Geenstijl

Voormalig BVD-baas Arthur Docters van Leeuwen "waarschuwt dat de kans op aanslagen groter wordt als de sleepwet niet doorgaat", zei hij bij WNL zondag. De tegenstanders van het sleepwetreferendum gooien dus nu al met vacuümbommen.

De uitspraak van Docters van Leeuwen schept namelijk een valse tegenstelling, en dezelfde redeneerlijn hebben we al van meer Haagse voorstanders van massatappen gehoord. Net zoals bij het vorige referendum, probeert het partijkartel om staatskundig enorme kwesties (zoals het burgerrecht op privacy) met karikaturen tot iets heel kleins te reduceren, om het daarna weg te kunnen wuiven als iets onbelangrijks of, zoals Docters van Leeuwen dus doet, een valse tegenstelling te scheppen om sleepwetcritici te brandmerken als bedreigers van de staatsveiligheid. 

Staatssubversieven die zich als aanslagplegers kunnen ontpoppen, zijn spelden in de maatschappelijke hooiberg. Als je van iedereen alle data gaat verzamelen, maak je van die hooiberg een stapel spelden. Zoeken wordt alleen maar moeilijker. De sleepwet gaat zodoende geen enkele aanslag voorkomen, want het zal de zoektocht alleen maar lastiger maken terwijl de kans op 'luie diensten' toeneemt: Als je over alle informatie beschikt, kweek je de schijn dat de juiste informatie er ook tussen zit en dat die zich "automatisch" aan zal dienen. 

Maar zonder goed, ouderwets handwerk weet je niet waar je moet beginnen. Laten we dat wat praktischer formuleren: als je aanslagen in de echte wereld wilt voorkomen, zul je verder komen met het volgen van Telegram-lijntjes tussen salafistengroepen in Amsterdam en Almere dan met het aftappen van een buurtwhatsapp in Surhuisterveen of een Facebookgroep voor paardenmeisjes in Bresken. Zoek éérst de juiste doelgroep voor je aan het tappen slaat, voordat je iedereen tapt en dan hoopt dat de doelgroep zich vanzelf aan je kenbaar maakt.

Maar hardop zeggen dat terreur tegenwoordig veelal alsook voornamelijk uit islamitische hoek komt, is niet politiek correct en wordt dus hardop verzwegen, zoals het voorbeeld van de betonnen Amsterdamse D66-barricaden vandaag weer onderstreepte. Liever alle burgers tappen dan eerlijk zijn, dus. En zo krijg je dus dat voorstanders van massataps met valse tegenstellingen komen, zoals ook Ronald Prins van Fox-IT deed toen hij vorige week in een interview zei dat hij "liever de AIVD op internet, dan de Russen in mijn laptop" heeft. Alsof "de Russen" bij elke burger in z'n laptop willen - precies wat de AIVD dus wel wil en mag doen vanaf 1 januari. Angst gebruiken om angst aan te wakkeren, is wat hier gebeurt. Als de sleepwet er niet komt, vallen er volgens Docters van Leeuwen straks doden. De discussie over effectiviteit van een massale en ongerichte datacollectie, wordt chronisch vermeden en het debat over privacy achteloos weggewuifd.

De sleepwet is bovendien niet zozeer een middel in de strijd tegen terreur, het is ook een fijn stuk gereedschap voor (supranationale) staten om een oogje op hun in toenemende mate kritische bevolking te kunnen houden. Dat is wat in het licht van de groeiende crackdown op (online) uitingsvrijheid, nog de meeste zorgen baart. De sleepwet is geen keuze tussen privacy of veiligheid, het is een megalomane opporingsmethode die de privacy van alle burgers offert voor de schijn van toenemende veiligheid. Maar aanslagen gebeuren niet op internet, die gebeuren in het echte leven - en hoe slimmer de aanslagpleger in spé, hoe kleiner de kans dat hij internet of andere vormen van digitale communicatie zal gebruiken om zijn daad voor te bereiden.

Ondertussen verdwijnen wel alle interacties van alle internetgebruikers in de fuik van de overheid. Meer slepen voorkomt echt geen aanslagen zolang er geen grondig en gericht inlichtingenhandwerk bij komt kijken (en zolang er geen eerlijk debat over de islamitische oorzaak van veel terreur wordt gevoerd), maar ondertussen staat wel het hele internet in een dubieuze database van Den Haag, waarbij de burgers niet mogen weten op welke basis, met welke steekwoorden en bij wat voor (online) gedrag de rode vlaggetjes achter je naam ineens  kunnen opduiken. Het recente verleden leert: ook zonder sleepwet kan een cartoon al genoeg zijn om van je bed gelicht te worden, ook/zelfs in Nederland en zeker met het CDA in de regering. Er is voorshands alle reden om je zorgen te maken.

Al je privacy opgeven voor een beetje meer veiligheid is alsof je vrijwillig een bom onder je burgerrechten legt, en dan gaat zitten hopen dat-ie nooit afgaat. Schimmige figuren als Arthur Docters van Leeuwen, Ronald Prins en MinPres Rutte proberen burgers zo bang te maken dat ze uit zichzelf die vacuümbom onder hun fundamentele rechten willen neerleggen. Als wij een sleepnet beheerden, zouden we een paar flinke rode vlaggetjes achter de namen van deze bedreigers van onze open en vrije democratie zetten. Helaas hebben zijzelf het geweldsmonopolie (en de daarbij behorende inlichtingendiensten) en niet wij - dus we kunnen alleen maar hopen dat Nederland in verzet komt tegen de sleepwet, en bij het referendum in maart 2018 massaal tégen de wet stemt. Ons enige wapen is de democratie - zolang die nog bestaat onder het antidemocratische Rutte III.