COLUMN: Stalingrad aan Vijzelgracht
Niemand is tegen het woord 'open' , nou ja, op enkele SGP'ers na die graag op zondag alleen de kerk open willen zien. Het is een lekker positief woord. We willen allemaal open platforms voor onze computers en telefoons, irritant dat alleen Apple het zaakje nog gesloten houdt, maar alla, het zijn van die leuke 'kèke' modelletjes. Ook de politiek en burgers willen graag een open overheid, leve Wikileaks die alles open gooien en er zijn ook nog bankbloggers die banken oproepen open te zijn over bonussen. En dan hebben we nu ook de 'open normen'. Ouders weten dat dat spelen met vuur is (videootje). Maar de Mama op de financiele markten (de AFM doet het gedragstoezicht) - de Papa is natuurlijk DNB- leeft blijkbaar nog in de jaren zeventig en vindt dat open normen OK zijn en dat haar kinderen maar moeten leren om te gaan met de vrijheid die wordt gegeven. Of ligt het eigenlijk geheel anders?
Op 7 december 2010 schrijft de AFM aan minister Kamp dat 'om als toezichthouder doeltreffend, efficient en slagvaardig te kunnen optreden zijn open normen een beter instrument (zie hier). Hoezo? Zijn strenge, specifieke regels juist niet veel beter om doeltreffend te zijn? Dit neigt naar luiheid en nog gevaarlijker, naar willekeur. En dan doemt een stalinistisch wereldbeeld op, zeker als de AFM en DNB 'er helemaal achter staan' dat hun aansprakelijkheid wordt beperkt. De Jager geeft als reden 'dat er dan meer openlijk kritisch toezicht' zal komen.
Voor banken levert dit hoofdbrekens op. Scheringa, lid van de partij Voor Veel Duidelijkheid, zei het ooit zo: "De AFM vindt dat er op sommige wegen een stoplicht staat en dat wij door rood rijden, terwijl wij niet eens een verkeerslicht hebben zien staan". Maar ook ING weet het soms niet meer (zie hier).
Maar voor de burger kan het leiden tot financiële rampspoed. Twee voorbeelden.
Zo heeft de AFM het open-norm-begrip 'openbaar' bij voorwetenschap in de Wet Financieel Toezicht (artikel 5:56) ingevuld door te stellen dat een bijeenkomst van 700 (!!) franchise-nemers van C1000, plus bediendend personeel, waar van te voren géén zwijgplicht was opgelegd, te beschouwen als niet-openbaar. De persoon hoorde iets interessants over een mogelijk bod (de andere 699 niet) en kocht aandelen Super de Boer. Gevolg: boete van 1 miljoen (door draagkrachtprincipe verlaagd naar 114.000).
De AFM heeft ook een interessante invulling van het begrip marktmanipulatie in de wet (artikel 5:58). Wat heeft een belegger in Batenburg namelijk gedaan? Alleen maar gekocht, niet verkocht; altijd tegen de hoogste koers gekocht; altijd op het allerlaatste moment op de dag gekocht; altijd maar 6 aandelen gekocht (zie voor uitvoerige informatie hier). En dat vindt AFM marktmanipulatie. Gevolg: boete van 24.000 euro.
Nu ben ik realistisch en weet dat niet alles tot in de details geregeld kan worden. Dat vernietigt alle creativiteit, maar noblesse oblige. De AFM moet de open normen duidelijk maken (zoals hier). Banken en burgers zijn namelijk net kinderen: om ze op te voeden, moeten duidelijke en soms strengere regels opgesteld worden. Maar dan niet zeuren als de banken zich er ook strikt aan houden.
www.bank.blog.nl
www.pfverhaar.nl
@peterverhaar