We wachten met smart tot we woorden van verlossing vinden

Na het debat van gisteren, met daarin opnieuw ontluisterende openbaringen over een door de Rutte Doctrine gegijzelde Rijksoverheid die ontkenning van fouten als motto voert en de obstructie van oplossingen als kerntaak behandelt, zoeken we al de hele dag naar retoriek om de waanzin, het wantrouwen, de lelijkheid en het leed opnieuw onder woorden te brengen. Wij zijn een weblog in de waan van de dag, maar deze waan is een allesdoordringende walm geworden, die maar niet weg wil blazen en waarvoor nauwelijks nog woorden te vinden zijn die de ernst kunnen omschrijven - laat staan dat er consequenties aan verbonden worden door de verantwoordelijken. Mogen we de Toeslagenaffaire, die een Toeslagenschandaal werd, om niet te zeggen een Toeslagenmisdaad, onderhand al een Toeslagencomplot noemen? Een uitvoerende macht - Rutte - die buiten het toezicht van de wetgevende macht - de Kamer - onderhandelt met de rechterlijke macht over verlenging van de geestelijke mishandeling van onschuldige burgers die door de fiscus geketend en gegijzeld worden: het klinkt al lang niet meer als een dodelijke opeenstapeling van fouten, ontkenningen en ambtelijke ego's. Het klinkt als kwade wil. Het smaakt naar bewust politiek lijfsbehoud. Het ontkent iedere verantwoordelijkheid voor goed bestuur en het vertrapt burgers voor eigen machtsgewin.

Maar we hebben geen woorden meer. Wie het nu nog niet ziet (en die zijn er helaas ook nog steeds), zal het nooit willen zien. Wie nu nog denkt dat Rutte zo'n leuke joviale gozer is (en dat zijn er helaas ook nog steeds te veel), is ziende blind of vreet er zelf ook goed van. Wie in de Toeslagenouders nog altijd primair fraudeurs ontwaart (zelfs die mensen heb je), leeft in de gelukzalige onwetendheid dat deze overheid ook jou met hetzelfde gemak juridisch kan geselen en geestelijk kan gijzelen. Maar we weten ook dat frustraties zoals bovenstaand breed ervaren worden onder de bevolking, en dat foto's zoals onderstaand niet alleen gezien, maar fysiek gevoeld worden door veel Nederlanders. Omdat ook wij nog steeds geloven in het morele kompas van de meeste Nederlanders over recht, onrecht, democratie en technocratie. Mark Rutte mag dan de norm van politieke macht zijn geworden, zijn nalatenschap is een verlammende onmacht. En niet de jaren van zijn premierschap zullen door de geschiedenis gevierd worden, uiteindelijk zal de opluchting over zijn onvermijdelijke vetrek zwaarder gewogen worden.

En de sleutel heet: Functie Elders

Bij de laatste verkiezingen mocht een lichting kiezers hun stem uitbrengen, die zich geen Nederland zonder premier Rutte kan herinneren. Ook als Rutte alles goed gedaan had, kun je het argument maken dat zoiets onwenselijk is. Zelfs de meest politiek gepolitiseerde democratie op aarde, de Verenigde Staten, hebben een houdbaarheid van twee termijnen voor hun president. Ingevoerd na Franklin D. Roosevelt, die na ruim 12 jaar presidentschap overleed in zijn vierde termijn. Waarom die limiet? Om benoemingen en positiebezettingen naast en rond het hoogste ambt in gelijke(re) tred te houden met de democratische balans, zodat de president geen al te lange schaduw over het bestuur van een land kan werpen.

In Nederland is Mark Rutte zodanig vergroeid met zijn "gave baan" dat zijn premierschap en "het belang van de BV Nederland" dat hij zegt te vertegenwoordigen, van tweeën een zijn geworden. Dat vindt nog steeds een vrij groot deel van de kiezers prima, maar het leidt óók tot de ongezonde situatie dat bepaalde geluiden en zienswijzen uit de samenleving steeds ondergeschikter zijn geraakt aan een eenkennig dominante politieke cultuur, of doctrine, zoals het onder Rutte is gaan heten. Erger nog is dat specifieke groepen burgers in de zwarte gaten in het politieke wereldbeeld van de vvd verdwijnen. Ter vergelijk: Als we twaalf jaar lang een SP-premier zouden hebben, hadden miljonairs en bankiers het lastiger gehad maar waren de gedupeerden in Groningen en zeker de Toeslagenouders misschien niet zo slecht af geweest als nu, en waren de zorg en arbeidsomstandigheden voor mensen die échte arbeid verrichten (dus niet de consultantsklasse of laptopkaste) zwaarwegender speerpunten geweest dan onder de kabinetten-Rutte. Als metafoor: Iedere partij heeft zijn eigen ideologische stokpaardjes en die dragen op hun beurt allemaal hun onvermijdelijke oogkleppen. Dat is niet erg, zolang de politieke draaimolen zich maar met vele paardjes blijft vullen - en dat is al heel lang niet het geval.

Gedupeerd aan de Geul

Bijzonder, bijna kleinkunstig repootje bij de Staatsomroep. Groningse gaswinningsgedupeerden die op uitnodiging van watersnood-Limburgers een wandeling maken om hun gedeelde leed eventjes te laten bezinken: een wantrouwige overheid, die bij monde van Mark Rutte heel veel belooft over schadeherstel en tegemoetkomingen maar niets daarvan waarmaakt. Het ongemak spat van het scherm. Dit zijn mensen die nooit op televisie hadden hoeven willen komen. Handtamme burgers, beschaafd als de dag zonnig is, in permanente staat van shock dat de overheid van een land waaraan ze hun hele leven al braaf bijdragen hen door een samenkomst van woeste natuurkrachten en nietsontziende bureaucratie tot geslagen hond gemaakt heeft. Wil je de verkiezingsuitslag begrijpen? 3 minuut 26, en je snapt het.

Zegt u het maar, en wat zegt de MinPres?

A) Een enorme puinzooi na 12 jaar Mark Rutte
B) Een gezellig land, maar wel een beetje druk
C) Een land met leuke mensen, maar ook met stomme mensen
D) Een ontzettend gaaf land
E) Een land, dat ons land is
F) Een pleurisland vol pleurislui
G) Een ongelooflijke magneet voor bedrijven
H) Een ongelooflijke spons voor welzijnsorganisaties
I) Een ongelooflijke emmer voor voetbalclubs
J) Een ongelooflijke ladenkast voor natuurstichtingen
K) Een ongelooflijke dakpan voor studentenverenigingen
L) Anders, namelijk...

Mark Rutte bedankt

Nou jongens, het SCP heeft een onderzoek van een miljoen pagina's online gekwakt en u hoeft het helemaal niet te lezen want u weet het toch wel. Een grote groep is somber over de toekomst van Nederland, het vertrouwen in de politiek is heel laag en veel mensen ervaren een grote afstand tot de politiek. Dat komt omdat u voortdurend en chronisch wordt voorgelogen, bedrogen, genegeerd, gepasseerd, belazerd, in de bek getuft, uitgeknepen, belast, benadeeld, omzeild en betutteld met allerlei schijtregels uit de hel, en dat gebeurt dan door schijnheilige beroepspolitici als Mark Rutte, ruggengraatloze meelopers als Gert Jan Segers, brokkenpiloten en volslagen nikskunners als Hugo de Jonge en Eric van der Burg als bewindspersonen, types als Rob Jetten en Sophie Hermans met de gunfactor van een pak vla én een vloedgolf aan wereldvreemde akela's als Sigrid Kaag (denk ook Van Huffelen, denk Ollongren, denk Hermans), die zich in 1992 voor het laatst een keertje onder de bevolking begaf. Zelfs de mensen in de oppositie die de kastanjes uit het vuur moeten halen zijn hopeloze opportunisten (Klaver), politiek kansloos (Wilders), knettergek (Baudet) of ideologisch dood (PvdA), en dan verschijnen er dus types als Caroline van der Plas aan het firmament om de meubelen te redden. Dus ja, politiek.

Onzekerheid is het voorportaal van angst - en angst is de slechtste raadgever

We hebben het eens onder elkaar gezet en opgeteld maar kunnen maar tot één conclusie komen: we weten het niet meer. En als wij het niet meer weten, weet niemand het nog. Waar we aan toe zijn, bedoelen we. Twaalf jaar zonder visie bestuurd door een premier die daar pijnlijk trots op is - "Visie als een olifant is die het zicht belemmert" - begint de burger danig op te breken. Onderhand weet niemand in Nederland nog waar ie aan toe is.

Niet alleen de burger begint het op te breken, ook zijn eigen partij. Zo iets een testament is van wat voor beroerde shopkeeper Mark Rutte is, dan is het wel de kaalslag bij zijn eigen vvd. Jarenlang is nergens in geïnvesteerd, behalve in reclamecampagnes. De ene prominent na het andere talent verdween en werd vervangen door adjudantjes, secondantjes en overige achterbankers. Er werd alleen geoogst op de joviale grijns van rubberen Rutte en zijn bereidheid principeloos water bij elk smaakje politieke wijn te gieten. Het resultaat werd louter geteld in hoeveel stemmen het oplevert, en nu is dus zelfs Dilan Yesildinges minister. Een beter voorbeeld dat vlotte woorden bij de voormalige liberalen verder geen enkele diepgang, inhoud of actie behoeven is er niet. De vvd staat voor Vooruitschuiven Van Dossiers.

Dat eeuwige geschuif veroorzaakt schade. Het leidt tot onzekerheid over de (on)betaalbaarheid van energievoorziening en het levensonderhoud, onredelijke angsten over het klimaat leiden tot onredelijke eisen, groeiend gebrek aan woningen wakkert woede aan en een uitverkoop van democratische en rechtstatelijke principes verkruimelt het vertrouwen. Prijsstijgingen en tekorten, vrijheidsbeperkingen en eisen, oplopende sentimenten bij afnemende bewegingsruimte, Langzaam komt het allemaal samen maar als je naar een visie zoekt, moet je niet bij Mark wezen maar naar de oogarts.

Deze man weet hoe hij zijn onderste stenen moet bewaken

Vorige week kreeg GeenStijl, samen met andere media waaronder Nu.nl en de NOS, na maandenlang duwen, trekken en procederen eindelijk enkele deelbesluiten in uitgebreide Wobverzoeken over het Fiasco van Kaboel toegezonden. Direct in het kielzog daarvan stuurde Mark Rutte de Landsadvocaat op GeenStijl af. (Specifieker: Elisabeth Pietermaat, die persoonlijk betrokken is bij het frustreren van een fraudeonderzoek naar Kast Lijcken Drooghneuquer Vagijn.) De premier van dit gave land wil namelijk liever (ha) niet dat we álle documenten krijgen van vier ministeries over de infighting, bitchfighting, bioscoopbezoekjes van Kaag, Bijleveld en Broekpak-Bingozaal. Want die kijvende wijven hebben er een potje van gemaakt. Het ministerie van Algemene Zaken (dat van Rutte dus) heeft maandag - de dag van de gaafland-ADvertentie en de Jinkek-farce - ook een deelbesluit genomen en enkele tientallen pagina's mails, Whatsapps en woordvoeringslijnen van de MinPres gedeeld met GeenStijl. Dat klinkt heel spannend, maar dat is het natuurlijk niet. Zo er één beeld opstijgt uit de documenten, is het er eentje van een premier die EXACT weet wat ie NIET moet zeggen. En de rest is professioneel weggenieuwebestuurscultuurd voordat het stapeltje A4'tjes werd vertaald naar de documenten Scan_gemaakt_op_Xerox_MFP.PDF (begeleidende brief) en Scan_gemaakt_op_Xerox_MFP 2.PDF (59 kantjes quasi-openbaarmakingen). In maart staan we voor de bestuursrechter tegenover de Landsadvocaat om de rest openbaar te krijgen. In de tussentijd: "Probeer je slaap te pakken!"

Man heet Mark

Maandagavond was het al zichtbaar in de video voor het houten kabinetje in zijn Torentje, waarin een afgeleefde man de plichtmatigheid van het praatje niet meer achter een montere glimlach wist weg te moffelen. Vanmorgen bij het Catshuis, onder de mistige herfstdeken van een land in lockdown, was de viervoudige premier nauwelijks van het weer te onderscheiden in het Haagsche grauw. Somber en bedrukt schreed de stemming van het hele land richting zijn Catshuis voor alweer een corona-overleg, en later op de dag lukt het slechts ternauwernood om de eeuwige grijns te forceren bij de kennismaking met Olaf Scholz in Berlijn. Het enige dat zich scherp aftekent achter dit gesluierde schilderijtje van de tijd, zijn de scheuren in het plamuur van het paleis van de geveinsde ongenaakbaarheid van de premier.

Doorlopen weer, niets te zien.

Overal paniek, iedereen boos, types met trekkertjes en tempeltjes en NLse vlaggetjes in hun twitterprofiel doen dag en nacht jankieboeboe, massale mega-ophef, steeds maar weer. Want Sigrid Kaag heeft de rode loper uitgerold voor PvdA en GroenLinks en daarom is uw land keihard op weg naar een ultra-links kabinet onder leiding van opportunistische windvaan Mark Rutte. Met Sigrid Kaag die achter de schermen aan de linkse touwtjes trekt. Die gedachte is volkomen logisch, want iedereen weet dat Mark Rutte net zoveel rechtse ruggengraat heeft als Hugo de Jonge goed kan organiseren en delegeren. Als PvdA en GL willen lopen ze zo over Rutte heen. Die karakterloze zak kwaliteitshooi vindt alles best zolang hij nog maar een keertje premier kan worden. En Kaag heeft met D66 een complete royal flush in handen. Alles wijst er inderdaad op dat Rutte IV een kabinet wordt waar links de vingers bij kan aflikken, en dan gooien wij er gelijk maar even een winstverdubbelaartje in door te zeggen dat Moslimzuster Kauthar van GroenLinks dan naar voren zal worden geschoven als staatssecretaris. Van cultuur. Of asielzaken. Of onderwijs. Ligt de soumission ook gelijk voor op schema, superprogressief. Kortom, tijd voor blinde paniek? Welnee joh. Niks aan de hand. Bewijs: 'Het CDA ziet een kabinet met GL en PvdA niet zitten'. Zegt Wopke Hoekstra zelf. Een door en door betrouwbare CDA'er (toch al een partij van betrouwbaarheid) als Wopke Hoekstra zou nooit liegen. Als je zegt 'politicus met principes' dan bedoel je Wopke Hoekstra zoals je Arnon Grunberg bedoelt als je 'Marokkanen' zegt. Dus u kunt rustig gaan slapen.

Gevallen premier duikt voor debat over Rutte Doctrine, gaat camapgne voeren bij de staatsomroep

In het debat over de ministerraadnotulen vroeg Geert Wilders hoe Mark Rutte het vertrouwen dacht terug te gaan winnen nadat hij zwaar beschadigd uit het Functie Elders-debat was gestrompeld. Hierboven terug te zien. Rutte kwam met een grotesk lulverhaal over hoe hij heeft nagedacht en gereflecteerd, welke lessen hij trekt en wat er anders zou moeten. Maar: "Ik ga het alleen niet in dit debat doen. En waarom doe ik dat niet? Omdat ik hier als premier sta van het kabinet en niet als voorman van mijn partij." (transcript hierrr, vanaf pagina 88.)

Doorspoelen naar vandaag. Vanavond zit gevallen premier Rutte niet in een debat maar wel bij Nieuwsuur om op de staatsomroep te praten over zijn "radicale ideeën" voor een "nieuwe bestuurscultuur". Dat zou dus een verhaal over informatievoorziening, macht, tegenmacht en de verhouding tussen regering en parlement moeten zijn. Maar dat voer je met de Kamer. Niet bij Nieuwsuur. Daar wordt het gewoon weer een strak geregisseerd vvd mediamomentje met Eppo Snor van Bontebal, waar de Tweede Kamer via de media kennis van kan nemen en pas dagen later op mag reageren. Precies zoals het al tien jaar gaat onder de Rutte Doctrine.

Dus zal de ophefmolen weer gaan draaien (is al begonnen: #ruttemoetweg is trending en onder andere Pieter Klein, Ton F. van Dijk en zelfs Frans Weisglas zijn pissig). Deze molen draait vervolgens door richting het debat over het eindrapport van formateur Herman Veenlijk Willink van woensdag, waarin Mark Rutte alvast een 3-0 voorsprong heeft omdat hij alleen zal hoeven antwoorden op dingen die hij vanavond bij Nieuwsuur gaat bazelen en dat is precies waar deze politieke meesteroplichter op aanstuurt: bij de staatsomroep kan hij zonder kritische Kamerleden zijn eigen narratief neerleggen en daarna gaat het alleen nog maar daarover in debat met een gevallen premier die na de verkiezingen steeds meer vertrouwen verloor voor een functie waarmee niemand hem eigenlijk nog vertrouwt. 

Hoewel: na de gelijmde scheiding tussen Kaag & Hoekstra met Rutte en de door het CDA aangezwengelde fluistercampagne tegen Omtzigt staat nu ook het opportunistische splinterschorem van PvdA en GroenLinks (steunden allebei een motie van wantrouwen tegen Rutte) toch te trappelen om in het huwelijksbootje van Rutte IV te stappen. Inmiddels is Andere Tijden het enige NPO-programma waar wij Rutte nog zouden willen zien. Over de maffiajaren 2010-2020. Kunnen we Joost Oranje van Nieuwsuur nog op tijd sensibiliseren, of moeten we Frans Klein bellen?

Dus: vanavond zit Rutte te grijnzen op tv. Vanmiddag zitten zijn slachtoffers teneergeslagen in de Tweede Kamer, voor een rondetafelgesprek Gedupeerde ouders kinderopvangtoeslag.