkse voetbalelftal maar speel ook tennis op een overwegend blanke tennisvereniging. 

“Jij moet een keuze maken,” zei mijn tennisvriend Simon vorige week. Hij probeert me al twee jaar zonder succes te koppelen aan allerlei vrouwen. “Je bent een Turk. Of een Nederlander. Niet beide. Zoals je nu bent, kan ik je niet aan de vrouw krijgen.”

Mijn klantmanager zegt: “Prima, dan slaan we de vragen over kinderbijslag en kinderopvang over.” 

Enkele vragen later zijn we plotseling klaar. Hetty duwt het formulier dat ze gedurende ons gesprek heeft ingevuld in mijn richting. “Wilt u alles controleren en uw handtekening zetten bij akkoord?”

Dat doe ik, waarop Hetty opstaat en haar hand uitsteekt. Ze zegt: “Ik heb alles wat ik nodig heb. Op basis van de door u ingediende bewijzen zullen we binnen twee weken bepalen of u in aanmerking komt voor een uitkering. En nogmaals, meneer Yilmaz, onthoud goed, u bent gewoon een waardevol mens.”