Geenstijl

Even met een tientonner door de XR-plannen tuffen

Nu de uitzendkrachten van Extinction Rebellion hebben afgedwongen dat het kabinet de afbouw van de "fossiele subsidies" gaat bekijken, moeten we nadenken over de uitvoerbaarheid. PBL en CPB presenteerden vandaag een onderzoek naar deze subsidies die geen subsidies zijn, zodat we eindelijk wat diepgang kunnen brengen in een discussie die tot nu toe voornamelijk bestond uit oppervlakkig geschreeuw vanaf een snelweg. XR kan daarbij in ieder geval een semantische overwinning claimen, nu het CBP de voordelen ook benoemt als subsidies. Omdat u wel iets beters te doen heeft, doken wij het rapport in en verzamelden we enkele opvallende conclusies die aantonen dat de wereld zoals gebruikelijk het niet zo zwart-wit is als de blokkadeschreeuwers stellen. 

Goed, eerst even het prijskaartje. Volgens de berekeningen van het CPB tellen de zogenoemde fossiele subsidies momenteel op tot ergens tussen 13,7 en 17,1 miljard euro per jaar, afhankelijk van de gebruikte rekenmethode. Aanzienlijk lager dan de 39,7 tot 46,4 miljard euro per jaar die XR op de tunnelbuis van de A12 kalkte, al zijn we niet verbaasd dat de actievoerders het hoogst vindbare bedrag kozen om hun treitercampagne kracht bij te zetten.

Het gaat nog steeds om flinke bedragen, maar het simpelweg schrappen van deze belastingvoordeeltjes is niet altijd bevorderlijk voor de energietransitie.

Simpel gezegd: veel elektriciteit komt momenteel nog uit fossiele bronnen, maar dat moet niet betekenen dat we dat extra gaan belasten en daarmee het overstappen naar elektrische processen ontmoedigen. Doen we dat wel, dan stijgt de stroomprijs flink en wordt een dure overstap naar de elektrische optie voor grootverbruikers minder interessant. Logisch, de hoge aanschafprijs van een elektrische auto verdient u tenslotte ook minder snel terug als u extra moet dokken voor het vullen van de accu's.

Daarnaast heeft het geen enkele zin om het braafste jongetje van de klas te spelen als de rest van Europa niet meespeelt.

Sterker nog, als we de bedrijven wegpesten naar landen buiten de EU waar de regels een stuk flexibeler zijn, schieten we qua klimaat ons doel voorbij. We blijven dan achter met minder werkgelegenheid en ondanks dat we ons straatje hebben schoongeveegd, gaan het klimaat er wereldwijd mogelijk op achteruit.

Dat gezegd hebbende kan het afschaffen van sommige regelingen daadwerkelijk bijdragen aan de energietransitie, maar het is belangrijk om te melden dat dat het enige is waar het CPB-onderzoek zich op richtte. De wenselijkheid en de prijs die de burger betaalt (uiteindelijk komen hogere kosten altijd bij de burger uit) zijn hierbij geheel buiten beschouwing gelaten. Miljarden die hier worden weggehaald zullen elders terugkeren in bijvoorbeeld een hogere energieprijs, hogere vervoerskosten of failliete kerken, om maar een paar voorbeelden te noemen. Een offer dat XR ongetwijfeld bereid is te maken voor het klimaat, maar of al die Nederlanders die nauwelijks rond kunnen komen daar vlak voor de verkiezingen hetzelfde over denken, is nog maar de vraag.