Geenstijl

Of U Volkswagen Curry Worst Lust?

Dat de overheid steeds meer invloed probeert te krijgen over de privésfeer moge duidelijk zijn. Via allerlei wetten, fiscale maatregelen en dergelijke, probeert het de burger het gewenste gedrag op te leggen. Steeds vaker speelt het bedrijfsleven een actieve rol in dit maakbare maatschappij-verhaal. Als de burger er nu niet tegen in verzet komt, staat zowel de overheid als het bedrijfsleven in de woonkamer.  Vrijheid en economische dynamisme zullen de grond in geboord worden door deze nefaste en historisch beladen samenwerking.  

Enkele recente voorbeelden, groot en klein, illustreren de bovengenoemde trend. Zo heeft Volkswagen haar meest populaire product geschrapt uit enkele van haar kantines: een curryworst pakket. De curryworsten, zo’n 7 miljoen per jaar, worden zelfs gemaakt door een eigen worstenfabriek, als ode aan de Duitse cultuur. In Hannover en in het hoofdkantoor in Wolfsburg is de curryworst van het bedrijfsmenu geschrapt. Reden waren dat er meer vraag was naar vegetarisch en dat het de CO2 footprint zou verminderen. Totale quatsch natuurlijk, want als er zo weinig vraag was hoefden ze het niet actief te schrappen, daar zorgt marktwerking zelf wel voor. Het CO2-argument is ook kul en wat wrang gezien het een automobielconcern betreft; beetje penny wise pound foolish. Hoe men het ook wendt of keert, dit bedrijf is actief bezig te bepalen wat haar werknemers mogen eten. Dit zou toch echt een privékeuze moeten zijn.

Philip Morris, de sigarettenfabrikant, pleitte onlangs voor een verbod op sigaretten. Iets waar de overheid maar al te blij mee is. De actie lijkt op harakiri, maar Philip Morris wil het verbod, zodat het haar alternatieven beter kan verkopen. Het is een grootbedrijf dat de overheid vraagt om een markt voor haar te maken (toegegeven dat de overheid eerst de oude markt redelijk onder druk heeft gezet). Dat de keuzevrijheid van de burger flink wordt beperkt of dat het bedrijf een oligopolie nastreeft ten koste van de consument, dat blijkt niet belangrijk.

Ook recent, was de oproep van de EU EN vijf grote internetbedrijven (Facebook, Twitter, TikTok, Microsoft en Google) om nepnieuws over corona te bestrijden. Hiervoor heeft de EU een ware gedragscode opgesteld! “Maar meer bedrijven "moeten hun verantwoordelijkheid nemen om twijfel over en verzet tegen vaccinatie, aangewakkerd door desinformatie, te verslaan", aldus EU-commissaris Thierry Breton.” De EU wil de samenwerking op basis van haar gedragscode uitbreiden en “denkt aan onder meer kleinere sociale media en regionale zoekmachines, de online reclamesector en online betaaldiensten (zoals iDEAL of creditcardfirma's).” De voorspelling dat die uitbreiding in de toekomst niet alleen over de deelnemers zal gaan, maar ook over de onderwerpen (dus niet alleen Covid), die durft ondergetekende wel aan.

Deze voorbeelden passen in een trend die vaak onder de noemer van sociaal verantwoordelijk ondernemen wordt geschaard. Bedrijven moeten niet alleen voor winst gaan (ofwel gevraagde diensten en goederen zo goedkoop mogelijk tegen de gewenste kwaliteit leveren) maar ook en positieve impact hebben op de maatschappij. Zo zouden bedrijven moeten bijdragen aan het bestrijden van sociale ongelijkheid, discriminatie, armoede, honger, verspilling , CO2 en zo verder. Of het nu Nivea is die alleen nog niet slanke, gekleurde gehandicapten laat zien in hun reclames of Facebook die bepaalt wat u wel of niet mag lezen op haar platform, het gedrag en het denken van de burger moet en zal moeten conformeren aan de gewenste criteria (de SDG’s van de VN bijvoorbeeld). Alles wat daarbuiten valt wordt door zowel de bedrijven alsmede de overheden bestempeld als extremisme.

Dat hele sociale ondernemen is daarmee een hellend vlak; het klinkt leuk en aardig maar het resultaat zal een wereld zijn die strak aan de lijn van overheden en grootbedrijven zit. Het is een nefaste samenwerking tussen overheden en grootbedrijven die een politiek, sociaal en economisch droombeeld willen afdwingen ten koste van vrijheid en economische voorspoed (immers, dit systeem smoort de concurrentie). Er is geen enkele upside, behalve voor degen die uit deze corporatocratische ruif eten. Ik zou zeggen, follow the money.