Geenstijl

Het OM gaat zes mensen vervolgen wegens de rellen bij het Turkse consulaat. Afgaande op de beelden van de uitzinnige menigte van honderden relschoppers kom je op een pakkans van een paar procent. 

Dat optreden van de Turkse minister was verboden door premier Rutte, burgemeester Aboutaleb én de Turkse kieswet. De Duitse rechter bekrachtigde al een spreekverbod voor buitenlandse politici. Erdogan loopt te stampvoeten dat zijn ministers zijn eigen kieswet mogen overtreden. 

Rutte won hier stemmen omdat hij de grote man was tegen de sultan, en Erdogan won stemmen omdat hij de grote man was tegenover die rare Europeanen. In beide landen theater voor de bühne die prima werkt, en een toonbeeld zijn van uitstekende betrekkingen in achterkamertjes. 

Rotterdam ontstak in totale woede toen het kampioenschap een weekje later in de Kuip gevierd zou worden. Men trok het centrum in. Hooligans en relschoppers zagen het gebeuren en trokken vanuit Hazerswoude-Dorp en Alphen richting de ellende. Onze René zat in een ME-busje en kon IRL meegenieten van een veldslag tussen politie en burgers. 

“Volgens de politie kwamen er 100.000 mensen naar Rotterdam en zijn er circa honderd aangehouden.” Later volgden er nog 15 en die kregen taakstraffen. Weer een dossier met een pakkans van promilles of procenten.

In het pittoreske dorpje Veen is de anarchie van de jaarwisseling al begonnen. Een traditie die in 2003 al tot veldslagen leidde. Zelfs de inzet van defensie mocht niet baten. Van de 100 arrestanten uit 2013/2014 kon het OM er hooguit vijf vervolgen. 88 jongeren die alleen maar in het verkeerde café waren kregen 50.000 euro voor de nachtjes cel.

Nog altijd beter dan een Camiel Eurlings die eerst zijn meisje in elkaar beukt, en daarna de huisraad sloopt. Tessa Rolink, fotomodel, kreeg van hem oogletsel, gescheurde oorlellen en een gebroken elleboog, die nog steeds niet volledig zijn hersteld. Camiel moest een onbekend bedrag betalen in een strafrechtelijke schikking. Die dure advocaat heeft goed werk verricht en zelfs inclusief de schikking zijn het bedragen die Camiel niet zullen hinderen in zijn levensstijl. 

Binnen de regeltechniek is pas sprake van een geregeld systeem als het waargenomen gedrag wordt vergeleken met het gewenste gedrag, het verschil wordt bepaald en dat (negatief) wordt teruggekoppeld. Hoe groter het verschil, hoe groter de terugkoppeling. Een goed functionerende rechtsspraak en strafrechtketen vereisen een vergelijkbaar model.

Alleen wordt het gewenste en waargenomen gedrag zelden vergeleken in de rechtszaal, zie ook veroordelingspercentages van ruim boven de negentig procent. Dit is niet meer alleen zorgvuldig dagvaarden, dit is ook het seponeren van zaken waar met enige moeite toch een veroordeling in kan zitten. 

Daarvoor kan het ook al misgaan. De meeste zaken worden niet door de politie in behandeling genomen, en het deel waar ze mee aan de slag gaan, haalt niet altijd het OM. Eigenlijk bestaat de terugkoppeling alleen bij uitzondering. Iets wat zich tot uiting brengt in nieuw ongewenst gedrag. 

Het tweede probleem is de omvang van de terugkoppeling. Boetes of taakstraffen bij grootschalige verstoring van de rechtsorde is een uitnodiging tot recidive. Hier slaat Vrouwe Justitia door in haar barmhartigheid en laat de opvoeding over aan anderen.

Uiteindelijk heeft de wetgever zich tweemaal geroerd om de rechter te begrenzen te veel met de daders mee te denken en ook oog te hebben voor slachtoffers en samenleving. De eerste is het taakstrafverbod, dat door rechters eenvoudig wordt omzeild met een dagje cel. Kennelijk moet de wetgever niet alleen eisen dat een celstraf moet volgen, maar ook dat die langer dan een dag is.

De tweede wet die twee jaar terug is aangescherpt door Klaas Dijkhof, is dat een asielzoeker die een serieuze celstraf krijgt, automatisch de procedure en Nederland wordt uitgezet. Het is nota bene het Marokkaanse Kamerlid Azmani die ervoor pleit deze regeling ook uit te breiden naar minderjarigen die roofovervallen, geweldsmisdrijven of zedendelicten plegen.

18 december 2017 werd een 20 jarige vluchteling veroordeeld voor de verkrachting van een 15 jarig meisje. Die kreeg dertig maanden celstraf. Zijn advocaat meldde zich zorgen te maken over zijn toekomst. Dit is een zedendelict, en dertig maanden is ruim voldoende om de verblijfsvergunning kwijt te raken. Wat had de strafpleiter verwacht? Een kortere celstraf zodat het heerschap hier mag blijven?!?

De derde wet is het spreekrecht, een poging slachtoffers en nabestaanden een stem te geven. De rechtbank te confronteren met hun belangen. In de zaak rond Mitch Henriquez werd duidelijk dat het OM belastende videobeelden van hoge kwaliteit was “kwijtgeraakt”. Iets wat werd achterhaald door de advocaat van de nabestaanden.

Het lukt de strafrechtketen maar niet op eigen kracht het tij te keren. Het lukt de wetgever niet de rechtbank bij te sturen. In plaats daarvan capituleert het gezag tijdens oud en nieuw om veiligheidszones in te richten voor feestende vrouwen. Overmorgen het bericht dat alles rustig verlopen is. 

“Rustig” is relatiever dan tijd, afstand en massa.