Geenstijl

Een moskee met mogelijke terreurbanden, een Marokkaanse agent die op een terreurtap opduikt en een lokale PvdA’er die een klacht bij de politie indient namens salafisten in Amsterdam-Noord: er gebeuren zeer verontrustende dingen in de hoofdstad. GeenStijl kreeg via een kuchende man of vrouw in een regenjas inzage in processen verbaal én tapverslagen van de Amsterdamse politie (ZIP-mapje onderaan dit topic!), waaruit blijkt dat Marokkaanse politiemensen een terreuronderzoek verstoren, een Marokkaans kandidaat PvdA-raadslid actief bemiddelt voor moskeebestuurders met een dubieuze (terreur-) achtergrond en dat een visitekaartje van Hero Brinkman zowel voor de moskee als voor het korps Amsterdam-Amstelland zwaarder lijkt te wegen dan een terreuronderzoek naar aanslagplannen op een synagoge in Amsterdam-Zuid, te plegen door “een Marokkaanse veertiger met een sik, inhammen, een grote kennis van de islam en een witte Audi A4.” In samenwerking met Jan Dijkgraaf presenteren we op basis van die documenten het onderstaande, zorgwekkende verhaal.
Terreurbestrijding of moskeebelangen? Marokkaans Netwerk politie Amsterdam maakt de dienst uit De Amsterdamse politie wil meer diversiteit en laat onder andere Fatima Elatik daar onderzoek naar doen. Donderdag werd het proefballonnetje opgelaten om hoofddoeken toe te staan voor vrouwelijke agenten. Maar wie runt de Amsterdamse politie als het gaat om de bestrijding van islamitische terreur? De korpsleiding, zoals het hoort in een beschaafd land, of trekken vertegenwoordigers uit de Marokkaanse en islamitische gemeenschap hier ook aan de (verkeerde) politietouwtjes? Hoe kort zijn de lijntjes van moskeebestuurders met belangrijke politievertegenwoordigers en politici? En wat doet Hero Brinkman in dit verhaal?
Verwarrend? Wacht maar. De twijfel slaat vanzelf om in bezorgdheid.
We gaan terug naar 17 december 2015. Bij de Amsterdamse politie is een serieuze tip binnen gekomen over een mogelijke aanslag op een synagoge in Amsterdam-Zuid. Een verdachte zou zich regelmatig ophouden in de Arrayan-moskee in Amsterdam-Noord. Die moskee staat dan, met het oog op nieuwbouw, sinds september 2015 onder leiding van twee omstreden bestuurders: Aziz Oilkadi en Nadir Adarraf. De eerste is bij opsporingsdiensten in beeld omdat hij veel contact heeft met radicale moslims, de tweede stond terecht (maar werd niet veroordeeld) wegens een lidmaatschap van de Hofstad-groep. Hij nam ook deel aan de huiskamerbijeenkomsten met Theo van Goghs moordenaar Mohammed Bouyeri, waar koranlezingen en het kijken van onthoofdingsvideo’s op het avondprogramma stonden. Vanwege de terrreurtip melden twee politiemensen zich op die decemberdag bij de moskee om de ledenlijst te vorderen. Een van hen: Hero Brinkman, oud-PVV-Kamerlid en sinds 2013 weer in genade aangenomen bij de Amsterdamse politie.
Tot zover niks nieuws onder de zon; De Telegraaf schreef eind november 2016 uitgebreid over de moskee. Tot iemand in een regenjas deze week een dikke envelop onder onze deur door schuift met daarin processen-verbaal van verhoren, tapverslagen en meer informatie over de gang van zaken in de Amsterdamse politiewereld. Dat pakket biedt een ontluisterend beeld van de rol van het Marokkaans Netwerk van de Amsterdamse politie, de toenmalige voorzitter van het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders en de politieleiding bij en na het onderzoek, dat de codenaam 13Dicentra draagt, naar de tip over een mogelijke aanslag op een synagoge in Amsterdam-Zuid - te plegen op slag van jaarwisseling.

"Raar dat ze Brinkman sturen"
Uit de tapverslagen die in ons bezit zijn, blijkt wél dat Oilkadi direct na het bezoek van de twee agenten contact opneemt met een lid van het Marokkaans Netwerk, politieagent ‘Aggie’, die in het tapverslag ‘Nnman’ wordt genoemd. Oilkadi wil advies. De agent stelt hem voornamelijk gerust. Maar zegt ook: “Ik vind het heel raar dat Hero Brinkman bij jullie komt. Hij is de laatste die ze naar een moskee zouden sturen. Ik snap sowieso niet dat hij naar een moskee gaat. Daar heeft hij helemaal niks te zoeken. (...) Wij hebben intern heel veel heisa gemaakt van zijn terugkeer bij de politie. Wij hebben een hele brief van drie à vier kantjes opgesteld waarin wij al zijn uitspraken aanhalen. En toen is door de hoofdcommissaris, niet zomaar iemand, met wie wij trouwens een hele goede band hebben, tegen ons gezegd: ‘Ik zet die man lekker bij de cold cases en dan eh... piep maar uit. Maar gaat beslist de straat niet meer op. Dat is een beetje raar. (...) Ik ga ff uitzoeken wat de bedoeling hiervan is.” Waarop Oilkadi antwoordt: “Ja, want er is een Marokkaan die zei: ‘Ik ga morgen ook kijken en navraag doen’. Volgens mij Ben Nassir. Ja. Ben Nassir zei ook: 'Is niet erg, geef die ledenlijst'.
Die Ben Nassir is Ben Nassir Bouayad, voorzitter van het Marokkaans Netwerk van de politie Amsterdam-Amstelland. In 1993 een van de eerste Marokkaanse agenten bij de Amsterdamse politie, op de politieopleiding klasgenoot en daarna acht jaar in Amsterdam-Oost collega van oud-PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch. En tegenwoordig teamchef in Amsterdam Nieuw-West. Ter illustratie van ’s mans connecties: in maart 2014 nam Pieter-Jaap Aalbersberg, politiechef van de Regionale Eenheid Amsterdam van de Nationale Politie, persoonlijk Bouayads aangifte tegen Geert Wilders op na diens ‘minder minder’-uitspraken.
Waarom schakelt een moskee in Amsterdam-Noord niet alleen een bevriende politieagent, maar ook een politiechef uit Amsterdam Nieuw-West in om een vordering van de ledenlijst te bespreken? En vooral: waarom gaat die teamchef in Amsterdam Nieuw-West “morgen kijken en navraag doen”?
Politiebezoek: erger dan een terrorismetip
Saillant detail: de politieagent, de districtschef en de voorzitter van de moskee maken zich niet druk om het feit dat in die moskee wellicht een potentiële aanslagpleger komt die het op een synagoge heeft voorzien – wat je zeker van de eerste twee uit hoofde van hun beroep toch zou mogen verwachten. Nee, ze maken zich druk over de aanwezigheid van Hero Brinkman. Van wie immers wordt aangenomen dat hij van de politieleiding niet meer de straat op mag; en al helemaal niet naar een moskee. Sterker: de agent deelt vertrouwelijke informatie over Brinkman met het moskeebestuur. Die zich op hun beurt vooral druk over de nieuwbouw van de moskee, en een complot vermoeden. Oilkadi tegen agent ‘Aggie’: “Misschien hebben ze een ander doel, weet je. Gewoon de moskee niet laten bouwen, weet je. Dat kunnen deze dingen veroorzaken.”
Ben Nassir Bouayad is trouwens in de Amsterdamse politietop een getapte jongen. Hij is de drijvende kracht achter de jaarlijkse politie-iftar. Zo’n 1500 genodigden worden dit jaar op 6 juni in het World Fashion Center in Amsterdam-West verwacht voor de vijftiende editie van het evenement, waar hoofdcommissaris Pieter-Jaap Aalbersberg een toespraak houdt en die traditioneel wordt afgesloten door ‘een beroemde cabaretier’, zoals eerder Ali B. en Najib Amhali. Daarmee is het de grootste politie-iftar van Europa en dat mag een paar centen kosten. Om precies te zijn: 100.000 euro. Betaald door een politiekorps waarvan rechercheurs al jaren moord en brand schreeuwen om meer geld voor opsporing. (Beelden: Politie-iftar Amsterdam, 2016)
Hoe het kon dat de hoofdcommissaris beloofd zou hebben dat Hero Brinkman nooit meer de straat op zou gaan na zijn terugkeer uit de politiek in 2012, laat zich raden. De lijnen zijn kort.
Een andere ‘beroemde Amsterdammer’ (van Marokkaanse afkomst) die betrokken raakt bij de terreurtip over de Arrayan-moskee is namelijk Aissa Zanzen. Hij was van juni 2010 tot januari 2017 bestuurslid en de laatste jaren zelfs voorzitter van het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders (waar ook DENK-Kamerlid Farid Azarkan zijn ster liet rijzen). Plus: in 2014 kandidaat-gemeenteraadslid in Amsterdam voor de PvdA. Plus: voorzitter van de Moslimomroep. Plus: vicevoorzitter van de Unie van Marokkaanse moskeeën. Plus: iemand die topmannen van het Moslimbroederschap als Yusef Qaradawi en Issam al-Bashir aanbidt. En naar eigen zeggen voormalig Hoofd Algemene Zaken bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie (wat achteraf een baantje bij de Bijlmerbajes bleek te zijn).
Aissa Zanzen, de ad hoc invlieg-adviseur
Vanwege één van die petten werd ook hij door het moskeebestuur ingeschakeld toen Hero Brinkman en zijn collega de moskeebestuurders bezochten. Sterker: toen hij gebeld werd, stapte hij meteen in zijn auto en reed naar de barakken van de Arrayan-moskee aan de IJdoornlaan. Hoewel Zanzen als trouw PvdA’er vast heel bezorgd is over de veiligheid van de Amsterdamse synagogen, is ook hij meer geïnteresseerd in wat het bezoek van Brinkman en diens college voor de moskee betekent, dan dat eventueel een van de moskeebezoekers op korte termijn een islamitische aanslag beraamt in Nederland, de tweede, na de moord door Mohammed Bouyeri op Theo van Gogh, door een mogelijke bekende van diezelfde Mohammed Bouyeri.
Ook een gesprek met Aissa Zanzen is getapt, en GeenStijl heeft daarvan het verslag. “Ik ken Leo wel”, zegt hij (bedoeld wordt politiecommissaris Leo Wilde, in 2011 nog een fel tegenstander van het Nederlandse vreemdelingenbeleid en de strafbaarstelling van illegaliteit). “Dat is wel een voorstander die Brinkman graag eruit wilde gooien. Hij is korpschef van Almere geweest. Er moet iets zijn waar hij niet zoveel in contact is met de... Maar goed, we gaan wel een signaal afgeven. Hij heeft zich misdragen en dat kan niet. (...) Ik ga zijn misdragingen een beetje bekend maken bij de leiding. (...) Het is eigenlijk alleen een politiek spel wat ik doe. (...) Achteraf probeer ik informeel wel naar voren te trekken wat er eigenlijk was.”
Hoe is het mogelijk dat iemand die gelieerd is aan Issam al-Bashir, lid van een organisatie die bekend staat als financier van de terroristische activiteiten van Hamas, lijntjes naar de Amsterdamse politie heeft en zich kan bemoeien met de werkzaamheden van Hero Brinkman?
De twee fouten van Brinkman
Nou, dat kan omdat Hero Brinkman tijdens zijn bezoek aan de Arrayan-moskee twee fouten maakt. Ten eerste stuurt hij de foto die hij maakt van een van de aanwezigen niet naar zijn eigen chef, maar naar het 06-nummer van een lid van de moskee dat hij even daarvoor buiten had gesproken. Ten tweede gaat hij tijdens het wachten op de ledenlijst in gesprek met de aanwezigen over zijn nieuwe politieke avontuur, bij de Ondernemerspartij. En hij geeft een visitekaartje van de Ondernemerspartij, en niet van de politie, waarop bovendien zijn (privé) 06-nummer staat, waarmee hij ook de foto verstuurde.
Voor Aissa Zanzen een uitgelezen kans om de aandacht van de korpsleiding volledig weg te halen van de terreurtip en te verplaatsen naar... Hero Brinkman. “Beste Pieter-Jaap”, mailt Zanzen dan ook aan de Amsterdamse korpschef. “Via deze weg wil ik je deelgenoot maken van mijn verontwaardiging en ongenoegen over het optreden van een van de politieambtenaren.” Wat volgde, was een lange aanklacht over Hero Brinkman, die door het geven van dat visitekaartje “de goede naam (onafhankelijkheid en onpartijdigheid) van de politie had aangetast”. Aldus het kandidaat-gemeenteraadslid van de PvdA...
Zanzen adviseert moskee: 'Dien een klacht in'
Voor de korpsleiding was dit een stok om de hond te slaan. Er volgde een onderzoek naar Hero Brinkman, op basis van een door de moskee ingediende klacht over Brinkman. Uit de tapverslagen blijkt dat PvdA’er Zanzen het moskeebestuur hiertoe actief aanmoedigde.
Wie vervolgens de processen-verbaal leest van Aissa Zanzen en moskee-voorzitter Oilkadi, ziet twee keurig op elkaar afgestemde verklaringen, met als rode draad: Brinkman had voor grote onrust gezorgd tijdens zijn bezoek aan de moskee. Niet omdat hij een terreurtip onderzocht, zelfs niet omdat hij oud-PVV-Kamerlid was, nee, omdat hij een visitekaartje afgaf nadat hij van de mannen in de moskee vragen over zijn politieke ambities had gekregen. De collega met wie Brinkman de moskee bezocht, pleit Brinkman in diens verhoor juist vrij. Het was meer dat hij als ‘bekende Nederlander’ antwoord gaf op vragen, dan dat hij propaganda maakte voor zijn partij: “Ik kan me voorstellen dat er onrust is ontstaan dat de persoon Hero Brinkman in de moskee was. Maar dat kwam niet door Hero zelf. Ik heb op het moment dat wij er waren helemaal niet het gevoel gehad dat ons bezoek als ongewenst of ongepast werd aangemerkt. Men was juist zeer geïnteresseerd in Hero. We zaten echt afgezonderd, met zijn vijven in een kleine ruimte.” Bestuursleden Oilkadi en Adarraf, ‘adviseur’ Zanzen, Brinkman en de collega van Brinkman dus.
Brinkmans collega zei tijdens zijn verhoor nog iets interessants in antwoord op de vraag waarom hij en uitgerekend Hero Brinkman op de Arrayan-moskee waren afgestuurd: “Bij een terreurmelding wordt er met spoed gereageerd. Bij spoedmeldingen levert ieder team één persoon en zo kwamen Hero en ik bij elkaar.” De chef van Brinkman, wiens verhoorverslag wij ook in bezit hebben, ondersteunt dit verhaal: “Hero werd gestuurd omdat dit de kortste en snelste weg was naar de ledenlijst en onze mogelijke terreurverdachte.”
Tapverslagen pas maanden later uitgewerkt
Het is trouwens diezelfde chef geweest die pas twee maanden ná het bezoek van de twee politiemannen aan de moskee besloot de tapverslagen alsnog volledig te laten uitwerken. Want ook dat is een opvallend aspect aan deze zaak: aanvankelijk waren van de getapte gesprekken alleen korte, vrij neutrale, samenvattingen van een paar regels gemaakt. Pas nadat Brinkmans leidinggevende daarover aan de bel trok, werden de gesprekken in zijn geheel getranscribeerd. Daarmee verandert het beeld van de gesprekken significant, van ogenschijnlijke onschuldige keuvel tot inhoudelijke gesprekken over interne politiezaken.
Ook Zanzen werd als getuige opgeroepen. En toen ging het opeens niet meer over het visitekaartje. “Brinkman was al een paar keer eerder bij de moskee geweest die dag. Hij heeft die keren aan willekeurige bezoekers gevraagd naar het bestuur. Ik vraag me af waarom de wijkagent hier geen rol heeft gehad. Of waarom Brinkman niet heeft gebeld hoe hij op de snelste manier met het bestuur in contact kon komen.” Iets dergelijks zei ook moskee-voorzitter Oilkadi. “Wij hebben heel goed contact met de wijkagent. Dit had allemaal achter de schermen op een zeer discrete manier kunnen gebeuren.” Zanzen zei het nog korter: “Hero Brinkman naar een moskee sturen. Doe dat gewoon niet.” Beide heerschappen worden in hun getuigengesprekken niet geconfronteerd met (de inhoud van) hun eigen getapte gesprekken.
De collega van Brinkman zei tot slot bij diens verhoor: “Naar mijn idee wordt er nu gezocht naar iets. Hoe kun je nu een klacht indienen als je zelf eerst allerlei vragen stelt. Nu ik er over nadenk krijg ik het gevoel dat Hero bewust wordt beschadigd. Ik heb er nu een vervelend gevoel bij.”
Dat gevoel werd bij Hero Brinkman nog veel vervelender. En een Hero Brinkman naar een moskee sturen, zoals het Marokkaans Netwerk al eerder met succes dacht te hebben bepleit, dat gebeurde inderdaad ook niet meer.
Van terreurtip naar intern onderzoek
Op 10 februari 2016 krijgt Hero Brinkman van commissaris van politie Olivier Dutilh te horen dat er een intern onderzoek tegen hem is opgestart. Dat begon met de mail van Aissa Zanzen aan de korpschef. Maar ook bij burgemeester Eberhard van der Laan was geklaagd. Op 14 juli 2016 krijgt Brinkman ook nog een voorwaardelijk ontslag voor drie jaar, degradatie naar de rang van inspecteur naar brigadier en overplaatsing naar een andere afdeling. Allemaal naar aanleiding van een oude (en naar iedereen dacht begraven) mishandelingszaak uit 2013, waarbij Brinkman de verkeerde verdachte tot een bekentenis zou hebben gedwongen, gecombineerd met deze klachtzaak. NRC Handelsblad bericht hier al over vóór Brinkman zelf goed en wel op de hoogte is, waaruit geconcludeerd kan worden dat er ook vanuit de politiekaders actief gelekt wordt over de ex-PVV’er. De degradatie wordt korte tijd later teruggedraaid, blijkt uit een brief van HR die in het bezit is van GeenStijl, maar daarover bericht NRC niet meer.
Er staat een bijzondere clausule in de brief die Brinkman namens korpschef Pieter Jaap Aalbersberg krijgt: “Ik acht het in het belang van de dienst dat u uw werkzaamheden voortzet in een functie waarbij u geen directe contacten heeft met burgers. Van u wordt verwacht dat u niet actief participeert in netwerkplatforms en zich onthoudt van het actief benaderen van ketenpartners en personen binnen het politieproces.” Brinkman mag dus wel agent én leidinggevende zijn, maar niet met collega’s of burgers communiceren. Wat je ook van Hero Brinkman vindt (en daar is GeenStijl altijd vrij duidelijk over geweest), het Europese Hof voor de Rechten van de Mens heeft bedrijven voor minder veroordeeld.
Of de nieuwe Arrayan-moskee (800 m2, is het plan) ooit wordt gebouwd, is nog altijd niet zeker. Van de benodigde twee miljoen aan giften, is pas de helft binnen. Over de bestuursleden Oilkadi en Adarraf zei oud-PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch eind vorig jaar: “Het is de vraag of de gemeenschap weet van de achtergronden van de bestuurders. Het lijkt me voor de missie van deze moskee niet bevorderlijk als dit hun uithangborden zijn.”
Daar denkt zijn vroegere politiemaatje Ben Nassir Bouayad van het Marokkaans Netwerk kennelijk anders over. Ze zullen het er op 6 juni, tijdens de politie-iftar 2017, vast wel over hebben...
J. Dijkgraaf

Politie Amsterdam heeft vandaag aangifte gedaan tegen Wilders. Aangifte van Ben Nassir Bouayad is opgenomen door de HC Dhr. Aalbersberg

— Aissa Zanzen زنزان (@AissaZanzen) March 24, 2014

Hoe nauw de banden zijn? Op 25 maart 2014 twitterde Aissa Zanzen: “Politie Amsterdam heeft vandaag aangifte gedaan tegen Wilders. Aangifte van Ben Nassir Bouayad is opgenomen door HC dhr. Aalbersberg”. Zo nauw dus.
Naschrift: Een deel van de tapverslagen en getuigenverklaringen kunnen we publiceren. Liefhebbers kunnen ze vinden & meelezen in dit ZIP-mapje (50MB). In twee hierna volgende topics lichten we nog wat hoofdpersonen apart uit en zetten we deze 'Amsterdamse anekdote' in de context van veiligheid en het gevaar van de drang naar diversiteit.