Elke beweging heeft zijn eigen 'gekkies'. Die duiken altijd op in tijden van crisis. Zo werden we door de aardbeving in Japan weer eens getrakteerd op 'religekkies' (zie hier en hier voor mooie voorbeelden). Heb ook erg gelachen om de einde-der-tijden-rapportage van de EO over the watchmen of the night. Ook de 'milieugekkies' zijn door Fukushima weer wakker geworden. Verbod op terrasverwarmers en alle auto's in Amsterdam elektrisch. En het kon niet uitblijven. De financiële wereld heeft nu ook zijn eigen 'bankgekkies'. Gekkies houden ervan de werkelijkheid ernstig te versimpelen. Dus ook bij de banken. En dan mag ik het weer gaan uitleggen.

Als de Volkskrant de slogan "links lullen, rechts vullen" gebruikt, dan mag ik het ook. Want ik heb er eentje, hoor. Nee, niet onze maatschappelijk bewogen vakbondsleider Lodewijk de Waal, die waterdichte schotten moeten hebben tussen de linker -en rechter hersenhelft; hoe kun je anders Directeur van Humanitas zijn geweest (zie hier promootje met De Waal) en dan zonder morren de salarissen van de ING-bazen goedkeuren? Nee, ik heb het over de nieuwe baas van de AFM, Ronald Gerritse. Meneer is bepaald geen 'malle gerritje' want hij gaat 4 ton verdienen en dat is aanzienlijk meer dan dat hij nu verdient als ambtenaar (hij was de thesaurier-generaal (algemeen schatkistbewaarder) en dat is een van de mooiste springplanken naar geldelijk geluk (zie hier). Gelukkig voor de bonushaters is het een vast salaris (maar wel met 13de maand, maar dat noemen we natuurlijk geen bonus) en Gerritse hoeft zich absoluut geen zorgen meer te maken over de 'oude dag' want de pensioenregeling is ook riant.

Had ik mij nog zo voorgenomen geen aandacht meer te geven aan de bonusdiscussie. Genoeg over geschreven, dacht ik. De 'Maginotlinie' is gegraven; verbale bommen en granaten vliegen over en weer. Maar ruziënde PvdA-bonzen, een curieuze brief van het hoofd bankenlobby, Boele Staal,en een bonusrelletje bij autoverhuurbedrijf Leaseplan en het is weer bal. En het lijkt alsof de tijden van Joop den Uyl weer terug zijn. Het grootkapitalisme staat recht tegenover de politiek, de media en het volk. Even 'Andere Tijden' : in 1976 sloegen negen multinationals alarm met 'de brief van de negen' en vroegen Den Uyl te stoppen met herverdelen en weer aandacht te hebben voor geld verdienen. Na de oliecrisis verarmde Nederland, het bedrijfsleven was bijna failliet. De banken leden gigantische verliezen op kredieten. De overheid verleende op grote schaal staatssteun aan bedrijven.

Donderdag was er in de tweede kamer een hoorzitting over het beleggingsbeleid van onze pensioenfondsen. Aanwezig waren mensen die er verstand van hebben. Wetenschappers, consultants, de echte pensioentechneuten dus, maar ook een toezichthouder, de ex-baas ABP en belangrijk iemand van PGGM. Lekker belangrijk zult u zeggen, gaap. Er is wel wat meer aan de hand in de kamer, toch? Hillengate, Verhagengate, HeroBrinkmangate. En alle financiële journalisten van naam zaten natuurlijk bij DNB om te horen dat Wellink denkt dat de crisis nog moet beginnen (hij kan na zijn pensioen zo bij BNR de column van Kees de Kort overnemen). Niet wegklikken, ook al interesseert 72 procent van de mensen zich totaal niet voor het pensioen. Het gaat wel om úw spaarpot van nu 1.032 miljard. Een echte spaarpot, het bedrag staat keihard op bankrekeningen.

ING baas Jan Hommen heeft hard kennis gemaakt met de vox populi. Onder druk van de publieke opinie - "wij hebben onvoldoende ingeschat welk signaal hiervan uitgaat naar de Nederlandse samenleving" - heeft de Raad van Bestuur haar bonus teruggegeven. Hiermee treedt Hommen in de voetsporen van Raadspensionaris Johan de Witt. De parallellen zijn opvallend. De Witt - geen familie van SP'er Jan de Wit - van de commissie De Wit, werd in het rampjaar 1672 door een woedende volksmenigte gelyncht en opengesneden opgehangen aan het Haagse Groene Zooitje. En dat terwijl De Witt, regent en koopman, net de Nederlandse staatsfinanciën op orde had gebracht! Reden voor moordpartij? De Witt, een van de grondleggers van de verzekeringswiskunde, had berekend dat de uitkeringen door de Staat op lijfrentes veel te hoog waren en had de uitkeringen verlaagd (een leerzaam boekje) [pdf]. Een soort woekerpolis 'avant la lettre'. Hommen had het dus kunnen weten, zeker toen zijn NN verzekeringsmannetje in tweede kamer zei dat ' hij ook een woekerpolis heeft en niet wist dat de kosten zo hoog waren'.

Niemand is tegen het woord 'open' , nou ja, op enkele SGP'ers na die graag op zondag alleen de kerk open willen zien. Het is een lekker positief woord. We willen allemaal open platforms voor onze computers en telefoons, irritant dat alleen Apple het zaakje nog gesloten houdt, maar alla, het zijn van die leuke 'kèke' modelletjes. Ook de politiek en burgers willen graag een open overheid, leve Wikileaks die alles open gooien en er zijn ook nog bankbloggers die banken oproepen open te zijn over bonussen. En dan hebben we nu ook de 'open normen'. Ouders weten dat dat spelen met vuur is (videootje). Maar de Mama op de financiele markten (de AFM doet het gedragstoezicht) - de Papa is natuurlijk DNB- leeft blijkbaar nog in de jaren zeventig en vindt dat open normen OK zijn en dat haar kinderen maar moeten leren om te gaan met de vrijheid die wordt gegeven. Of ligt het eigenlijk geheel anders?

Succesvolle artiesten brengen altijd een 'bonus-editie' van hun CD uit. En daarom lijken onze politici, die toch vooral dromen van een carrière op de politieke bühne, te denken: dat willen wij ook! En dus volgt hier de bonus-editie van de column van 5 februari 'Aandacht voor bonussen is symboolpolitiek'. Aanleiding: het debat van de tweede kamer met minister De Jager over de Commissie De Wit, die van de bankencrisis, Icesave en ABN AMRO. De dag begon goed. Kamerlid Huizing (VVD) had de Telegraag bereid gevonden af te trappen. In vette chocoladeletters kondigde Huizing aan dat de banken dicht gaan bij te royale bonussen. Kijk, dat is aanpakken; de 333 reaguurders reageerden vol scepsis en hoongelach. Het was natuurlijk geen toeval dat Huizing als eerste een betoog mocht afsteken van voorzitster Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink, eh ook VVD (motto: werken moet écht lonen). Het was weer 'van dik hout zaagt men planken': er zijn weer gigantische bonussen, banken lappen Code Banken aan hun laars & minachting parlement. De andere kamerleden deden copy-paste. Nieuwsuur laat vervolgens bonus-expert Wawoe reclame maken voor zijn boekje (slimme vent hoor). Ik heb geen zin om de arrogantie van banken te verdedigen, maar dit roeptoeteren werkt averechts.

We zijn allemaal schatplichtig aan de PvdA. Als één man ons duidelijk heeft gemaakt hoe de crisis te bestrijden, dan is het Job Cohen: "wij vieren feest, dus weg met de malaise, want nu is het tijd voor de polonaise hollandaise, van hier tot Oeteldonk, bij Hoevelaken linksaf! " En dan natuurlijk met 130 km per uur richting Maastricht. Vind je het gek dat hij dan staat te hakkelen in een debat met PVV-er De Graaf over de bezuinigingen in het onderwijs. Hij moest van zijn spindokters zijn riedeltje afdraaien, maar in gedachte was hij bij zijn oude universiteitsvrienden uit Maastricht, die bankiers pre-crisis salarissen verdienen. Zou Cohen weten dat de Polonaise Hollandaise de Nederlandse variant is van 'dansen op de vulkaan'? De inhakers zijn de feestgangers met een aflossingsvrije hypotheek. Nederland is al wereldkampioen hypotheken en maar liefst vijftig procent wordt niet afgelost. Waarom?

Bevolkingsoproer in Tunesië, Egypte, Bahrein en nu ook Libië. En Nederland schiet wakker en is verontwaardigd. De dictators, Ben Ali, Mubarak, Gadaffi, zijn boeven en Nederlandse politici vinden het nu ook. Wij moeten nu achter 'de bevolking' staan. En wee diegene die het waagt om dan over geld te spreken, laat staan diegene die het aandurft om op de effectenbeurs te speculeren over de mogelijke afloop van deze crisis. Zo mocht ik de volgende tweet ontvangen, toen ik schreef dat Italië wel eens flink last van de Libische crisis zou kunnen krijgen, méér dan door de avontuurtjes van Berlusconi. Dat noem ik de hele boterberg van Europa op je hoofd hebben. Alles draait om geld of beter olie (zeker voor VOC-Nederland). Neem Egypte. Koenders was er in september 2009; Nederland geeft Egypte ontwikkelingshulp, maar geen woord in het verslag over de rijkdom van de familie Mubarak, geschat op meer dan 70 miljard. Wel over de 'strategische positie' , een eufenisme voor 'steun aan heersende regiem'. En in oktober 2010 gaf de EU nog 690 miljoen aan 'hulp'. Real Politiker Knapen kon de reden niet beter verwoorden in een antwoord op vragen van de PVV (zie hier). En al die Nederlandse vakantiegangers naar Egypte, ik hoorde ze nooit over Mubarak. En we gaan al weer naar Egypte hoor! Mubarak weg, leve de democratie, toch?

"Wie het kleine niet eert, is het grote niet weert". Nou, ik eer het kleine gebaar hoor! Voor het eerst heeft een grote verzekeraar - Aegon - een soort van 'sorry' gezegd. En ik was erbij! In een debat bij Aegon over staatssteun, bonussen en vooral de woekerpolissen. My finest hour? Not yet. Samen met Kamerleden Pieter - weet Aegon nog wel waar die A voor staat? - Omzigt (CDA) en Ewout - als u een gewoon bedrijf was geweest, dan was u nu weg- Irgang (SP) plus Marieke - sorry, wat kopen we daar voor? - Stellinga (Elsevier). En we hebben het Marco Keim (hoogste baas van Aegon in Nederland) niet gemakkelijk gemaakt en daar was ook alle reden voor. Keim zegt namelijk: We houden ons aan de 'wabeke-norm' en hebben 630 miljoen opzij gezet voor woekerpolissen. En dus zijn er nu helemaal geen woekerpolissen meer! Pas op zeggen tegen consumenten, opzeggen of overstappen naar de concurrent kan financieel heel gevaarlijk zijn. Zijn advies: "Ga vooral praten met uw assurantie-tussenpersoon".