Geenstijl

Een beetje VOC-mentaliteit maakt van een Rijn een bestseller

Een politicus die het woord watertekort in de mond kan nemen terwijl hij of zij regeert over de rivierdelta van de lage landen heeft toch last van een zonnesteekje of twee. Drink wat water, zoek wat verkoeling en bel uw huisarts. U raaskalt onzin van een ongekend niveau, maar uw omgeving heeft dat misschien niet direct door, want het verschilt weinig van de rest van uw holle retoriek. 

Er stroomt bij het grensplaatsje Lobith door de Rijn gemiddeld 2300 kubieke meter drinkbaar water per seconde ons land in. Dat is een compleet Olympisch zwembad, elke anderhalve seconde. Tijdens overstromingen zelfs vijf Olympische baden per seconde. Het water is er. We laten dit kleurloze goud in de zee zakken. Wij verzuipen in het water, en vergeten dat andere landen omkomen van de dorst.

Neem landen zoals Portugal, Spanje, Italië en Griekenland waar de akkers verdorren en de bossen verbranden. Dat geeft niet alleen gebrekkige koolstofdioxide-opname en ongewenste koolstofdioxide-uitstoot, het is ook het de doodsteek van ons laatste sprankeltje hoop om nog iets terug te zien van alle miljarden die we tijdens de kredietcrisis barmhartig hebben overgemaakt.

Dat er oorlogen gaan uitbreken om drinkwater in plaats van olie werd al voorspeld in de eerste visies over klimaatverandering. Er gaan landen komen waar het niet meer regent, of veel minder dan ze gewend zijn. Waar rivieren opdrogen en het grondwater zakt. Waar drinkwaterputten droogvallen. Water is een eerste levensbehoefte, dus dan wordt het snel ernstig ongezellig. 

Gezien het gemiddeld brandstofverbruik van militaire voertuigen, alle chemicaliën in bommen & granaten en kapitaalvernietiging van kapotgeschoten fabrieken, ziekenhuizen, scholen, woningen en infrastructuur, lijkt mij wereldvrede de eerste stap om klimaatverandering te vertragen. Het is ook de eerste stap om genoeg tijd, geld en energie te hebben om ons aan te passen aan ons nieuwe klimaat.

Kan iemand mij uitleggen waarom we wel een Nordstream-pijpleiding laten aanleggen door AllSeas om koolwaterstoffen te vervoeren die toen nog voor anderhalve euro uit de pomp kwamen, maar dat een te dure oplossing vinden om water naar droge gebieden te vervoeren? Euro's hielpen niet, water wel. Scandinavië en Nederland zwemmen in het smeltwater, waarom verkopen we dat niet?

We zijn bereid om 25 + 7 = 32 miljard te betalen om de natuur minder stikstofverbindingen cadeau te doen. Een heilig doel dat met een stikstofkraker voor enkele miljarden kan, zonder de helft van de melkkoeien te slachten of boerenfamilies een beroepsverbod te geven. Vervolgens vergeten we andere natuur met een stikstoftekort en sterven de plantjes aan de dorst in Natura2000-gebieden.

We weten allemaal dat we een bos bloemen in het water moeten zetten. Dat een net aangeplante tuin of verse grasmat elke avond water nodig heeft omdat de wortels nog niet volledig zijn ontwikkeld. Elke hobbyist, tuinier en boer weet dat. Natuurmonumenten luidt de noodklok dat het water langs en onder hun natuurgebieden stroomt, in plaats van erdoorheen. 

We hebben een kabinet dat zich laat gijzelen door activistische rechtspraak. Helaas levert dat onnodige draconische maatregelen in het stikstofdossier en een gebrek aan visie & geld voor andere dossiers. Een afgewogen totaaloplossing ontbreekt. Niemand heeft meer oog voor de natuur zelf, in al haar facetten. Er zit te veel focus op fouten in het verleden, in plaats van visie op de toekomst.

Dat is extra pijnlijk omdat de habitatrichtlijn natuurbehoud voorschrijft, en niet stikstofwaanzin in het bijzonder. Een beschermd plantje dat in iets te veel stikstof toch goed groeit vanwege voldoende water, is gewoon toegestaan. Het zijn binnen de natuur communicerende vaten. We moeten bijvoorbeeld het effect van temperatuurverandering en neerslagverandering meenemen. 

Als je op een kosteneffectieve manier natuurbehoud wilt doen, moet je eerst onderzoeken waar de beschermde planten allemaal last van hebben, en dat vervolgens in een tabelletje zetten tegenover hoe duur het is een stuk overlast tegen te gaan. Dan pas kan je kiezen welke maatregelen de juiste keuze zijn. Of nog belangrijker: op tijd doorhebben dat het op lange termijn een onhaalbare kaart is.

De staat van de natuur is niet gedeeld door terreinbeherende organisaties. We hebben dus geen nulmeting. We hebben een inschatting wat sommige natuur maximaal aan stikstof kan verdragen, maar beschouwen dat niet vanuit de rest van de context. Wat is van de impact van onder andere hitte, droogte? Of is het doel dat de natuur niet aan stikstof overlijdt, maar tijdig aan iets anders!?

We zitten te veel op ad-hoc beleid. Het "what' gonna to kill me first"-principe. Er stroomt per jaar ruim 80 biljoen liter zoet water door Nederland. Daarvan moeten we meer gaan bewaren voor droge periodes, meer verplaatsen naar droge gebieden en op tijd verkopen & exporteren naar droge landen voordat daar economische malaise, oorlog en vluchtelingenstromen ontstaan. 

We hebben op deze blauwe planeet geen tekort aan water, maar aan daadkracht.