Geenstijl

Groetjes uit de Algarve

**Woensdag 13 september. **

Een prima stuk over Portugal van Jurriaan van Eerten, de correspondent van het Parool en Trouw op het Iberisch Schiereiland. 

*Eerst voorbij een cocktailbar lopen waar Amerikanen en Noord-Europeanen rustig een drankje van een euro of 8 drinken, daarna door een straat waar de huren niet onderdoen voor die in Amsterdam, om vervolgens in een supermarkt te moeten kiezen tussen een B-merk pak rijst of pasta. Als het al mogelijk is om die dag dit soort boodschappen te betalen. Door de toenemende inflatie komen steeds meer Portugezen financieel in de knel, terwijl het land door de influx van expats en afstandswerkers in hoog tempo duurder wordt. Hierdoor ontstaat een groeiende kloof tussen de Portugees die probeert te overleven op een lokaal salaris en de buitenlanders met hun laptops in koffiebarretjes, die vaak een veelvoud daarvan verdienen. In een land waar het minimumloon 760 euro per maand is, terwijl bijvoorbeeld een liter benzine net onder de twee euro kost en het boodschappenmandje qua prijs niet veel verschilt van dat in Nederland, verbaast de uitkomst van het onderzoek niet. Om een eenkamerappartement te huren in de hoofdstad besteden Portugezen gemiddeld genomen twee derde van hun inkomen. Bovendien geldt dit niet alleen voor de hoofdstad: ook in de tweede stad Porto en de door Noord-Europeanen bevolkte Algarve is het voor de middenklasse praktisch onmogelijk om nog woonruimte te vinden die in verhouding staat tot het inkomen. Zelfs in kleinere plattelandssteden zijn de prijzen recent over de kop gegaan. In Évora, op anderhalf uur rijden van Lissabon, steeg de gemiddelde huur van een woning bijvoorbeeld met meer dan 120 procent in één jaar. *

Een paar kanttekeningen mijnerzijds: de Algarve is in de elf jaar dat ik er woon absoluut duurder geworden. Een schattig vissershuisje in het centrum van Olhão kostte destijds 50.000 euro en nu 2 ton. Met name Fransozen hebben de markt verziekt. Ze zijn hier als sprinkhanen neergestreken, mede omdat ze allerlei belastingvoordeeltjes kregen van de regering in Lissabon. Ze namen allemaal een autootje mee waardoor parkeren in Olhão, qua structuur vergelijkbaar met een Noord-Afrikaanse kasba, net zo’n hel is geworden als 020. Het voordeel is dat er door de migranten veel goede restaurants zijn gekomen en dat je in de supermarkten alle mogelijke delicatessen en exotische producten en specerijen kan kopen, en dat was elf jaar geleden wel anders.

Maar door de invasie van buitenlanders is een huis huren is vreselijk moeilijk geworden omdat de Algarvio zijn huis alleen nog maar wil verkopen. Zodra je een paar kilometer van de kust gaat zoeken, vind je echter nog wel etages en huizen te huur voor een gunstige prijs. En anders: stuk grond kopen en er een caravan of een houten tuinhuisje op zetten. En wat de consumpties betreft: een kopje uitmuntende espresso kan je overal drinken voor 60 tot 80 eurocenten. Een fles bier in een lekker gore kroeg kost een euro, net als een glaasje aguardiente. Overal in de Algarve kan je voor 5 tot 6 euro uitgebreid lunchen, met soep, salade, hoofdgerecht, toetje, wijn en koffie. Een goede kant aan de Portugese eetcultuur is dat er vaak wordt gegeten in restaurants en dat die daardoor betaalbaar blijven. De coronacrisis gooide flink roet in het eten. Veel restaurants moesten sluiten, maar andere gingen snel op take away over om het hoofd boven water te houden en dat werkte uitstekend. Inmiddels zijn de klanten weer terug en hebben de etablissementen geleerd het menu te beperken en de porties kleiner te maken zodat ze hun prijzen kunnen aanpassen aan de geslonken bestedingsruimte van hun autochtone klanten. Op zon- en feestdagen blijven de families flink in de bus blazen om met zijn allen uit eten te gaan en mag het wat duurder. Tip voor de zuinige Nederlander: niet op zon- of feestdagen naar een restaurant, het is stervensdruk en je betaalt twee tot drie keer zoveel als normaal. Doordeweeks lunchen biedt een lucratief verdienmodel.

Cees Groenewegen schreef een aardig verhaal over hoe Portugezen rondkomen met het minimumloon. 

Een aardig voorbeeld: In Portugal mag je in rechte lijn schenken en erven zoveel je maar wilt, zonder belasting te hoeven betalen. Hier dus geen ‘jubelton’ of vrijstellingsberekeningen tot achter de komma. In rechte lijn (let op opa’s en oma’s!) mag belastingvrij met vermogen worden geschoven. En dat gebeurt ook. Portugese ouders blijven niet tot aan hun dood op hun zak centen zitten, zodat de kinderen dat geld pas krijgen als ze het eigenlijk niet meer nodig hebben. Het tegenovergestelde is het geval. Ouders en zelfs grootouders financieren het huis mee zonder dat de Finanças (de Portugese belastingdienst) daarvan meevreet. En terecht eigenlijk, over dat geld is immers al inkomstenbelasting betaald, en oma kan er beter een huis voor haar kleindochter voor kopen dan een Italiaanse sportauto voor zichzelf.

En al die Nederlandse studentjes die nog bij papa en mama wonen omdat een containertje in een woonblok vol geile statushouders te duur is, zouden even goed naar ome Kees moeten luisteren: 

Bijna iedere jongeling wil zo snel mogelijk het ouderlijk nest verlaten, maar het probleem zit ‘m natuurlijk in dat woord ‘mogelijk’. In Portugal is het heel normaal dat kinderen tot laat in de twintig of zelfs tot dik in de dertig bij pa en ma blijven huizen. Daarmee kunnen ze flink sparen voor een eigen woning en dat drukt de vaste maandlasten. Vooral voor de minimumloner is deze springplank van groot belang. In Noord-Europa wordt dat gebrek aan zelfstandigheid, de dertiger die bij pa en ma woont, gezien als een gebrek aan levensvreugde. In Portugal wordt dat juist gezien als een groot goed: wat fijn dat je ouders je zo’n enorme sprong in het leven kunnen meegeven. Al zijn er natuurlijk heel wat Portugese jongeren die liever zelfstandig zouden gaan wonen.

Mijn makker Arie Pos, met wie ik Portugal voor Bonvivanten schreef, stuurde naar aanleiding van het artikel van Jurriaan van Eerten deze mail naar de krant: 

Eindelijk eens wat zinnigs over Portugal in een Nederlandse krant. Het is in werkelijkheid nog aanzienlijk erger dan Van Eerten beschrijft. Niet voor niets staken staatsambtenaren, dokters en verplegend personeel, leraren, rechters en rechtbankmedewerkers tijdens de PS-partijdictatuur (die niets socialistisch meer heeft, maar eerder salazaristisch moet heten) tegen de klippen op voor een beter salaris. Ze verdienen in 2023 minder dan in 2009. Het minimumloon is verhoogd naar € 760, maar jonge academisch geschoolden verdienen amper € 1.000 per maand en emigreren met zo’n 10.000 per maand naar het buitenland. Een leefbaar bestaan is heden ten dage voor ‘gewone Portugezen’ vrijwel onmogelijk in eigen land, waar een Verelendung zonder precedent aan de gang is. Gezondheidszorg, justitie, huisvesting, pensioenen en onderwijs bevinden zich in een ‘race to the bottom’ en zijn administratief volkomen disfunctioneel geworden. De PS-dictatuur weigert er een cent meer dan een paar symboolpolitieke grijpstuivers aan uit te geven en gebruikt de obsceen hoge extra BTW-inkomsten vanwege torenhoge energie- en voedselprijzen alleen om de staatsschuld af te lossen en zo het IMF, de ECB, de EC en ratingbureaus te pleasen, zodat ze daar als er weer een nieuw staatsfaillissement (het zoveelste) dreigt weer hun hand kunnen komen ophouden. Rijke buitenlandse toeristen, pensionado’s, digital nomads, Aussteigers en klimaatwappies vestigen zich met jarenlange belastingvrijdom in Portugal, maken het huren en kopen van land en huizen voor Portugezen onbetaalbaar en drijven de prijzen in vakantiebestemmingen (hotels, restaurants, bars, supermarkten) op, zodat gewone Portugezen niet op vakantie kunnen of uitwijken naar goedkopere buitenlanden.

**Donderdag 14 september **

Ik word weleens de Profeet van Molenbeek genoemd, en de Nostradamus van de Veluwe, maar dat vind ik te veel eer. Wel voorspelde ik dat de 100 miljoen euro die meneer Rutte met zijn dinnie Meloni naar de Tunesische dictator ging brengen, net zo goed in Brussel verbrand had kunnen worden. Niks Tunesië-deal. Ze zijn gewoon opgelicht, en Rutte heeft niet eens een tapijtje gekregen, als dank. Arm Tunesië…

Een zeer goede vriend van mij reisde in de jaren zeventig regelmatig naar Tunesië en Marokko voor seksvakanties. Met zijn blonde manen en knalblauwe ogen had hij in Noord-Afrika de tijd van zijn leven. In geuren en kleuren vertelde hij mij hoe er complete families over hem heen gingen, in sommige gevallen zelfs ook de vader. Daarna ging de familie bidden en aan de couscous. Tunesië is net als Marokko nog steeds een paradijs voor de al dan niet onbezoldigde herenliefde. Ze hebben het daar uitgevonden en verbeterd. Paul Bowles, André Gide, Jean Genet, Michel Foucault en de Nederlandse schrijvers Hans Warren en Jan Hanlo beleefden er gouden tijden. Ik was een paar keer in Tunesië dat toen nog met ijzeren vuist geregeerd werd door dictator Ben Ali. In Tunesië mocht in die tijd (net als in Syrië) alles wat Allah verboden heeft: alcohol, bordelen, discotheken, topless zonnen op de stranden van Monastir en Djerba. Bezness (Tunesische knapen die tegen beloning oudere dames uit Noord-Europa verwennen) werd als cultuurgoed beschouwd, net als het leger van schandknapen dat toen over de stranden zwermde, op zoek naar ooms uit Europa. In de film Halfaouine van Ferid Boughedir lopen prachtige dames in hun blote gat door de hamam van de wijk Halfaouine in Tunis. Alles kon, behalve over politiek praten. Eigenlijk kon je beter helemaal over niks praten in Ben Ali’s Tunesië. 

Maar goed, je kon er fijn hoeren en snoeren en daarom zagen de haatbaarden met de komst van de zogenaamde Lente  hun kans schoon en openden meteen de aanval op de ,  met fysiek geweld. Cafés waar alcohol werd geschonken kregen brandbommen binnen, op homoseksuelen werd een klopjacht gehouden en de Tunesische Joden werden ook het doelwit van de zeloten.

Guy de Maupassant  reisde door Tunesië en schreef: ‘Eigenlijk is Tunis noch een Franse stad, noch een Arabische stad. Tunis is een Joodse stad. Het is een van die zeldzame plekken in de wereld waar de Jood zich thuis lijkt te voelen als in een vaderland, waar hij bijna openlijk heer en meester is en een kalme zelfverzekerdheid uitstraalt, al bibbert hij nog wel een beetje.’ Volgens de laatste telling wonen er nog 1500 Joden in Tunesië. De stichting van de staat Israël, de Tunesische onafhankelijkheid in 1956 en de verschillende Arabisch-Israelische oorlogen leidden tot de al dan niet gedwongen uittocht van 100.000 Tunesische joden naar Frankrijk, Canada en Israël. Oude Tunesiërs in Israël spreken nog steeds vol weemoed over hun bakermat waar, als je ze geloven mag, alles beter was. Door het asjkenazische establishment werden de nieuwe immigranten in de gribus van Tel Aviv of in spooksteden als Bersheva en Dimona gedumpt. Uitgerekend in Dimona zou later de eerste Israelische kerncentrale verrijzen. De treurigheid van de massale uittocht is aangrijpend verwoord in ‘Adieu mon pays’ van de AlgerijnsJjoodse zanger Enrico Macias. De achtergebleven joden werd het vuur na aan de schenen gelegd tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967, toen synagoges en Joodse winkels werden vernield en geplunderd door woedende meutes. Een nieuwe exodus volgde, net als na de zogenaamde Arabische lente In totaal verlieten 400.000 joden Noord-Afrika en kwam er een abrupt einde aan de eeuwenlange aanwezigheid van Joden in de Maghreb.

Vrijdag 15 september

Geslaagde commotie, ruis en ketelmuziek rond vies driestuiverromannetje van chocolate chaser Mette Maria van Dijk, de Nederlandse Piper Perri. 

Veel verontwaardigde reacties op sociale media op de aankondiging van de debuutroman Mimosa van de 23-jarige Mette Maria van Dijk, bekend van GeenStijl, Houellebecq en van onsmakelijke naaktfoto's.  

Volgens de achterflap gaat Mimosa over een student op de kunstacademie die graag met gangsters en drillrappers uit de Bijlmer neukt. De reacties op een Instagrammetje van Prometheus waren voorspelbaar. Komiek Edson Da Graca schrijft: "Worden jullie niet moe van jezelf??! De hele tijd de BIMS willen neerzetten als een soort gangsters paradise." Zangeres Naaz vindt dat het de uitgeverswereld niet om kunst of literatuur gaat, maar om controverse creëren over de rug van 'mensen van kleur'. Spreker en activist Liyah Park noemt het reproduceren en versterken van stereotypen over mensen en gebieden ook discriminatie en racisme. Zouden al deze culturele figuren wel eens Gayniggers from Outer Space hebben gezien? 

Van Dijk heeft op radiozender FunX gereageerd op de ophef: volgens haar gaat het erom hoe de hoofdpersoon de Bijlmer ziet 'en dat is niet de objectieve waarheid', benadrukt zij. Ze adviseert mensen het boek helemaal te lezen, omdat dan duidelijk wordt waarom de hoofdpersoon zo denkt. De uitgeverij wil niet reageren op de commotie, maar op de website staat bij het boek van Van Dijk: "Mimosa is een scherpe en liefdevolle zedenschets: een queeste waarin Mette Maria van Dijk levenslust, perversiteit en hechtingsproblematiek moeiteloos met elkaar vervlecht."

Laat de marketing maar aan Mai Spijkers over want prompt schreef de Telegraaf dat Mette Maria van Dijk, alias Jini Jane, met de dood werd bedreigd en niet meer veilig door de Bijlmer kon lopen want alle drillrappers en gangsters hadden haar boek gelezen en spraken er schande van.

Zaterdag 16 september

Eindelijk regen in de Algarve. Dansje in de moestuin! 

Ook nat op de A12. 

Lekker flixbingen op de couch, vier films van de geweldige Peter Weir. 

Fearless, Gallipoli, The Mosquito Coast en The Year of Living Dangerously.

Zondag 17 september

Wat is er verschrikkelijker dan een advocaat? Twee advocaten in

Twee wielrenners, beiden advocaten en kantoorgenoten, hebben de eigenaar van een hond voor de rechter gesleept nadat een van hen, door een schrikreactie van de ander, in de Amstel belandde. De twee wilden dat de eigenaar of zijn verzekering voor de financiële schade zou opdraaien, zo blijkt uit een vonnis van de kantonrechter. De twee wielrenners fietsten achter elkaar op de Amsteldijk. De eigenaar van de hond liep met zijn verloofde en hun aangelijnde hond aan de andere kant van de weg in tegenovergestelde richting. Een van de wielrenners schrok van die hond, week uit en remde abrupt. De ander remde niet op tijd, botste tegen hem op en kwam met racefiets en al in de Amstel terecht. Volgens beide advocaten was er zo'n 5200 euro schade. Ze wilden de eigenaar van de hond via de kantonrechter hiervoor aansprakelijk stellen. Hij zou zijn hond namelijk niet kort genoeg hebben aangelijnd, waardoor de hond te dicht bij het voorwiel kwam. 

Ik denk dat in deze kwestie zelfs de meest fanatieke cynofoben partij kiezen voor het hondje. Je ziet het meteen voor je, twee van die zwetende patsers in hun acrylpakkies, met reclame van een slager, die eenmaal van de schrik bekomen met het kwijl op hun bek en een stijffie een schadeclaim gaan uitrekenen. Maar helaas pindakaas: de kantonrechter oordeelde deze week echter dat de wielrenner die het water in reed juist geheel verantwoordelijk is voor de eigen schade. Hij reed namelijk 26 kilometer per uur en hield maar één of anderhalve meter afstand van zijn kantoorgenoot. Verder was de vordering volgens de kantonrechter überhaupt veel te hoog: de advocaat had van de economische dagwaarde op de dag van het ongeval moeten uitgaan en niet van de kosten van een geheel nieuw frame. 

Ook is de kantonrechter kritisch op de 'beperkte bewijsmogelijkheden' die de twee wielrenners, in het vonnis omschreven als 'eiser 1' en 'eiser 2', hadden. De wielrenner die in het water belandde had de hond namelijk helemaal niet gezien en kon daardoor niet over de bewegingen van de hond verklaren. Er was naast de eigenaar van de hond en de verloofde wel een getuige, maar die verklaarde juist dat ze het niet terecht vond dat er na het ongeval werd gesproken over de schuld van de hond. "Hoewel de vorderingen van eiser 1 en eiser 2 al om een andere reden stranden, en die vorderingen verder voor een deel waren gebaseerd op een onjuist uitgangspunt en ook onvoldoende waren onderbouwd, is ook om deze reden niet goed te volgen waarom eiser 1 en eiser 2, zelf advocaten, ten koste van gedaagde (en overigens ook de rechtspraak) zijn overgegaan tot het instellen en voortzetten van hun rechtsvorderingen", schrijft de kantonrechter in het vonnis.

Eind goed al goed: De wielrenners moeten de eigenaar van de hond ook 660 euro aan proceskosten betalen.

Maandag 18 september

Mister Zeven Vinkjes is dus terug! Luyendijk noemde Gloria Wekker ooit “schat” en voegde daar aan toe: “Toen ik Gloria Wekker las, dacht ik: eindelijk, ik snap het.” 

Ik ben veel met Joor opgereisd door Libanon en Iran en bijna waren wij samen vanuit Amman naar Irak gereisd voor de Tweede Golfoorlog, ware het niet dat ik er veel eerder arriveerde. Joris vertelde mij tijdens een glaasje araq in het Holiday Inn in Amman dat ik zijn grote voorbeeld was toen hij nog studeerde, en dat vond ik zo ontroerend dat ik de beste man niet belachelijk ging maken na zijn geleuter over de zeven vinkjes.  Ik zat met een paar honderd journalisten (waaronder tien Nederlandse collegaatjes) in het Holiday Inn in Amman te wachten op mijn visum voor Irak. Dat duurde en dat duurde en Conny Mus, de RTL-correspondent van het Midden-Oosten (dat zijn herinnering tot een zegen mag zijn) had als eerste zijn visum, via zijn Irakese fixer. Con gaf me diens nummer en het grapje ging een paar twee ruggen extra kosten. Ik bellen naar Oscar van Garschagen, de hoofdredacteur van Vrij Nederland. Mijn rekening in het Holiday Inn was inmiddels al torenhoog van alle drank en vreten en uit verveling liet ik zelfs mijn onderbroeken stomen via de roomservice. “Zijn er al andere Nederlanders van de concurrerende geschreven pers in Bagdad?”, vroeg de newsgetter bij uitstek. “Als je eerder in Bagdad bent dan Joris Luyendijk van de Azijnbode (waar Oscarito vandaan kwam) heb je mijn zegen. Het mag wat kosten, Tuurtje!” Bon, dat werd de allerhoogste onkostenrekening bij Vrij Nederland ooit (al kon Joop van Tijn er ook wat van kon, qua declareren) en was uiteindelijk een keer of vijf zo hoog als mijn honorarium. Omdat ik niet de beroerdste ben, gaf ik het geheime nummer van mijn fixer kort voor mijn helse reis door de woestijn aan Joris, die dolblij en gelukkig was. Hij heeft me toen nog op kosten van de Volkskrant uitgenodigd in een animeertent in dat kut-Amman maar het was full blown ramadan en dus was er geen alcohol. Maar wel hoeren! Wat een raar geloof is het toch, maar ook wel weer flexibel. Joris fêteerde mij op een waterpijp met appeltabak en een fruitschaal (net zo duur als de bubbles die er even niet waren) en de hoeren hadden zulke slechte gebitten dat ik me zelf van ellende maar heb afgetrokken op een erotisch kanaal in het Holiday Inn. Hupsakee, weer twintig dollar op de rekening! In dat fopbordeel heb ik Joris geadviseerd naar het NRC van André Spoor te gaan, wat hij uiteindelijk ook deed. Ik vond die gazet destijds veel deftiger en veel meer bij de kakkineuze Joor passen dan de rooms-volkse azijnbode. Daarna ben ik Joris nog maar één keer tegengekomen, op straat in Amsterdam. Joortje was op zijn mediaal hoogtepunt en zei tegen mij – nota bene zijn voormalige idool – dat het tijd werd dat ik ook eens moest gaan doorbreken. Ik heb toen een half uur lopen huilen, dat begrijpt de lezer wel. 

Dinsdag 19 september

Kijk toch eens wat een mooie uitsmijter! 

En genieten van reaguurder Beste_Landgenoten: 

“Is van Amerongen helemaal oke? Hij zit te slikken en te hikken alsof er iets in de weg zit. Zwaar gegeten of wat heeft ie. Afgezien daarvan, hij ziet dus niet dat hij zelf nogal is verandert. Er zit echt wel wat licht tussen "je mag geen grappen meer maken over D66" en "de hele dag uit hetzelfde rechtse vaatje tappen zonder enige nuance". Maar goed hij ziet zichzelf dus als een speciale figuur die tegen de stroom in de zaken benoemt zoals ze zijn. Daar hebben er wel meer last van. Karel van Wolferen "iedereen is tegen mij dus ik moet wel gelijk hebben". De buitenwereld ziet volgens mij wat anders: Radicaliserende oude bazen die geen zinnig woord meer uitkramen maar continu tegen de media, de politiek en eigenlijk alles aantrappen dat niet ongenuanceerd rechts is. Het Grote Gelijk heeft zich aan hen geopenbaart. Volgens mij is het lijntje vrij kort naar irrelevantie. Karel is dat lijntje over. Baudet helemaal. Voor van Amerongen is het code oranje. Nog even en dan rest Ongehoord Nederland en Cafe Weltschmertz waar men nog zit te wachten op deze orakels. De wereld alleen nog kunnen zien in fantasieloze rechtse clichés is echt heel erg saai. De hele tijd "deugpunten, woke, klimaatreligie, zwartjes, hoertjes, drank". Is dat echt heel erg gaaf? Heb toch een beetje de indruk dat het is misgegaan tussen hun en de eigen beroepsgroep en dat de rest van hun werkzame leven gevuld wordt met terugtrappen. Arnold Karskens. Ook eentje. Zie je bij Plasterk, van Wolferen, Karskens, je zag het bij Oltmans, Stan Van Houcke. Niet serieus meer genomen, daarna de kont tegen de krip gegooit. Anders is het raar dat je zo omslaat in overtuiging, alsof ze ineens het extreemrechtse licht hebben gezien. Dat geloof ik gewoon niet. Het is een keuze geweest. Of men liep vroeger gewoon met de meute mee, ook geen sterk verhaal. Voordeel: je bent opeens weer relevant voor een nieuw publiek. Is het dan toch ijdelheid? En heeft van Amerongen daarom zo de schurft aan andere ijdele mannen zoals Timmermans?

Ik sluit af met een vrolijk plaatje, vrienden