Rita Verdonk: politiek is niet voor bange mensen
BEMMEND INTERVIEW (tevens StamCafé)
door Arthur van Amerongen
Verdonk: “Toen ik twintig jaar geleden minister werd, zeiden vrienden al tegen mij: ‘Rita, daar moet je niet meer aan beginnen. Nederland is toch niet meer te redden’. Maar ik ben een straatvechter. Je moet altijd voor iets blijven vechten. Voor jezelf maar ook voor de generaties die hierna komen. We zijn als land enorm achteruit gekacheld. Onze Nederlandse cultuur is aan het verdwijnen, onze Nederlandse normen en waarden worden systematisch gesloopt.”
Van der Burg: hoe meer asielzoekers, hoe beter
Verdonk: “Het COA is een uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Dus daar begint het al. Met een altijd lachende staatssecretaris als Eric van der Burg ga je de immigratie nooit onder controle krijgen. En al helemaal niet als hij bonussen gaat uitdelen voor asielzoekers die te lang moeten wachten. Of de huur en de energierekeningen betaalt van Oekraïners die gewoon een baan hebben. Of iemand beloont die uit de gewone asielopvang is getrapt en naar die speciale eenheid moet. Die uit een veilig land komt, veertien dagen opgesloten zit en vervolgens ook nog eens een schadevergoeding van een paar duizend euro krijgt. Dan kun je zeggen: ‘Ja, dat is de uitspraak van de rechter…"
Nee, zeg ik dan: je moet zorgen dat je de wetten goed op orde hebt, en dat je als staatssecretaris je regels goed op orde hebt. Want dan kan dat soort onzin niet gebeuren. Ik heb de apps gezien van de mensensmokkelaars, het zijn gewoon vakantiefolders voor gelukszoekers. Gratis geld. Gratis huis. Gratis wasmachine. Nou, noem maar op. Bij Van der Burg is het allemaal ook nog eens ideologisch bepaald, vanuit een links oogpunt. Toen hij nog wethouder in Amsterdam was, riep hij al: hoe meer asielzoekers, hoe beter. Die beelden gaan natuurlijk de wereld over, en die man altijd maar grijnzen en lachen… Welkom in Nederland! Wat een aardige minister, ik ga ook lekker naar Nederland! Ik heb het hem nog nooit horen zeggen: Als je niet mag blijven, ga je gewoon terug. Zelfs veiligelanders krijgt hij niet terug.
Ik wilde twintig jaar geleden de asielzoekers scheiden in groepen: kansrijk en kansarm. Wat zijn de kansen van een persoon op een verblijfsvergunning? Als mensen kansrijk zijn, weet je dat ze een status gaan krijgen. Die kans is in ieder geval groot. Dan ga je zo snel mogelijk zorgen dat ze Nederlands leren. Zodat ze zo snel mogelijk mee kunnen doen op de Nederlandse arbeidsmarkt. En mensen die binnenkomen en van wie de kans klein is dat ze een verblijfsvergunning krijgen, daartegen zeg je: wij gaan ons alleen maar richten op de terugkeer. En voor de rest helemaal niks.
Denemarken heeft het in Brussel destijds slim gespeeld door een aparte migratieclausule te laten opnemen. Als je daar een officiële migrantenstatus hebt, en je pleegt een misdrijf, dan word je hupsakee het land uitgezet. Maar Nederland heeft niets geëist tijdens de onderhandelingen met Europa. Wij moeten als land regels stellen voor iedereen die in ons land willen wonen. En die regels moeten we ook handhaven.”
Verdonk voerde een streng beleid dat erop toezag dat de Vreemdelingenwet 2000 zo veel mogelijk nageleefd werd. De publieke opinie over haar beleid was zeer sterk verdeeld. In december 2005 werd Verdonk door een kijkerspanel van de actualiteitenrubriek EenVandaag en door de lezers van de Volkskrant gekozen als beste politicus van het jaar. Ze werd tegelijkertijd derde in het EenVandaag-rijtje 'slechtste politicus van het jaar'
Verdonk: “Tsja, dat krijg je als je een duidelijke boodschap hebt en niet met meel in de mond praat. Dan kunnen mensen zich een mening vormen. Voor de meeste politici vandaag de dag is het behouden van hun baantjes het enige doel. Plucheplakkers zijn altijd als de dood voor mij. Bij de VVD zei ik dat bestuurders gewoon moeten voldoen aan de eisen. Voor het functioneren moeten we heldere criteria hebben. En mensen moeten aan een heleboel eisen voldoen voordat ze bestuurder mogen worden. Ja, toen werd natuurlijk de helft bang. Want die dachten: oh jeetje, als die Rita komt, gaat de bezem er doorheen… In Den Haag wemelt het van de mensen die nul capaciteiten hebben. Kijk naar de kwaliteit van ons bestuur. Te triest voor woorden. In het bedrijfsleven waren die figuren er allang uitgegooid. Maar in ambtelijk Den Haag rol je van baantje naar baantje. Het is om je dood te schamen.”
Vis begint aan de kop te stinken. De rot in de ambtenarij.
“Ik ben natuurlijk heel lang ambtenaar geweest. En als ambtenaar volg je je minister. Als ambtenaar ben ik daarom, uit principe, nooit lid geweest van een politieke partij. Toen ik minister was, zei ik tegen mijn ambtenaren: hier is een lijstje met de punten die ik volgens het regeerakkoord moet gaan uitvoeren. Ik neem aan dat je het hiermee eens bent. Zo niet? Dan krijg je de kans om iets anders te gaan doen. Nu zie je die ambtenaren bij buitenlandse zaken die daar gewoon op de stoep zitten te protesteren, die afstand nemen van de politieke leiding. En ik vind dat heel slecht. Je moet als minister heel alert zijn op je ambtenaren. Of mensen inderdaad doen wat je van ze vraagt. Kijk, als ik in een nota voor de nieuwe inburgeringswet nadrukkelijk stel dat wij in Nederland de Nederlandse taal spreken, en een ambtenaar maakt daar bewust van: ‘Wij spreken in Nederland een gemeenschappelijke taal’, dan komt er bonje. “Jongens,” zei ik tegen die ambtenaren, “luister. Ik ga niet ieder woordje iedere keer weer corrigeren. Want ik zeg: als het zo en zo gebeurt, gebeurt het zo. Je kunt er nu over praten. Je kunt zeggen dat je het er niet mee eens bent. Dan gaan we daarover discussiëren. Hartstikke graag, ik hou van tegenspraak. Maar uiteindelijk neem ik wel een besluit. En dan wordt dat uitgevoerd.” Gelukkig begrepen veel goede ambtenaren die lijn en heb ik met hen resultaten geboekt. Ik had destijds een half A4'tje in het regeerakkoord. Dat lijkt niks, maar er stond wel heel veel in. Er waren deadlines, ik moest draagvlak gaan creëren. Iedere week was er vooruitgang. Ik las mijn stukken op tijd. En ik kon sturen.”
Sturing is een vies woord in Den Haag
“We missen sturing in de Nederlandse samenleving. Sturen is een vies woord. Er wordt helemaal niet meer gestuurd op die departementen. Er wordt ook niet meer voor nieuwe mensen gezorgd. Als jij als nieuwe medewerker ergens binnenkomt, dan heb je er wat mij betreft recht op dat er iemand klaar zit om je te begeleiden. Dat je takenpakket duidelijk is. Dat je tijd krijgt om je in te werken. Ik heb daar zoveel mensen meegemaakt: Jonge nieuwe mensen die kwamen. Dan zag ik ze op een gegeven moment zitten en zei ik: “Goh, ik zal me even voorstellen. Ik werk hier ook. Ja, wat doe jij?” “Nou, dat weet ik eigenlijk nog niet.” “Maar wie begeleidt jou dan?” Ja, dat wisten ze ook nog niet. “Hoe lang zit je hier?” “Nou ja, ik ben hier nu een week.” “En wat heb je gedaan dan, in die week?” “Ja, nou ja... Een beetje hier gezeten… Een beetje rondgelopen over de etage….” En dan denk je: dat is toch gewoon in en in triest? Dat hoor je toch gewoon als leidinggevende aan te sturen? Er komen ontzettend veel ambtenaren overal binnen op die departementen. En als ik kijk naar de productiviteit, dan is die niet echt heel hoog.
Mensen worden niet meer aangesproken op een prestatie. Ze zeggen dat vis bij de kop begint te stinken. Als er van bovenaf niet duidelijk gestuurd wordt, dan treedt er rot op in het hele ambtenarenapparaat. Dan gaat iedereen een beetje dobberen en zijn eigen dingetje doen. En dat maakt dat de productiviteit, het maken van een gemeenschappelijk product of een dienst, gewoon veel minder wordt. Er zijn heel veel mensen bezig met hun eigen dingetje en dat kost allemaal goudgeld.”
Rita's finest hour. 20-11-2004. De ontmaskering van de islam
Zoete inval Nederland
“Toen ik minister was, voerde ik vaak gesprekken met ambassadeurs. Die kwamen met heldere en frisse analyses over de toestand in Nederland. Dat ik zelfs dacht: “Zo zo, dat je dat zo durft te zeggen. Gewoon keihard, maar wel helemaal to the point.” Dat was voor mij echt een eye opener. Die ambassadeurs zeiden: “Jullie zijn als land knettergek. Jullie geven veel te veel weg. Jullie zijn gewoon gek. Waarom stoppen jullie niet met al die mensen naar binnen te laten. Waarom durven jullie geen eisen te stellen aan mensen?”
We hebben gezien waar de ongebreidelde en ongecontroleerde massaimmigratie toe geleid heeft: Het land is vol. Het onderwijsniveau is achteruitgehold .Er is geen woning meer te krijgen. De zorg knapt uit haar voegen. We hebben te weinig politieagenten om alle toestanden te handhaven. Kijk maar eens naar Opsporing Verzocht, ook zo’n eye opener. Mijn voorstellen over inburgering destijds waren heel concreet: je moet je als immigrant gewoon aanpassen. Links vond de sancties - wanneer de immigrant de inburgering verwaarloosde- schandalig. Mijn opvolger Nebahat Albayrak, die sloopte dus meteen die sancties uit de inburgeringswet. En dan heb je een lege wet. Ik heb een paar keer meegemaakt dat ik op grote bijeenkomsten stond waar ook jonge meiden van Turkse en Marokkaanse komaf waren. Die mij dan op een gegeven moment aanspraken en zeiden; “Mevrouw, ik wil u even bedanken, want uw ‘inburgeringswet buitenland’ heeft voorkomen dat ik gedwongen werd uitgehuwelijkt. Zo’n meisje moest met iemand trouwen uit het land van herkomst en die kwam niet naar binnen omdat hij niet voldeed aan de inburgeringseisen. Allemaal van die oude mannen en piepjonge meisjes. Ik ben niet voor niks opgegroeid als feministe.”
Kaag
“Ik vind het bizar dat Sigrid Kaag te pas en te onpas roept dat haar carrière in Nederland kapot is gemaakt door misogynie. Ik heb daar weinig van gemerkt in Den Haag. Ik werd natuurlijk wel als de baarlijke duivel afgeschilderd, de Volkskrant plaatste eens een verschrikkelijke foto van mij, genomen tijdens een fel debat. Toen heeft een van mijn voorlichters de Volkskrant gebeld. En de fotoredactie zei letterlijk dat het de opzet van de fotograaf was geweest om mij zo lelijk mogelijk neer te zetten. Ik had als minister helemaal geen tijd om te gaan huilen en zielig te gaan doen over vrouwenhaat en seksisme. Echt, zó waardeloos van Kaag en haar omgeving, ook dat opgeklopte gedoe met die fakkel. Heel vervelend natuurlijk, maar om daar nou zoveel misbaar over te maken… Over Geert Wilders, die al twintig jaar beveiligd wordt, hoor je haar en andere partijen helemaal niet.”
De implosie van de VVD
In juni 2007 verscheen er in Radboud Magazine een artikel waarin Verdonk zei dat de VVD "gekaapt" was door "linkse liberalen", en dat ze dat wilde "terugdraaien".
Verdonk: “De implosie van de VVD is een lang proces. Het breekpunt was Rutte’s gelieg over Omtzigt. Bovendien koos Rutte er steeds voor om iedere keer over links te gaan regeren. In mijn tijd wilde hij al het liefst samen met D66. Op het moment dat je ervoor kiest om over links te gaan regeren, dan weet je dat je dat hele asielvraagstuk nooit gaat oplossen. Ik hoop vurig dat dat rechtse kabinet er snel komt. Je moet er toch niet aan denken dat de VVD samen met Timmermans gaat regeren. Timmermans kwam net als Kaag naar Nederland met de gedachte dat hij wel eventjes premier zou worden. De VVD samen met GroenLinks in de regering is de ramp van de eeuw en het definitieve einde van de VVD.
Ze moeten in zee gaan met Wilders, dat is voor de VVD de enige manier om te overleven. Om tijdelijk te overleven althans.”
Groep de Mos/Hart voor Den Haag
Partijleider Richard de Mos van Groep de Mos/Hart voor Den Haag vroeg Verdonk in 2018 om actief te worden voor zijn partij. Toen sloeg ze het aanbod af, onder meer omdat ze destijds nog in Nootdorp woonde. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 in de gemeente Den Haag stond Verdonk als nummer twee op de lijst van Groep de Mos/Hart voor Den Haag en werd op 16 maart 2022 als gemeenteraadslid gekozen. De partij werd met 30.988 stemmen de grootste partij van Den Haag
Verdonk: “Aanstaande dinsdag is het requisitoir. Dan komt er een strafeis. En dan moeten we weer eindeloos wachten, wellicht wel twee maanden. Zeker voor Richard en Rachid is dat verschrikkelijk, die druk. Eerst denk je;‘vrijspraak, ze zijn er van af’ en dan eisen ze tweeëntwintig maanden celstraf, omdat ze lid zouden zijn van twee criminele organisaties. Wie bedenkt zoiets binnen het OM? Dat je een grote stad zo gijzelt? Twee verkiezingen hebben we er nu al onder te lijden. Als de vrijspraak er komt, wachten we tot de verkiezingen van 2026 en gaan we knallen. Er valt genoeg te bezemen in de Haagse politiek. ‘Politiek is niet voor bange mensen’, zei Wiegel ooit. Een gemeenteraadslid van GroenLinks zei eens tegen mij: “Iedereen is welkom in Den Haag, wij zorgen voor iedereen op de wereld.” “En wat denk je dat dat allemaal gaat kosten?” vroeg ik die mevrouw. “En wie gaat die gastvrijheid betalen?” “Ja, dan moet je bij de wethouder zijn,” antwoordde ze. En de wethouder die zegt gewoon ook: “Den Haag is de stad van vrede en recht. Iedereen is hier welkom.”
Daar zakt je broek toch van af, van zoveel onzin?
Muzikale afsluiter du jour:
Vermoedelijk is Rita Verdonk de enige Nederlandse politica die een stampend en opzwepend rocknummer als hommage kreeg. De Achterhoekse OXX Band droeg Zwarte Rita aan haar op.
Reaguursels
Dit wil je ook lezen
Interview met Leon de Winter, de hardst werkende schrijver van Nederland
Tevens StamCafé, met extra friet
De paniekindustrie en activistische journalisten
Interview met wetenschapsjournalist Simon Rozendaal
Eindejaarsinterview met Metje Blaak: de hoeren en de boeren krijgen altijd de schuld
Metje Blaak (Almelo, 1949) zat in het volle leven, was woordvoerster van belangenorganisatie De Rode Draad en van Vakwerk, de vakbond voor prostituees, schrijft boeken en fotografeert.