Geenstijl

Media schrijven profielen over Ans Boersma, journalisten wijzen in reactie op de commotie naar OM & FD. Maar wat zegt Boersma zelf over Boersma? Op haar weblog schrijft ze als een idealist met een bitter ondertoontje tegen het Westen.

Wij zagen de stukjes van de Boersmapuzzel een cliché vormen: antropologie, christelijke hogeschool, OneWorld, vluchtelingenwerk. Bingo. De MSM hebben vooral prachtige genuanceerde verhalen geschreven over terroristenliefje de fantastische journaliste Ans Boersma. Het OM en het FD, die zijn pas erg. Frederike Geerdink noemt haar ontslag "seksisme" (ja echt) en een dame van de Volkskrant is ook boos op Jan Bonjer, de man die bij FD over de uitroeptekens gaat. Ook de pijprokers van de NvJ kiezen Kamp Boersma. Rena Netjes heeft kritiek op het OM ("Iedereen maakt fouten" en "Ze wordt aan de schandpaal genageld"), maar weet ook dat Boersma wist van haar ex' strijdersverleden: "In maart zei ze tegen mij dat hij er juist grote spijt van had dat hij ooit had gevochten.” Boersma vermoedde zelf ook al dat het OM achter haar aan zat. Logisch, ze is natuurlijk "absoluut geen naïeve journalist", tekende NRC op bij een Afrika-correspondente. En in de Volkskrant is het een en al lof voor haar talent, scherpte en betrokkenheid.

Maar niet de aanleiding (het onderzoek van het OM) of het gevolg (haar ontslag bij FD) zijn hier het discussiepunt. Dat is dat Ans Boersma er van wordt verdacht dat ze een relatie had met een Syriër die betrokken was bij Al Nusra/Al Kaida (en misschien zelfs ISIS) en dat ze deze Aziz op een vals paspoort naar Nederland haalde, waar hij in de Balie als IS'er wordt herkend, dan bij diverse media (Volkskrant, Nieuwsuur) vertelt dat hij niks met IS te maken had, maar daarna toch wordt opgepakt op terreurverdenking. Kort daarna wordt zijn eveneens in Nederland wonende broer ook opgepakt, op dezelfde gronden. (Dat Nieuwsuur, die Aziz dus in 2017 al interviewde, nu ook als eerste weet te onthullen dat Boersma de Syriër valse papieren verschafte, werpt de vraag op of Nieuwsuur dat al langer wist.)

De vraag is in hoeverre Ans Boersma een rol gespeeld heeft in hun komst naar Nederland en wat ze wist van het verleden van haar vriend. Niets? Dan is ze echt minder scherp en kritisch bevragend dan de profielen schetsen. Wel iets? Dan is de vraag of ze die kennis deelde met veiligheidsdiensten en zo nee, waarom niet? Als de aantijgingen aan Aziz' adres kloppen, heeft zijn komst naar Nederland ons land niet veiliger gemaakt.

Wie meer wil weten over Boersma, doet er goed aan om niet alleen haar vriend(inn)en  te bevragen. Waarom niet Boersma over Boersma aan het woord laten? Journo Roeland Roovers groef via de Wayback Machine haar (inmiddels vergfendelde) weblog op en maakte een twitterdraad. Wij gingen ook lezen op ansboersma.com, waar haar bio meteen de ironiemeter doet uitslaan:

"Graag schrijf ik over media, beeldvorming en diversiteit. En over vluchtelingen en Syrië - opdat wij niet vergeten. Geen slappe bakkies, maar verhalen met pit. Want 'als we de vreemdeling leren kennen, zou hij misschien wel onze vriend of vriendin, geliefde of echtgenoot kunnen worden', schreef Rutger Bregman."

Op 4 januari 2015 - drie dagen voor Charlie Hebdo - schrijft ze over Parijs, dat ze in 2014 verliefd werd op 'een Arabier', en hoe ze op de terugweg 'een Syriër uit Saudie-Arabië' als lifter meeneemt. Aan de hand van zijn verhaal merkt ze op: "Dat het lijntje tussen vrijheidsstrijder en terrorist zo dun is, fascineert mij. ‘t Zijn beide mensen namelijk, maar in plaats van dat onder ogen te zien, distantiëren we ons met krachttermen." Ze heeft ook 'met veel instemming' een opinie in NRC gelezen dat beargumenteert 'dat niet IS maar Assad het grootste kwaad in Syrie is'. Maar de meeste ironie zit hierin: "Het komende jaar zal ik Syrie op de voet volgen. Op gepaste afstand dan." Juist.

In een vervolgstuk, van vier dagen na Charlie Hebdo, als heel Nederland en Europa in shock zijn over de gebeurtenissen in Parijs, uit ze zich cynisch en schamper over de terreurdreiging in Europa: "Nederlanders schreeuwden moord en brand- vooral op social media. Aanslag hier, terroristen daar, oorlog in Europa zo: wat lijden we allemaal mee. Maar zolang er ook vanavond weer 3,7 miljoen mensen afstemmen op het populaire datingprogramma, valt het allemaal nog wel mee met het dreigingsniveau in Europa."

Boersma schrijft hoe ze Boer zoekt Vrouw gebruikt om aan haar Syrische vriend uit te leggen dat ze zich daar op reis 'een beetje thuis' bij voelt. Maar vier dagen na Charlie is ze bitter, en niet vanwege de aanslag op het weekblad, maar vanwege de reacties daarop: "Voor [mijn Syrische vriend] representeert thuis momenteel de oorlog in Syrië. En dat verschil in realiteit maakt dat ik me ontzettend druk maak om de ophef die er rondom de situatie in Parijs is ontstaan. Ja, 17 doden zijn afschuwelijk. Ja, het komt eng dichtbij. Ja, het is een aanslag op allerlei fundamentele waarden van Europa (die we overigens eens goed moeten heroverwegen om verder te komen)."

Wat we precies moeten heroverwegen aan die waarden, werkt ze niet verder uit, maar het gevoel bekruipt ons dat ze inderdaad, zoals haar vriendin Jilke Tanis tegen NRC zei, 'absoluut geen naïeve journalist' is. Boersma weet precies waar ze staat: voor hulp aan vluchtelingen, voor "diversiteit", voor het zien van het 'menselijke' aspect in aanslagplegers: "Het zijn tenslotte ook onze jongens daar. Want het raakt mij dat we- behalve een militaire tegenreactie, gezemel over Syrische vluchtelingen en wat euro’s richting NGO’s- niet zoveel doen."

Boersma is bovenal een tikje bitter over het Westen, waar ons medeleven alleen opleeft als de splinters van andermans oorlog in onze achtertuin terecht komen. Maar dat is nog geen excuus om zulke splinters dan maar zelf naar Nederland te halen. De hoofdvraag blijft: Zou het kunnen dat ze precies wist waar ze mee in bed lag?