Geenstijl

Een verkrachtingsverwijt, ondanks ontkenning afgedrukt in een krant. Toelichting op TV bij DWDD. Een zus die geweld wil gebruiken tegen Gijp. Smerig smullen om de onvermijdelijke smaadklacht bij Pauw. #MeToo van hashtag naar heksenjacht.

Jelle Brandt Corstius is, net als zijn van enig schrijftalent gespeende Volkskrantzus Aaf, een special needs kid dat al zolang we ons kunnen heugen aan de borst gedrukt wordt door zijn surrogaatfamilie van de (linkse) media. Vader Hugo was immers een gevierd karaktermoordenaar en een gesel voor rechts Nederland, maar ook een nogal moeilijke man voor zijn eigen kinderen. Als dank voor alle sloopstukjes van "Piet Grijs", namen de MSM de zorg voor Jelle en Aaf op zich. Met Aaf gaat het wel redelijk. Die kliedert wat op de achterpagina van VK en wordt daar doorgaans stilletjes genegeerd. Maar Jelle is een ander verhaal.

Schelle Jelle
Jelle is soms nogal irrationeel, onbezonnen en naïef - en daarin dan altijd heel vastberaden. Zolang ze hem reisprogramma's laten maken, loopt het wel los. Daar is ie goed in. Maar als hij zich met actuele discussies gaat bemoeien, gaat het nogal eens mis. Zo wist Jelle in oktober 2011 vrij zeker dat Occupy Wall Street een wereldwijde omwenteling ging betekenen, en hij sloot zich openlijk bij de boeroepende bankiersbashers aan. Hij ging films vertonen en actie voeren, vertelde hij vol enthousiasme in zijn stamcafé DWDD. In dezelfde aflevering zei de zoon van een schrijfmoordenaar-op-bestelling dat Theo van Gogh "Nederland kapot gemaakt heeft met zijn stukjes". Pijnlijke misser:

Occupy eindigde zoals u weet in een bloedeloze bende van enkele tientallen gekkies in tentjes op het Beursplein. In december 2012 kreeg Jelle ruzie met zijn eigen reservaat toen hij met geweld dreigde tegen fluimende scootermocro's. Dat maakte hij weer goed (danwel erger) toen hij een opruiend stukje over "boerenbraadlul" Sjoerd van Keulen schreef, de SNS-bankier die in februari 2013 mede als gevolg van Jelle's hetze moest onderduiken in het buitenland. In januari 2016 ging hij de mist in met een nogal domme deugtweet over Charlie Hebdo. Kortom. Jelle kennen we al heel lang.

Van Gijs van Dam weten we bijna niks. Publiekelijk dan, want in Hillywood is het een vrij bekende speler. Runt productiebedrijf Ten Eleven en werkte in zijn loopbaan onder meer aan NPO- en commerciële programma's als Barend en Van Dorp, Big Brother, Draadstaal, Idols, Ik Hou van Holland en De Tiende van Tijl. Een 'harde werker', aldus iemand die 'm van vroeger kent. 'Ook wel een valse nicht', aldus iemand anders. Hij verkeert naar verluidt in kringen van (op Irene Moors na allemaal zwijgende) BN'er-vrienden. Meer weten we niet van 'm.

**#MeToo en de MSM: Get a room, Hilversum
**Najaar 2017. Naar aanleiding van de aanrandingsdriften van Hollywoodproducer Harvey Weinstein is het internet in de ban van #MeToo, in Nederland een tikje feller omdat we net het verkrachtingsslachtoffer Anne Faber hebben gezocht, gevonden en begraven. Wat begint als een indrukwekkende en potentieel belangrijke, zelfs nuttige hashtag om misbruik, aanranding en de overweldigende aantallen verhalen van vrouwen die daar mee te maken hebben (gehad) voor het voetlicht te brengen, verwatert al snel tot wat ophef altijd wordt: hysterie.

We krijgen malle mannen als Pascal Vanenburg (BNNVARA, Joop.nl) die zichzelf van aanranding beschuldigen omdat ze wel eens een foute grap hebben gemaakt, De Volkskrant waarin anonieme doch simpel tot namen te herleiden beschuldigingen worden afgedrukt, en #iHave, een hashtag vol mannelijke biechten van dronken opdringerigheid of ongevraagde tikken op billen - waardoor die openheid primair als een opportunitische versiertruuk proeft ('kijk eens hoe gevoelig en erkentelijk ik ben'), maar geen enkele bekentenis van een échte verkrachting oplevert.

#MeToo wordt nog meer een inteeltkwestie als de paar verdachten die opduiken allemaal uit dezelfde kleine kring van (linkse) media en cultuur komen. Drie toneelschoolmeisjes die theaterdocent Jappe Claes beschuldigen van machtsmisbruik en ongewenste avances (en dat bij Pauw uit de doeken doen), Sarah Sluimer die in de Volkskrant diverse 'daders' anoniem omschrijft, waaronder een acteur en een meisjesboekenmannetje die dingen zou doen met zijn boekenmeisjes (en daarvoor inmiddels, hangende een onderzoek, op non-actief is gezet omdat zijn naam té makkelijk te raden was - #schuldvangeenstijl, uiteraard), en er zingen diverse namen van castingbobo's rond (ook in onze mailbox maar we doen er niks mee want nul reduceerbaar bewijs en dat acteurs en overige mensen uit het aanstellerscircuit graag aan elkaar zitten mag echt geen verrassing heten).

De geweldige metafoor van deuglinks als circulair vuurpeloton laat zich hier dus makkelijk maken, temeer omdat de rest van Nederland relatief schouderophalend om de friendly fire-schutters heen staat, danwel smult van de soapachtige inteelt-issues in de mainstream mediawereld die via alle papieren- & projectiekanalen te ver achter onze voordeur komt. Get a room, Hilversum.

**Jelle, Gijs, Suske en Wiske
**En nu is er dus ook de male on male variant in televisieproductieland, met Jelle en Gijs. Er verschijnt een stukje in Trouw. Jelle zegt dat hij vijftien jaar geleden verkracht is, door een toenmalige collega bij Barend en Van Dorp. Wie was het? Jelle had het opgeschreven, maar toen Trouw om een reactie vroeg aan de vermeende dader, kwam er een ontkenning en een dreigbrief van zijn advocaat voor terug: 'Smaad! Laster!' Om onverklaarbare redenen mocht Jelle de column echter toch indienen, zij het geanonimiseerd:

"In het prille begin van mijn televisiecarrière ben ik tijdens mijn werk gedrogeerd, en gedwongen tot orale seks, wat verkrachting is. Toen hij mij ook anaal wilde verkrachten nam een overlevingsinstinct het over en ben ik naar buiten gevlucht."

De heksenjacht is geopend.

De naam van Bert van der Veer ging vaak de tong (hoe zou die zich nu voelen en/of waarom ging zijn naam zo gretig rond?), maar Gijs van Dam werd niet genoemd. Tot hij zelf naar buiten trad als degene die door Jelle bedoeld wordt, had nog niemand zijn naam geopperd. Ook is er tussen de Trouwcolumn van Jelle en het Pauwdebacle van Gijs vooralsnog niemand anders opgestaan die "Me too!" roept en de vinger naar Van Dam priemt, ook al probeert Frits Barend daaromtrent wat "valse hoop" (wtf) te wekken. 

"Er zijn geen getuigen, ik ken – voorlopig – geen andere incidenten", schreef Jelle al in zijn column, waarin hij bovendien suggereert dat Van Dam hem heeft gedrogeerd door iets in zijn drankje te doen, en waarbij hij beweert dat hij er nu mee naar buiten komt om te voorkomen dat 'deze persoon' dat nog eens zal doen. 

Nu pas, dus. Vijftien jaar later. Middenin in de behaaglijke beschutting van een ophefstorm in eigen kring en met een vers te pluggen nieuw televisieprogramma op komst. Net als dat nuffige NRC-meisje met haar E-nummerboekje. Of is dat te cynisch en suggestief? Mwa. Verwaandheid kent vele valse vaders.

Gijs zegt bij Pauw dat hij "standrechtelijk geëxecuteerd is" door Jelle, "zonder enige vorm van proces", en dat is een heel logisch gevoel als je het over een intieme situatie hebt die door twee personen verschillend beleefd kan zijn geweest. Een wat uitzonderlijke maar zeer bekende en in mediakringen geliefde man grijpt immers niet één, maar twee hem gewillig ter beschikking staande podia aan (het Persgroepkerkje Trouw en de VARA-stamkroeg DWDD) om een hele zware herinnering op te rakelen en onvoorwaardelijk in een misdadige context te plaatsen. "Smeerlap", concludeerde Van Nieuwkerk niet over Jelle maar over Gijs. Het dwong de vermeende verkrachter zelf ook naar een talkshowtafel. Het gejuich bij de kijkcijferturvers op de VARA-vleugel van het Mediapark laat zich raden (al viel het met 930.000 kijkers misschien nog tegen ook, dus gaan ze er vanavond nog ff op door).

Gijs ontkende bij Pauw niet dat er seksuele handelingen zijn verricht. De heren gingen na een paar biertjes 'Suskes en Wiskes kijken' op zijn hotelkamer. Er was geen sprake van dwang, zegt Gijs. Ongeloofwaardig? In het geheel niet. De jongemannen waren van gelijke leeftijd, beiden vrij nieuw in televisieland, en kennelijk op drift. Kan het zijn dat Jelle (overwegend heteroseksueel, zover wij weten) wilde experimenteren, maar de grens trok bij, of terugschrok van, het voorstel voor danwel een poging tot anale seks? En als de poging er was, kan die dan verkeerd zijn uitgelegd? Is het mogelijk dat Jelle's spijt of berouw over een onenightstand die hij eigenlijk überhaupt niet had willen hebben, zijn herinnering vijftien jaar zodanig hebben verbogen dat één aanzwellende hysterie rond een hashtag genoeg was om hem alsnog het idee te geven dat hij destijds wel eens verkracht kon zijn? We vragen het ons maar gewoon af, wij hebben ook geen idee.

Jelle schrijft in een korte verklaring op Twitter dat er een aangifte in de maak is (waarvoor? In zijn column staat dat de vermeende misdaad verjaard is). Gijs doet ook aangifte, van smaad en laster. Er is nog geen agent aan te pas gekomen, er is nog geen onderzoek geweest en er is nog geen rechter die zich over de zaak heeft gebogen. Maar dankzij Persgroep en VARA is iedereen die de krant open sloeg, of de tv aanzette in de afgelopen dagen ineens ongewild getuige. 

Spotlights op de schandpaal
Jelle's carrière overleeft dit wel. Hij posteert zich als slachtoffer, en Gijs zal het nooit kunnen hardmaken als Jelle alles verzonnen, verdraaid of gelogen heeft. De veel minder bekende, niet met een publieke stamboom gezegende Gijs gaat het moeilijker krijgen: hij is vanaf Jelle's openingszet als dader neergezet en net zomin als Jelle kan bewijzen dat hij het wél gedaan heeft, zal hij zelf kunnen bewijzen dat hij het níet gedaan heeft. Als Gijs hier het echte slachtoffer blijkt, zullen er maar weinig zijn die hem geloven - met alle schadelijke gevolgen voor zijn bedrijf en zijn carrière tot gevolg.

Jelle wilde naar eigen zeggen slechts voorkomen dat de dader het nog eens zou doen. Let wel, 15 lange jaren en slechts 1 hysterisch geworden hashtag later. Maar met dank aan al zijn mediavrienden bij Persgroep en VARA, werd het verhaal van Jelle Brandt Corstius de real life whodunnit verkrachtingsfantasie van het Mediapark. En alle redacteuren, producers en programmamakers, uit oudmediale hoeken die doorgaans overlopen van grote worden over fatsoen, moraal en (journalistieke) ethiek als Het Internet een schandpaal optuigt, toonden zich bereid om de onmogelijk te bewijzen beschuldigingen naar een breder publiek te brengen, en Gijs van Dam te laten bungelen - met een hashtag om zijn nek.

Ze hadden Jelle beter naar de politie kunnen dirigeren. Of naar Gijs voor een goed gesprek. Naar de directie van RTL, om het intern bespreekbaar te maken. Of gewoon naar een psycholoog. Maar in ieder geval niet richting de studiolampen om het hijgerige "Me-Carthyisme" van #MeToo nog verder aan te jagen.

Die hashtag is wel dood nu. In collectieve zelfmoord gestorven met de morele geloofwaardigheid van het Mediapark. Hier is een carrière om zeep geholpen door het publiek te dwingen om partij te kiezen - ook al weet helemaal niemand behalve Jelle en Gijs wat er nou precíes gebeurd is, die Fatale Avond in het Kurhaus, vijftien jaar geleden.