Geenstijl

Vrijdag 8 september

A horse is a horse, of course, of course,
And no one can talk to a horse of course
That is, of course, unless the horse is the famous Mr. Ed.
Go right to the source and ask the horse
He'll give you the answer that you'll endorse.
He's always on a steady course.
Talk to Mr. Ed.

Twiet van de dag:

Kijk, bij de Volkskrant - maar ook bij alle andere krantjes van het Vlaamse mediakartel - draait alles om clickbait. Ik weet dat omdat ik ruim tien jaar mee trippelde in die tredmolen. Noem het voor mijn part een ratrace. Zodra mijn column online stond, ging ik pompen. Niet in de zin van neuken, maar de social media volpompen met het linkje naar mijn cursiefje. Dat stond binnen de kortste keren op de eerste plaats in het rubriekje Best Gelezen van de Volkskrant. Het was stuivertje wisselen met Sander Schimmelpenninck, de opvolger van de ontslagen columnist René Cuperus (als hoofdredacteur Klok een medewerker uitnodigt voor een lunch, heeft diens laatste uurtje bij de krant geslagen). Cuperus is verbonden aan Internationaal Instituut Clingendael en was voorheen senior wetenschappelijk medewerker in dienst van de Wiardi Beckman Stichting, het wetenschappelijk bureau van de Partij van de Arbeid.  Een keurige kerel, met wie ik samen op reis was door het Heilig Land, gesponsord door het CIDI. Voor mij was het alleen maar belangrijk dat ik scoorde, omdat ik dan met cijfertjes kon zwaaien naar hoofdredacteur Pieter Klok. Ik had in een jaar tijd per e-mail minstens tien waarschuwingen gehad die over de inhoud van mijn columns gingen, en over mijn Twittergedrag. Ik was volgens Klok niet hoffelijk op Twitter, in tegenstelling tot Sander Schimmelpenninck, die Hoe hoort het eigenlijk? op zijn nachtkastje heeft liggen, de bijbel voor etiquette, in 1938 geschreven door Amy Groskamp-ten Have. Kabouter Clickbait zat zijn geliefde collega Aaf dan ook niet snel met mr. Ed vergelijken.

Zolang ik maar voor veel clickbait zorgde, kon ik in ieder geval niet afgevoerd worden met het argument “dat ik niet gelezen werd”. Zo simpel was het. In het echte leven zijn er de verstokte, wat oudere Volkskrant-lezers die mijn column niet digitaal lazen maar alleen in de papieren krant, anderzijds waren er de lezers die mijn column alleen maar via de website van de krant lezen. Dat zijn twee totaal verschillende doelgroepen. De klassieke Volkskrant-lezer gebruikt het internet alleen voor e-mail. Daarom wisselde ik de themata van mijn columns heel bewust af: de ene keer iets over mijn leven in de Algarve (indachtig de opdracht van Remarque: schrijf over het vrijbuitersleven waar brave huisvaders – onze lezers en ik – stiekem van dromen als ze op hun herenrijwiel tussen huis en kantoor pendelen) en de andere keer over een onderwerp wat heel erg op Twitter leefde. Ik had en heb geen enkele boodschap, ik vind dat een column geestig moet zijn, puntig, en bovenal dat hij goed geschreven moet zijn. Dat is de makke van het enorme leger Nederlandse columnisten: er zijn er maar heel weinig die het Nederlands tot in de puntjes beheersen. De taal is het belangrijkste gereedschap van de columnist. En de humor. Daarnaast heb ik bij veel columnisten het idee dat ze een politieke agenda uitvoeren. Ze prediken. En daar ben ik allergisch voor, voor moraalridders. Als ik de bespottelijke termen “persoon van kleur” of "witte cisgenderhetero" gebruik, snapte een deel van mijn lezers dat dat grappig bedoeld is. Mijn best gelezen columns gingen over wokeness en over D66 en GroenLinks en dat riep vaak  irritatie op op de burelen van de Volkskrant. Ik voel me het meest verwant met Elma Drayer, Max Pam, Erdal Balci, Sylvia Witteman en Martin Sommer, columnisten die de waan van de dag en de wokeness fileren. Het was een ongeschreven regel dat columnisten van de Volkskrant elkaar niet aanvallen, en dat vond ik jammer. Aaf riep eens bij Jinek dat ze mij walgelijk vond, toen wilde ik wel reageren in een column, maar heb dat fragment keurig op Twitter gezet, tot grote vreugde van mijn "trollenleger". Maar in de regel schreef ik zelden over iets wat ik in de krant las. Dat vind ik net zo lui als columnisten die opschrijven wat ze op de televisie zien. De Volkskrant was voor mij de aangewezen krant om ketelmuziek te maken. Ik noemde het weleens het "hol van de leeuw". Dat was het geheim van de columns van Jan Blokker in de VK, een uitgesproken NRC-man die de vloer aanveegde met de klassieke linkse activisten van destijds, de baardapen van de Sociale Academie, kort samengevat. Ik stak de draad met de woke-gekkies. Ik denk dat de begrijpende toon over de waan van de dag geen extra abonnees oplevert. Al die millennials en sneeuwvlokjes hebben volgens mij helemaal geen abonnement op de Volkskrant. In het beste geval lezen ze die in een hipsterbar, waar ze quinoakoffie uit een avocado drinken. Het is een geweldige tijd voor columnisten. De jaren van de Paarse coalitie waren een woestijn voor columnisten. 

Ik heb Aaf één keer ontmoet tijdens de jaarlijkse Columnistendag in de Rode Hoed. Beleefd als ik ben, gaf ik haar een handje. Ze deinsde achteruit en het was net alsof ik een kwal kneep. Een vies slap handje dus. 

Aaf is de koningin van de clickbait en ze wordt daarom op handen gedragen door de Volkskrant. Zelfs ik bijt in haar clickaas, getuige deze twiet. 

De passage in de column waar de kop naar verwijst, is deze:

Ik heb me voorgenomen om niet bij alles te denken: dit zou alleen een oude witte man doen. Maar dit zou alleen een oude witte man doen. Dat dacht ik nu wel even. De rest van de hondenbezittende wereld ruimt de poep van z’n hond al ongeveer op voordat de drol de grond geraakt heeft, uit pure schaamte dat zij een poepverspreidend dier hebben gekocht – vooral als er tien mensen in een veldje toekijken. De eerste reactie van deze man was: ik doe iets fout, maar ik vind het goed, daarom is het goed, nee, béter zelfs.

Aaf is overduidelijk geen hondenliefhebber, maar heeft zelf natuurlijk ook wat strontfabrieken op de planeet gezet. En alsof haar man Gijs Groenteman (die net zo hinnikt als zijn lieftallige echtgenote) geen oude witte man is. Of haar broer Jelle, de mannenman. Of haar vader JBC. Dat is typerend voor dit soort menopauzale krabbelaars: totaal verstrikt in de eigenwaan. En weet u wat nog erger is dan een oude witte man? Een oude witte vrouw met een paardenbek.

Zaterdag 9 september

Mijn twiet was natuurlijk een knipoog naar een vlijmscherpe essayette van de roomblanke publiciste Maryam Hassouni op One World, het blog van kleur. Zij deelt alle zorgen over de klimaatcrisis, maar voelt zich bij Extinction Rebellion-demonstraties niet thuis. 'XR-activisten vertrouwen erop dat ze niet hard gestraft worden. Voor mensen van kleur werkt het systeem anders.'

Hassouni: Een belangrijk onderdeel van de campagnestrategie van XR is om zoveel mogelijk activisten zich zonder verzet te laten arresteren. Ze geloven dat buitenstaanders hun boodschap daardoor serieuzer nemen. Ervaringsdeskundige Carice van Houten zei daarover in de podcast Peptalk&Friends van cabaretier en acteur Pepijn Schoneveld: ‘Ik heb het als iets heel ontspannends ervaren’ en ze vertelde dat ze zich ook heel veilig voelde, ‘omdat we daar zo kwetsbaar en geweldloos zaten. Ik dacht: we doen niets verkeerd, dus er kan eigenlijk niet zo heel veel misgaan.’ In de woorden van Van Houten was de busreis met de politie naar het stadion van ADO Den Haag (waar de demonstranten weer in vrijheid werden gesteld) ‘een soort schoolreisje’. Laten we in godsnaam stoppen met dit soort volledig misplaatste, naïeve stompzinnigheid! Want het is een strategie die niet geldt voor zwarte activisten en activisten van kleur. Veel XR-activisten vertrouwen er dan misschien op dat het systeem aan hun kant staat en ze niet hard gestraft worden, voor mensen van kleur werkt het systeem anders. Voor hen hebben geweldloze protesten vaak grotere gevolgen; ze krijgen sneller een strafblad, wat ernstige consequenties heeft voor hun toekomst. Dat is allesbehalve ontspannend en veilig. Laten we in godsnaam stoppen met dit soort volledig misplaatste, naïeve stompzinnigheid! Want het is een strategie die niet geldt voor zwarte activisten en activisten van kleur. Veel XR-activisten vertrouwen er dan misschien op dat het systeem aan hun kant staat en ze niet hard gestraft worden, voor mensen van kleur werkt het systeem anders. Voor hen hebben geweldloze protesten vaak grotere gevolgen; ze krijgen sneller een strafblad, wat ernstige consequenties heeft voor hun toekomst. Dat is allesbehalve ontspannend en veilig.

Het is natuurlijk dezelfde drogreden als die van BIJ 1 destijds: waarom zien we nooit mensen van kleur in het Concertgebouw bij uitvoeringen van Finlandia van Sibelius, een willekeurige symfonie van Mahler of bij Passio Domini Nostri Jesu Christi secundum Joannem van Arvo Pärt? 

Ach, toen mijn favoriete blanke oude boomer Pieter Broertjes nog voorzitter van de redactieraad van OneWorld was, dacht ik nog even dat het wel goed zou komen met die Gideonsbende. Maar na Pieters onschuldige grapje over zeven kleine negertjes in de gemeenteraad van Hilversum, was het snel gedaan met zijn loopbaan bij het woke blog. 

Het is altijd lachen met One World. Ik word al mijn hele leven door Jan en alleman voor idioot uitgemaakt en ik was dan ook dolblij dat OneWorld een verbod eiste op dat walgelijke en vooral kwetsende scheldwoord “idioot”. 

Woorden als ‘idioot’, ‘imbeciel’ en ‘debiel’ werden vroeger gebruikt om mensen met een verstandelijke beperking te rangschikken op basis van de hoogte van hun IQ. Maar wist je dat het al scheldwoorden wáren op het moment dat ze ‘medische definities’ werden? Ze werden op ongeveer dezelfde manier gebruikt als nu. Het is dan ook niet voor niets dat juist die woorden het tot medische term schopten in een traditie van eugenetica1, waarin een verstandelijke beperking werd gezien als een ‘genetische dreiging’. De aanduidingen bepaalden onder andere welke mensen gesteriliseerd moesten worden. Overigens zijn zo niet alleen mensen met een verstandelijke beperking gesteriliseerd, maar ook veel arme mensen en mensen van kleur.

In sommige landen zijn deze woorden nog steeds vertegenwoordigd in wetteksten. Zo staat bijvoorbeeld in de Grondwet van Mississippi nog altijd dat ‘idiots’ oftewel ‘idioten’ niet stemgerechtigd zijn. Deze termen staan voor de disability-gemeenschap dus niet alleen voor een heel pijnlijke, maar ook voor een heel recente geschiedenis van het uitwissen van mensen met een beperking en het afnemen van hun rechten. Deze geschiedenis is vaak onbekend, maar in tegenstelling tot veel niet-gehandicapte mensen zijn disability-activisten zich vaak zeer bewust van de geschiedenis.

Zondag 10 september 

Rustdag des Heeren. Gangs of London seizoen 2 gebinged. Heerlijk. Totaal niet woke, geen boodschap, alleen maar zinloos geweld. Waar vind je dat nog?

Maandag 11 september

Waar was ik op die bewuste 11 september 2001? Nou, ik zat net mijn ochtendchineesje  te roken in Maastricht en volgde alles live op de treurbuis. Een paar weken later bevond ik mij aan het front in Afghanistan, met een flinke cold turkey omdat ik in de haast de methadon was vergeten. En passant werd ik ook nog beroofd door een hoer in hotel Tadzjikistan in Dushanbe en moest ik heel wat mailen en bellen met mijn diverse opdrachtgevers in de Lage Landen om de peperdure reis te kunnen voortzetten. Had ik de sticker in de hotelbar maar beter moeten lezen: This is one of the world's most dangerous places. Mijn officiële versie van de laaghartige beroving is dat de beeldschone kommersjele sekswerkster met behulp van haar even louche pooier scopolamine (ook wel de adem van de duivel genoemd) in mijn wodka had geflikkerd. Dat zou dan wel een hele jerrycan vol moeten zijn geweest, want ik heb de drugresistentie van een olifant. Voor mij is 9/11 een breukpunt in de geschiedenis der mensheid en in mijn eigen geschiedenis. Voor die tijd schreef ik nog welwillend over het mohammedaanse geloof – de Gutmensch die ik was en de pleaser van mijn toenmalige opdrachtgevers – maar sindsdien behoor ik tot de vrolijke Gideonsbende der zogeheten islamcriticasters. De islam werd de splijtzwam van het Vrije Westen en ik zie dan ook duidelijk verband tussen 9/11 en de huidige vluchtelingenproblematiek. Overigens werd Afghanistan het Waterloo van mijn journalistieke loopbaan, want ik hing mijn lier in de wilgen (psalm 137, zonder Boney M.). Vooruit, ik heb een paar jaar later nog Brussel: Eurabia geschreven, maar eigenlijk produceer ik sinds 9/11 alleen nog maar heerlijke onzin waar Gods zegen op rust. Ik kwam als een wrak terug uit Afghanistan, waar een leven niets waard was en is. Onze groep van vijftien buitenlandse journalisten besloot massaal en uit ultieme wraak dat immense roversnest te verlaten op de ochtend na de laffe roofmoord op de Zweedse cameraman Ulf Strömberg. Midden in de nacht waren Afghanen, huurlingen van de Noordelijke Alliantie, zijn barak in een Zweeds revalidatiecentrum binnengedrongen. Ik sliep met mijn fotograaf in het hok ernaast. De overvallers hadden Ulfs camera opgeëist en slaapdronken had hij dat geweigerd. Een kogel werd hem noodlottig, hij stierf twintig minuten later in de armen van fotograaf Martin Adler. Het wrange gevoel dat me na ons abrupte vertrek uit Afghanistan bekroop, bleef nog lang hangen. Het knaagde aan me dat ik een volslagen zinloze expeditie achter de rug had. Niets had ik met mijn verslaggeving bereikt. Ik had in wezen nooit de illusie gehad dat ik ook maar iets kon veranderen met mijn verslagen. Ik was een opportunist. Omdat ik nu eenmaal het Midden-Oosten als specialisatie had en er woonde, kwam ik in oorlogen terecht. Ik viel van de ene in de andere verbazing, en meestal onvoorbereid, met mijn neus in levensgevaarlijke situaties. Ik werd op de been gehouden door drank en eerzucht, maar te vaak twijfelde ik aan de edelheid van mijn motieven. Dichter Serge van Duijnhoven schreef in het essay Neo-vulturisme of de esthetiek van de horror: “Je als een gier op de slachtoffers in conflictgebieden storten, is een beroepsomschrijving waar de meeste reporters met een beetje relativeringsvermogen zich wel in zouden kunnen vinden. Een zekere dosis ‘neo-vulturisme’ – of: onbeschaamdheid – is misschien wel even noodzakelijk voor een conflictreporter met ambities, als een natuurlijk, instinctmatig talent voor timing, drama en geluk.” Ik was echter geen trotse roofvogel, maar een laffe angsthaas die niets te zoeken had in oorlogsgebieden. Niet eens een held op sokken, hooguit een dronken Kuifje met ADHD. Maar laat ik niet sentimenteel worden, bovendien denkt u toch dat ik dat allemaal veins. Het grote verschil tussen 11 september 2001 en 11 september 2015 is dat de sociale media destijds nog niet zo bepalend waren als nu. Ik bedoel: toen renden mensen nog naar de kiosk om de courant en de Vrij Nederland te kopen voor hun portie opinie. De meningenindustrie was toen nog overzichtelijk. Voor 11 september 2001 was mijn wereld nog redelijk overzichtelijk, nu is het een grote gierende kermis en waan ik mij in een achtbaan, met een cocktail van scopolamine, XTC en LSD in de mik. Maar dat houdt op zodra ik mijn Google Chromebook dichtklap en met de honden over het strand ga wandelen. 

Dinsdag 12 september

Prima opiniestuk van beroepsrelnicht Siep de Haan in de Halsemabode. Hij reageert op een wel bijzonder natte hersenscheet van socioloog Maurice Crul, een paar dagen eerder. Crul: 

“Tot nog toe was het uitgangspunt van de integratie dat de nieuwkomers zich dienen aan te passen aan de oorspronkelijke bewoners. In de superdiverse stad is dat een achterhaald idee. Als je naar Amsterdam kijkt, zie je dat alleen in Zuid de witte Nederlanders nog een duidelijke meerderheid vormen. In alle andere stadsdelen is diversiteit de norm geworden.”

De Haan:  “Amsterdam is een voorbeeld voor veel andere Europese en Amerikaanse steden, met een grote diverse stadsbevolking die harmonieus samenleeft. Deze succesvolle culturele demografie is opgebouwd met hulp van een grotendeels liberale westerse wetgeving. Dit alles bepaalt onze kernwaarden en identiteit, en daar mogen we trots op zijn. Die identiteit van tolerantie en openheid moeten we uitbouwen, onderhouden en bewaken. Het motto moet daarom zijn: wees juist trots op de zwaarbevochten normen en waarden, zoals vrijheid van democratie, vrijheid van meningsuiting en vooral ook vrijheid om te mogen zijn wie je wilt zijn. Stop met het in de verkoop zetten van ons nationaal erfgoed. Ons erfgoed staat symbool voor nationale normen die ertoe doen. Daar mogen en kunnen we trots op zijn.”

Bij het zien van de naam Crul krijg ik trouwens sowieso merkwaardige associaties. In een vorig leven had ik namelijk wortel geschoten in café Krull, aan het Sarphatipark in Amsterdam. De vader van Ruud Gullit behoorde tot het meubilair van die topkroeg. 

George was een schat van een man die - net als ik - hield van een slokkie op zijn tijd. Hij gaf het vak Verkoopbevordering op de Handelsschool in Amsterdam en had nog lesgegeven aan Corretje Heuckeroth alias Gordon, voordat die met onderbroeken op de Dappermarkt ging staan.  Van George hoorde ik dat zijn zoon eigenlijk Rudi Dil heette, maar om flauwe Gordonesque grapjes in de kleedkamer te voorkomen, had zoonlief voor de artiestennaam Ruud Gullit gekozen. 

Als George het glas hief, riep hij steevast: ‘geen gelul, bier van Krull!’ Die slogan had de ouwe Gullit vermoedelijk geleend, want in Den Haag had je vroeger Maison Krul, aan het Noordeinde. De Oranjes waren er kind aan huis en de zoetigheden van de hofleverancier werden dan ook taartjes genoemd. Gebakjes was een vulgair woord, dat alleen door het plebs werd gebruikt. Heel proletarisch Den Haag zei dus: “geen gelul, gebak van Krul!”  

En toen zag ik dus ineens de naam Maurice Crul opduiken en was ik helemaal getriggerd. Crul is hoogleraar onderwijs en diversiteit aan de Vrije Universiteit, ooit een bolwerk van gereformeerde boerenkinkels en bronstige bakvissen uit de negorij des lands en tegenwoordig woke. Abraham Kuyper, de oprichter van de VU, draait zich om in zijn graf als hij hoort dat zijn levenswerk tegenwoordig diversity officers in dienst heeft die moeten controleren of er wel genoeg pluche knuffels tegen de tentamenstress in de safe space liggen en of mannen en de vrouwen wel gescheiden bidden in de mohammedaanse “stilteruimte”. 

Socioloog Crul was er dus na diepgravend onderzoek achter gekomen dat alleen in Amsterdam-Zuid “witte Nederlanders” nog een duidelijke meerderheid vormen. Nou heb ik toevallig sociologie als bijvak gedaan en ik vond de werken van Émile Durkheim en vooral Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus van Max Weber bijzonder verheffend. Geïnspireerd door Weber heb ik toen een paper geschreven over het feit dat er van de 1.5 miljard mohammedanen wereldwijd slechts  drie  een echte Nobelprijs wisten te winnen  terwijl bijna een kwart van de in totaal duizend gelauwerden Joods is. Ik stak maanden werk in het onderzoek, terwijl ene Jos uit Varsseveld in de Achterhoek een weekeinde naar zijn geboortedorp was afgereisd, 40 meter bier naar binnen klokte en daar een sociologische paper over schreef, getiteld: Met melk meer mans, met bier meer sjans. 

Toen wist ik dat de sociologie verworden was tot een fopstudie. 

Maurice Crul is ongetwijfeld goed bevriend met de tot mohammedaan gemaakte Jeroen Schilder. Die pipo is de huissocioloog van NIDA, een eng muzelmannenclubje in Rotterdam dat gelukkig op sterven na dood is. Schilder schreef: Wie is eigenlijk de ‘nieuwkomer’? Wie moet zich ‘aanpassen’ aan wie? Een omslag is gaande. De opkomst van het rechts-populisme in de afgelopen 15 jaar is als een laatste stuiptrekking van een achterhaalde kijk op de samenleving. Kwestie van tijd en emancipatiestrijd. Echt.

Schilder is net als Crul een fopwetenschapper. Crul gaat nu in opdracht van het politbureau van Pyongyang aan de Amstel vier jaar onderzoek doen in de Bijlmermeer. Ik geef u vast de conclusie: in Amsterdam-Zuidoost vormen Nederlanders van kleur een duidelijke meerderheid en ze drinken graag Fernandes. De ouwe Gullit zou zeggen: “Wat een gelul komt er uit die Crul. Zet mij twee bier, brada Tuurtje! En geef die boeler van een Siepertje ook een slokkie, kastelein!”