Soep van de Week in Het StamCafé

Tijdens het avondmaal bij mijn opa - een notabele met dictatoriale trekjes - moest ik mijn muil houden. “Kinderen mogen pas praten als de kippetjes plassen”, zei hij altoos. Ik had geen idee wat dat betekende maar het klonk onheilspellend. Google kent de uitdrukking niet. Na het eten spelde hij De Rotterdammer (later opgegaan in Trouw), en met name de opiniestukken van hoogleraren van de Vrije Universiteit. De hoogtepunten las hij voor aan oma en aan mij. Op zondag om 1 uur zat die ouwe aan de radio gekluisterd want dan besprak G.B.J. Hiltermann De toestand in de wereld​​ in AVRO's Radiojournaal. Als ik dan mijn waffel opentrok, kreeg ik een muilpeer.

Dat trauma heb ik verwerkt in mijn alter ego G.H.B. Hiltermann. Op verjaardagsfeestjes bij mijn grootouders zaten de broers van mijn moeder in een kring, rond een tafel met sigaretten in glaasjes, en verkondigden zij na iets teveel van oma’s advocaat te hebben geslobberd, luidruchtig hun kijk op de wereld en wederom zat ik zwijgend bij. Uit die tijd stamt mijn gruwelijke aversie tegen meningen. Tijdens mijn studie was ik corrector bij Het Financieele Dagblad, dat toen in een kantoortuin aan de Wibautstraat zetelde. De diverse redacties waren eilandjes en de inwisselbare inktkoelies - allen lijdend aan het sick building syndrome - riepen om het uur op tot een vergadering, hetgeen inhield dat de tiepgeiten bespraken wat ze in gezaghebbende buitenlandse kranten hadden gelezen. De meningen van commentatoren in Het Handelsblatt en The Financial Times verwerkten deze waterkoelerridders slinks in hun eigen schrijfsels.

Ik bespeurde bij deze replicanten in hun muffe echokamer dezelfde weerzin als destijds in het huis van mijn grootvader. Toen ik na mijn studie bij de Groene Amsterdammer begon, beoefende ik alle vormen van journalistiek, maar weigerde ik commentaren te schrijven. Ik kon dat eenvoudigweg niet, omdat ik mijzelf niet serieus nam en bovendien vereiste een stukje van een paar honderd woorden veel te veel research. Daarom was ik een fan van gonzo-journalistiek: verhaaltjes die louter op eigen waarneming gestoeld zijn en als het even kan zonder bronvermelding. Lange-halen-gauw-thuis!

Omdat ik ben afgestudeerd met een vrij doctoraal Midden-Oosten (Arabisch, Hebreeuws, de jihad en zionisme) en jarenlang correspondent in Israël was, ventileerde ik aanvankelijk wel een mening in mijn stukken. Ik ben daar mettertijd van teruggekomen, van het etaleren van mijn kennis, en tegenwoordig hou ik mij van de domme zoals de lezers van GeenStijl weten.

Het was altijd dodelijk vermoeiend om reacties van dilettanten op mijn doorwrochte reportages te lezen, in de trant van: “maar je weet toch hoe het zit, Van Amerongen, hoe kan je nou sympathie hebben voor de zionistische entiteit?”. Van lieverlee ben ik toen maar gaan schrijven dat ik dol ben op Israël vanwege de uitmuntende keuken, de lekkere wijven, de zalige stranden en het geweldige weer. Dat zal ze leren, de jodenhaters!

Ik ben een van de laatste columnisten (ik krijg dat jeukwoord nauwelijks uit mijn toetsenbord geramd) die het onvoorwaardelijk voor Israël opneemt, en al helemaal sinds 7 oktober. De potkast Joffietoffie Ijs met Koffie die ik wekelijks opneem met Ruben Gischler, is pure zionistische propaganda om te lachen, zonder enige nuance van mijn kant. Arabist Gischler zorgt gelukkig voor de verdieping.

De roedel Volkskrant-columnisten (ze doen mij denken aan de serviele huisvrouwtjes in The Stepford Wives) spant de kroon als het om Israëlhaat/jodenhaat en islamofilie gaat.

De afgelopen week stond er het zoveelste gedrocht van een “opinie” in de Azijnbode, met de klinkende titel: Laat je niet misleiden, het Israël/Palestina-standpunt van GroenLinks-PvdA geniet veel steun. Maar liefst zes voldioten, Nassreddin Taibi, Jens Bosman, Amani Boukhrissi, Yron van Dalen, Imraan el Hamdaoui en Sibren van Hoeven, waren er nodig om deze kots op te braken. Neem deze bespottelijke zin: Nu de Nederlandse regering en een meerderheid van de Tweede Kamer een pro-Israëlische positie innemen en wegkijken van de misdaden waaraan Israël schuldig is, heeft de grootste linkse partij van Nederland de plicht hiertegen in te gaan. Des te meer omdat de meeste Nederlanders aan onze kant staan op dit onderwerp. Dit geldt al helemaal voor de leden en kiezers van GroenLinks-PvdA. Daarom hopen wij dat onze partijen een voortrekkersrol zullen blijven vervullen in het laten horen van dat standpunt. En wij zullen hen steunen om de rug recht te houden als er vanuit de rechtse en pro-Israëlische kant weer valse ophef ontstaat.

Over Volkskrantjankers gesproken. Terwijl ik deze essayette schrijf, komt er mail binnen van professor Arie Pos, vriend van de show.

Tuurtje, heb je de VK-columnistenmarathon in De Balie gezien van afgelopen zondag?

Een heuse tabloo (Engels uitgesproken) de la troep (Nederlands). Jezes, wat was dat slecht. Asha ten Broeke was helaas ziek, maar een stuk of dertig andere VK-coryfeeën zetten hun beste beentje voor op deze door Klok eindeloos ingeleide en met het afroepen van namen gepresenteerde 'feestelijke' middag. Een kneitergezellige VK-zondagmatinee voor de uit eigen parochie toegestroomde abonnees! Thema was 'Het mooie, het goede en het schone' (sic). Tot, ver in de tweede helft, ex-VK Elma Drayer haar stukkie deed, had niemand erop gewezen dat Plato's beroemde drieslag 'het goede, het schone en het ware' luidt en dat het bedenkelijk was dat juist 'het ware' ontbrak. Ik had nog graag van iemand gehoord wat het verschil tussen 'het mooie' en 'het schone' was, maar daar viel niemand over, zodat ik met de indruk achterbleef dat het schone over Miep Kraak en schone onderbroeken ging, maar ook daarover geen woord. En het was natuurlijk allemaal van de goede kant, anti-Trump en heel inclusief - Aaf BC kwam zelfs met haar lesbische zus uit de VS op de proppen en ook ouderdom en eigen en andermans ziekten werden niet geschuwd. Bij elke nieuwe spreker werd op de achtergrond een foto van zijn/haar/hun werkplek geprojecteerd. Een geweldig origineel idee, al die tafels met een stoel, en soms zelfs een boekenkast! De voordrachten maakten duidelijk dat de meeste columnisten daar beter kunnen blijven zitten dan te komen schutteren op een podium.

Bij de baard van Allah: wat ben ik blij dat ik ben opgetieft bij de Volkskrant. Een fatsoenlijk man als ik wil levend noch dood gevonden worden tussen die sneue cursiefjesschrijvers die allemaal blind in het gevlei willen komen van baasje Klok (desnoods op de knietjes onder zijn bureau). Allemaal kakken ze precies dezelfde meningen uit: tegen Trump, tegen Musk, tegen Twitter, tegen Israël, voor de islam, voor de EU, voor het klimaat, voor oorlog tegen Rusland, voor transgenderwaanzin etcetera etcetera. Het is precies wat Dirty Harry Callahan bromde in The Dead Pool: Well, opinions are like assholes. Everybody has one.

Ik was dan ook stomverbaasd dat de geweldige Jolande Withuis werd gelanceerd als nieuwe columniste. Klokkie heeft daar spijt van als haren op zijn hoofd, want haar snoeiharde stukken worden angstvallig weggemoffeld op de website van de Volkskrant. Je moet haar naam intikken, wil je bij haar columns terechtkomen. Neem deze van een paar dagen geleden, met de klinkende titel Ziehier het desastreuze resultaat van jarenlang islamkritiek wegzetten als ‘islamofoob’.

Withuis: Opnieuw zagen we het desastreuze resultaat van het decennialange offensief van linkse en moslimorganisaties om islamkritiek weg te zetten als ‘islamofoob’ of zelfs racistisch. De volautomatische overtuiging te worden gediscrimineerd leidt tot vervalsing van de realiteit. Zo legde een bezoekster Reijmer uit dat je Hijabs fulmineren tegen de Nederlandse abortus- en euthanasiewetgeving ‘ook kunt horen bij sommige christenen, maar dan is het geen probleem’. Exact het omgekeerde is het geval. Feministische waarschuwingen tegen de aantasting van vrouwenrechten als abortus zijn steevast gericht tegen christelijk en uiterst rechts: BBB, EO, SGP. Terecht. Maar verzwegen wordt dat ook islampartij Denk de abortuswetgeving keihard aanvalt. De maximale termijn moet worden gehalveerd, de vijf dagen bedenktijd moeten terug. ‘Denk strijdt voor de rechten van het ongeboren kind,’ aldus het verkiezingsprogramma. Zoals Shirin Musa, die met Femmes for Freedom al jaren opkomt voor vrouwen die gevangen zitten in religieuze huwelijken, ooit zei: ‘Christenfobie bestaat niet, hè.’

Dat is wat ze ‘vloeken in de kerk noemen’. In mijn 600 stukjes voor de Volkskrant viel ik net als Withuis met veel plezier de heilige huisjes van de krant aan. Mijn grapjes over Marion Koopmans, GroenLinks, het Journaal, D66, Holle Bolle Frenske Timmermans, Sylvana en over het met schoenpoets geverfde haar van lapzwans Twan Huys (die in het echt Toontje Hoes heet) én over het met de Volkskrant vergroeide marktonderzoeksbedrijf IPSOS (u vraagt, wij draaien) vielen niet in goede aarde. Klokkie werd onder grote druk gezet door de aanhoudende eis van de social justice warriors binnen de Volkskrant om mij te cancelen, ongeacht de populariteit die ik genoot bij heel veel abonnees en lezers (met name bij oude vrouwtjes met paars haar die mij graag in bad willen stoppen en een mondgeriefje willen schenken, maar het vooruitzicht naar een glas water met daarin een kunstgebit en naar kamfer riekende paardendekens in een Hans en Grietje-huisje werken niet echt als een afrodisiacum). Ik begon steeds minder enthousiast mijn VK-columns te tikken. Ik herken mij dan ook volledig in wat Constanteyn Roelofs in EW schreef bij zijn afscheid als columnist.

Als columnist is het verleidelijk om een beetje een slaaf te worden van je eigen typetje. Om telkens maar te herhalen wat werkt, en in de rol te schieten die de lezer van je verwacht. Onafhankelijkheid van denken zit ‘m juist in even niets hoeven vinden, in niet elk verhaal hoeven doordesemen met de ideologische koers van het medium, jagend op de schaarse aandacht van de lezer in tijden van ongekend tribalisme. Dat privilege lijkt me wel wat, aangezien ik een doodvermoeiende en onverbeterlijke snob ben. Bovendien is de lol van het hebben van een mening er wel af, nu het niet chic meer is omdat iederéén er al een heeft.

Ik ben mijn opa nog steeds dankbaar dat ik moest zwijgen als hij sprak. Door die ouwe heb ik geleerd dat mijn mening irrelevant is (en dat is natuurlijk ook maar mijn mening). Van opa heb ik wel zijn humor geërfd. Als hij in goede luim was, meestal na de gele vla met de rode saus van Tova, vroeg hij aan mij wat een rankje was. Welnu: een rankje is een drolletje op een plankje.