Geenstijl

De droom van de Europese Unie blijkt al tien jaar niet overal te werken. Economische groei blijft scherp achter, zelfs in kenniseconomieën en welvaartsstaten zoals Noorwegen, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Maar ook de zuidelijke delen van Spanje en Italië en complete landen zoals Portugal en Griekenland profiteren niet van de vrije markt. Het Oostblok groeit op basis van subsidies. Alleen West-Duitsland, Denemarken en Zwitserland varen op eigen kracht.

Vandaar dat het bericht dat Griekse banken 45,9% non-performing loans hebben geen verrassing is. Dat is geen bancair foutje, maar een symptoom van falende bezuinigingspolitiek. Griekenland heeft nu al negen jaar een sterk krimpende economie. Onze grafiek des doods uit 2012 bleek te rooskleurig. De krimp was in 2011 niet 7%, maar zelfs 9,2%. Ook in 2012 en 2013 bleef de door de Troika voorspelde groei uit.

Daarna volgden drie jaar van stagnatie, en over 2017 en 2018 wordt gematigde groei verwacht. Deze afbeelding geeft de illusie dat Griekenland uit het dal geklommen is. De huidige omvang van de Griekse economie, afgezet tegen de tijd, geeft een ander beeld. Cijfers vanaf 2011 (!) zijn nog steeds voorlopige schattingen, die in het verleden alleen naar beneden zijn bijgesteld.

Een einde van economische val van Griekenland wordt nu vrolijk gerapporteerd, maar aangezien zes jaar oude cijfers al onzeker zijn, wacht ik nog even met borden kapot gooien. De omvang en duur van deze depressie zijn ongekend binnen vrijemarkteconomieën. Neem bijvoorbeeld de economie van de VS die in de jaren 30 binnen zeven jaar terug op het oude niveau was en niet meer dan 26% kromp.

Maar ook Koningin Maxima's Argentinië ging door een diep dal. Na de dictatuur van haar vader omarmde Argentinië de vrije markt. Helaas barstte de bom toen de koppeling tussen de peso en de dollar onhoudbaar werd. Na die klap groeide Argentinië met 63% in zes jaar. Dergelijke groei ontbreekt nog steeds in alle Europese probleemregio's.

Argentinië kon door het laten vallen van de peso de economie herstarten, de VS deed het door het opheffen van de Gouden Standaard. Maar niet alleen dat, ook grote pakketten maatregelen die in één keer werden genomen, simpelweg omdat het geld bij de staat op was. In plaats van de voortslepende reorganisatie van Griekenland die het land gijzelt in onafgebroken onzekerheid. 

Daarvoor is het niet nodig om Griekenland uit de euro te gooien, of de euro te redden. Het is simpelweg genoeg om de geldkraan dicht te draaien. Als de Griekse overheid dan nog steeds geld wil uitgeven wat ze niet hebben, drukt ze maar Drachmen bij. Daar hoef je niet politiek over te draaien, en geeft enorme duidelijkheid en rust in de markt.

Rust en vertrouwen zijn immers de bakermat van investeringen van burgers en bedrijven. Die is er niet, en is er in de afgelopen jaren nooit geweest. In 2008 hadden was de Griekse staat in betalingsonmacht, gevolgd door de banken, dankzij de Troika besmette de crisis ook bedrijven en burgers. Die non-performing loans in de reële economie zijn een gevolg van een mislukte poging staatsschuld te innen.

De bezuinigingen zorgden voor bijna een structurele halvering van de Griekse economie, zonder de staatsschuld te halveren. De verhouding tussen staatsschuld en omvang van de economie is alleen maar verder verslechterd. Daarmee zinkt het land steeds verder af. Niet alleen de 45 miljard aan leningen aan banken zijn in gevaar, ook de staatsschuld van vierhonderd miljard euro.

Wat is eigenlijk nog staatsschuld van een lidstaat binnen een EU met vrij verkeer van goederen en personen? Iemand die emigreert en naturaliseert van Griekenland naar Noorwegen, neemt permanent afscheid van tienduizenden euro's staatsschuld op zijn oude paspoort en wordt lid van een club die twee ton per inwoner in een fonds heeft zitten. 

Het is daarom niet vreemd dat bij gebrek aan banen en toekomstvisie de Griekse jeugd over de grens kijkt. Een half miljoen jongeren zijn vertrokken. Daardoor worden depressies en recessies uniek in de EU. Die geven volksverhuizingen en krimpregio's. Gezonde regio's worden overspoeld met goedkoop arbeidsaanbod, wat de middenklasse sloopt.

Samen geeft dat grote problemen in de EU. Staatsschuld begint in probleemgebieden haar bevolking en dus onderpand kwijt te raken. De Maan & Mars hebben immers ook geen schulden. De EU28 is zo economisch divers dat voor de meeste Europeanen arbeidsmigratie meer loont dan bijvoorbeeld een academische studie.

Lidstaten zijn meer bezig met het verminderen van hun afdracht aan de unie, of het sprokkelen van subsidies binnen de unie, dan met daadwerkelijk samenwerken. Het Oostblok accepteerde lachend ons geld en economische groei, maar weigerde de economische vluchtelingen uit Arabië en Afrika. Totaal hypocriet, omdat hun eigen arbeidsmigranten door de hele unie reizen.

Op deze manier eindigt de unie met een paar populaire en overbevolkte metropolen met dalende salarissen.