Geenstijl

Kent u die wet van Betteridge?

(bedankt voor het plaatje, D66)

Mooi nieuws voor de likkebaardende NOS en Volkskrant: onderzoekers van de Erasmus Universiteit hebben wetenschappelijke aanwijzingen gevonden voor etnisch profileren! Natuurlijk, er worden wat slagen om de arm gehouden (zoals: het etnisch profileren kan ook gebeuren door burgers die aangifte doen, dat zijn namelijk ook allemaal racisten) maar toch! Zielige Marokkaanse en Antilliaanse jongeren worden niet vaker verdacht van misdrijven omdat ze vaker misdrijven plegen, maar omdat ze zielig en Marokkaanse en Antilliaans zijn. U raadt het al, wij hebben het onderzoek gelezen en het ligt toch allemaal weer wat genuanceerder. 

Wat de onderzoekers namelijk gedaan hebben, is de politiestatistieken vergelijken met wat jongeren zelf invullen als je ze vraagt of ze weleens een misdaad hebben gepleegd. De verschillen tussen bepaalde groepen (afkomst, maar ook geslacht, opleiding en bevolkingsdichtheid van de buurt) zijn in de politiestatistieken veel groter dan de verschillen tussen die groepen op de lijstjes.

Je zou kunnen concluderen: misschien zijn lijstjes waarin je aan kinderen vraagt 'heb je wel eens iets kleins uit de supermarkt gepikt of een keer iemand een klap gegeven' niet de allerbeste indicatoren voor crimineel gedrag. Maar de onderzoekers corrigeren de lijsten via een paar controlevragen voor sociaal wenselijke antwoorden en beschouwen deze vervolgens als de enige ware weergave van daadwerkelijk crimineel gedrag. Vervolgens gaan ze lekker met de cijfertjes aan de slag om te verklaren hoe het dan toch kan komen dat er zulke grote verschillen tussen bepaalde groepen zijn. 

Wat opvalt in de regressie-analyse die ze maken is dat ze vrij zwakke verbanden tussen de gerapporteerde misdrijven en de registraties bij de politie vinden. Dat zou erop wijzen dat de politie maar wat doet in Nederland en het eigenlijk geen zak uitmaakt of je wat hebt gedaan of niet, omdat de politie je alleen maar oppakt op basis van je geslacht, je herkomst, op welke school je zit en in of je in een stad of dorp woont. Voorbeeld: als je deze analyses serieus neemt, moet je ervan uitgaan dat een jongen 2,7 keer zo vaak gepakt wordt als een meisje dat exact hetzelfde misdrijf pleegt en verder exact dezelfde achtergrond heeft. Het kan hoor. Maar het kan ook dat de jongens uiteindelijk toch vaker in de politiecijfers terechtkomen omdat jongens nu eenmaal vaker crimineel gedrag vertonen dan meisjes. 

En zo is het ook met niet-westerse allochtonen. Dat ze hoger in de cijfers van de politie scoren, zou ook kunnen komen omdat ze vaker crimineel gedrag vertonen. En alleen zwaaien met een een aantal keren 'ja' dat iemand heeft ingevuld op 'heb je wel eens...' lijstje en dat corrigeren voor 'sociaal wenselijke antwoorden' lijkt ons niet bepaald een waterdichte methode om dat uit te sluiten.

Zeker omdat de onderzoekers uiteindelijk uitkomen bij twee verklaringen waarom bepaalde groepen zoveel hoger scoren in de politiestatistieken: profilering door politie en profilering door burgers die ergens wel of geen aangifte van doen. Daar hebben ze in dit onderzoek verder helemaal niet direct naar gekeken, maar ze concluderen dat dit gelet op de bij hen bekende sociologische en criminologische literatuur nu eenmaal de beste verklaring is. Maar als dat klopt, dan is dit plaatje op bladzijde 63 wel een heer raar plaatje:

Het lijkt er namelijk op dat die etnische profilering door agenten en burgers bijna helemaal verdwenen is, als je inzoomt op de jongens die op het vwo zitten. Van de allochtone jongens die naar eigen zeggen wel eens een misdrijf hebben gepleegd staat 8,8% bij de politie geregistreerd, onder autochtone jongens is dat 6,9%. Bijna evenveel dus. Alsof een etnisch profilerende agent Mohammed meteen laat lopen als die zijn Latijnse leerboek bij zich heeft, en de bellende boze buurman de verbinding met de politie verbreekt omdat hij erachter komt dat de getinte jongens die zijn tuin aan het slopen zijn de abc-formule foutloos toe kunnen passen. Hetzelfde geldt voor de verschillen tussen allochtone groepen: Turken en Surinamers worden volgens deze cijfers minder etnisch geprofileerd dan Marokkanen Antillianen. Knap hoor, dat iedereen tijdens het etnisch profileren meteen dat verschil ziet.  

Nou ja. U hoort het al. Wij houden nog even een slag om de Lange Arm.