Geenstijl

Zijlstra loog over zijn aanwezigheid in de datsja van Poetin, waar hij nooit aanwezig was. Maar hij blijft er, net als Rutte en de rest van de coalitie, bij dat 'de inhoud van het verhaal staat'.

OK. Laten we die bewering eens analyseren. We weten dat Halbe Zijlstra sinds 2014 het verhaal vertelt over zijn aanwezigheid in de datsja van Poetin, waar Poetin gezegd zou hebben welke landen volgens hem onder een 'Groot Rusland' behoren te vallen. We weten ook dat de persvoorlichters van de vvd het verhaal hebben aangewend om Halbe meer geloofwaardigheid te geven als politicus, diplomaat en beoogd minister van Buitenlandse Zaken. En we weten nu dat Halbe er helemaal nooit zelf bij was, maar dat hij het verhaal "geleend" heeft van een anonieme bron, die er wel bij geweest zou zijn. De inhoud van zijn vertelling is echter "gewoon waar", volgens Zijlstra. Kan zijn, maar van Elsevier ('sneue Zijlstra') tot Financieel Dagblad ('einde ministerschap') en van Frits Wester ('functioneren ongeloofwaardig') tot Hans La fucking Roes ('gruwel'), plus iedereen en z'n roflollende twitteraar, de buitenlandse media en zelfs een anonieme bron binnen de vvd is men het er over eens: toedeledokie Halfie, dit kabinet gaat met Sigrid Kaag terug naar een eenstaatsoplossing op MinBuZa. (Ja, die quasipallie is ook fout, maar die snapt internationale diplomatiek tenminste wél.)

Maar OK. Mede dankzij Alexander 'Datsja in Scheveningen' Pechtold & Kajsa 'Niet al het nepnieuws is nepnieuws' Ollongren staat het verhaal, vooralsnog. Ohja? Als bron van het verhaal van Halbe pakken we de video van het vvd voorjaarscongres van mei 2016, en dan gaan we ff per zinnetje kijken in hoeverre de bewering van onze minister van Buitenlandse Zaken "staat". Want het is allang niet meer Halbe's halve waarheid, het is inmiddels die van de hele coalitie Rutte 3.

MinBuZa Halbe: "Ik was begin 2006 aanwezig in de datsja van Vladimir Poetin."
GS Factcheck: Een minstens vier jaar in stand gehouden leugen, die herhaaldelijk door de vvd'er als nepnieuws is verspreid.

MinBuZa Halbe: "Ik was daar als medewerker."
GS Factcheck: 'Medewerker', vermoedelijk een bewust vage term. Halbe was begin 2006 nog raadslid voor de vvd in Utrecht en daarnaast directeur/eigenaar van zijn eigen projectmanagementbureau Improvex B.V., dat hij van 2001 tot november 2006 bestierde. Hij werd vanuit die rol ingehuurd door Shell voor de invoering van een nieuw financieel-expertise managementsysteem (bron: parlement.com). Voor zijn datsja-anekdote was hij namens Shell in Rusland, samen met topman Jeroen van der Veer, die echter al eerder stellig ontkende dat Zijlstra present was bij het overleg met Poetin. Zijlstra ontweek een eerlijk antwoord daarover al sinds vorig jaar, zo blijkt  uit het Volkskrantverhaal.

MinBuZa Halbe: "Ik was weggestopt achterin het zaaltje waar het plaatsvond.."
GS Factcheck: Hiermee probeert Zijlstra de ontkenning van Van der Veer te pareren: hij heeft hem gewoon niet opgemerkt. De waarheid is: hij was niet in het zaaltje. (En was Van der Veer zelf de bron?)

MinBuZa Halbe: "..maar ik kon heel goed horen wat het antwoord van Vladimir Poetin was."
GS Factcheck: Maar niets is hem ontgaan hoor! Wederom, de waarheid is: hij. was. niet. in. het. zaaltje.

MinBuZa Halbe: "Op de vraag wat hij verstond onder 'Groot Rusland',"
GS Vraagtekens: Waarom zou iemand hem überhaupt die vraag stellen tijdens een bijeenkomst met zakenmensen uit de energiesector? Het was vermoedelijk geen politieke bijeenkomst, geen geopolitiek overleg, zeker geen oorlogsvoorbereiding en vermoedelijk ook geen nostalgische uitwisseling van anekdotes over het Moedertje Rusland van weleer. Verzint Halbe de vraag soms zelf, omdat hij het antwoord zo graag wil geven? Het antwoord van een dreigend en gevaarlijk Rusland, waar zijn vvd ons tegen meent te moeten beschermen en waarom mensen dus op de vvd moeten stemmen.

MinBuZa Halbe: "Want 'Groot Rusland', dat is waar hij naar terug wil."
GS Vraagtekens: Ja, dat schijnt ie te willen. Schijnen wij bang voor te moeten zijn. In de praktijk zien we dat gedoetje in de Krim en het oosten van Oekraïne, en verder momenteel weinig. Maar het beeld van een gedeelde vijand aan de Europese buitengrenzen leidt wel al jaren de aandacht af van de ondemocratische supranationale kartelvorming binnen de EU (en de faalmunt, en de transferunie, en de lobbycratie, en de hoge jeugdwerkloosheid, en de wankelbanken, en de islam- en immigratieproblemen, en, en, en, en...). Sure, Rusland is een kudtland. Maar de Halbe's van dit Westen gebruiken dat gegeven primair voor electoraal gewin, niet omdat ze er wat aan willen doen.

MinBuZa Halbe: "En zijn antwoord was: 'Dat is Rusland, Wit-Rusland, Oekraïne en de Baltische Staten. En ohja, Kazachstan, dat was 'nice to have'."
GS Vraagtekens: Vladimir Poetin, in een meeting met (Westerse) zakenmensen, die zegt dat hij deze landen tot 'Groot-Rusland' rekent, dat kan. Maar de context waarin Halbe het verhaal vertelt ("dat is wat hij wil"), creëert een oorlogsdreiging die we ons niet voor kunnen stellen bij zo'n meeting. Niet alleen heeft Poetin geen enkele reden om oorlogstaal uit te slaan op een zakelijke bijeenkomst, hij heeft er ook geen enkel belang bij om zakendeals in gevaar te brengen met oorlogsdreiging. 

Halbe was zelf niet in de datsja, heeft maar 1 bron waar hij zijn verhaal van "leent", wil daarvan geen naam prijsgeven en er is niemand die kan of wil verifiëren of er echt gezegd is, wat er is gezegd en vooral: in welke sfeer, stemming of context dat is gedaan. Coalitiepolitici zoals Pechtold en Ollongren, maar ook Buma, die zich klakkeloos achter de inhoud van het verhaal scharen, werken opzettelijk mee aan het in stand houden van een niet te staven bewering van een anonieme bron die heel goed aangedikt, overdreven of ronduit verzonnen kan zijn door de secundaire verteller, Halbe Zijlstra. Politiek, 2018.

Update: DE BRIEF. Het is allemaal de schuld van Poetin dat Halbe moest liegen. Eerste reactie Kamer: “De brief van de minister geeft nog geen begin van een antwoord.“ Dat wordt lachen morgen.
Update: En ineens “staat” het verhaal ook niet meer. 
Update: Wat wij ons afvragen over interpretatie, wordt nu bevestigd door De Bron (die inderdaad Shell-chef Jeroen van der Veer is.)