Deze obsessie met een gebaar eindigt in een gebrek aan daadkracht

Als bewindspersonen zich op zulke futiliteiten elkaar exact zouden napraten, wordt het heel eng. Je zou dan twijfelen of ze zelfstandig nadenken en een visie vormen. De oppositie wil hier een mate van overeenstemming die je alleen ziet in theocratieën, dictaturen en eenpartijstaten. Soms zijn landen alle drie, praten duizenden mensen met dezelfde mond; ze praten in doodsangst de dictator na.

De oppositie wil liever nieuwe verkiezingen, een jaar campagne voeren en een jaar formeren, dan de discussie aangaan over woningnood, personeelstekorten, wachtlijsten, verkeersinfarcten en onze verslaving aan buitenlandse toeleveranciers voor energie en grondstoffen. Het lijkt wel alsof politici niet hebben gehoord van Supply Chain Management (SCM) of Enterprise Resource Planning (ERP).

Bij Kopen zonder Kijken wordt een Amsterdams stelletje verguisd omdat ze in Amsterdam willen wonen. Het zijn paupers, ze kunnen geen miljoenen ophoesten voor een grachtenpandje. Als leerkracht, loodgieter of verpleegster verdien je te weinig om in Amsterdam te wonen. Ga er maar buiten wonen! Amsterdam wordt voor oud geld, expats en migranten met een beschermde status.

De personeelstekorten in het onderwijs, techniek en zorg zijn dermate extreem dat zulke stelletjes gemakkelijk werk vinden buiten Amsterdam, vooral als ze buiten Amsterdam wonen. Waarom tijd en geld besteden aan openbaar vervoer, files of parkeerproblemen als je buiten Amsterdam ook op fietsafstand naar je werk kunt!? Het Singel wordt vanzelf een oase zonder ondersteunend personeel.

Binnen de ouderenzorg zie je die situatie nu al. Na jaren van bezuinigen onder het mom van “ze willen thuis oud worden”, zijn tehuizen gesloopt en verkwisten schaarse thuiszorgmedewerkers hun tijd aan administratie en fietsen. Wanneer ouderen dement worden, komen ze op een wachtlijst. Als ze niet tijdig sterven, komen ze in een verpleeghuis dat lijkt op een sterfhuis. De doorstroom is hoog.

Het lukt jonge huisartsen niet om in de stad een praktijk te openen, vastgoed is te duur. Sowieso is het bureaucratische circus met zorgverzekeraars te complex voor startende ondernemers. Lopende praktijken overnemen is door alle onzekerheid in het zorgsysteem niet meer te financieren. Bij sommige huisartsen zit na decennia dag en nacht werken hun pensioen geblokkeerd in hun praktijk.

Binnen het parlement en media krijgen Private Equity-partijen de schuld van deze clusterfuck-up. Ze zien deze vorm van kapitalisme niet als een last-resort ondernemer, die in een gapend gat springt dat gevormd is door bovenstaand falend beleid. Aangezien er onder de streep een tekort is aan ervaren artsen, er een numerus fixus is en de opleidingen negen jaar duren, weet je zeker dat dit zo blijft.

Buiten de stad wonen en een uur per dag forenzen, is voor artsen en verpleegkundigen niet te doen. Het werk is te zwaar om te combineren met uren reistijd. Files zijn te onvoorspelbaar geworden om te combineren met een baan waar je als team op tijd moet zijn, om te beginnen met de patiënt. Voor de meeste beroepen en bedrijven zijn files een kostenpost, voor onder andere medici is het fataal.

De VU heft de opleiding aardwetenschappen op, net op het moment dat we voor de energietransitie rare aardmetalen moeten vinden om bijvoorbeeld magneten te maken voor elektrische auto`s, windmolens en MRI`s. Beleid & budget hoort slaafs te zijn aan maatschappelijke behoeften; de miljoenen die de universiteit mist, zijn verwaarloosbaar bij de kosten van inefficiënte mijnbouw.

De Britten noemen dit penny-wise, pound foolish. Zouden we ook de artsenopleiding opheffen bij te weinig aanmeldingen? Of gaat er dan wel een lampje branden dat we dan niet prettig oud worden? Mijnbouw is de eerste stap in de toeleverketen voor de energietransitie, duurzaam vervoer, zorg, defensie en andere cruciale sectoren. Wie dat alleen kan inkopen, eindigt bij cowboys zoals Sywert.

Dankzij de visie om te investeren in mijnbouw terwijl dat zeer verlieslatend was, konden Nederlandse ondernemers tijdens de oliecrisis leveren, en werden daarmee schathemelrijk. (PDF) Die manier van denken mis ik in het parlement, kabinet, bankwezen en bedrijfsleven. We kijken te veel naar kwartaalcijfers en koopkrachtplaatjes. Ondernemen en regeren is vooruitzien, anders ga je failliet.

Als we vandaag niet sturen op welke vakken pubers kiezen, dan hebben we over twaalf jaar nog steeds uitzichtloze, ernstige personeelstekorten. Dat afkopen met arbeidsmigratie kost geld en leidt tot verdere druk op schaarse woningen, zorg, onderwijs. We moeten onze eigen broek ophouden. Foutieve beleidskeuzes die niet binnen een jaar geld kosten, halen de waan van de dag niet.

De oppositie kan zich beter focussen op deze vijf maatschappelijke problemen dan vijf lintjes.