Geenstijl

Terwijl wij praten over mestoverschotten subsidieert de EU stikstoffabrieken in Afrika om honger tegen te gaan

De eerste bom onder het stikstofbeleid kwam vanuit het ministerie van Financiën. Het kan de helft goedkoper door gericht 5.000 boeren uit te kopen, en van vrijwilligheid af te stappen. Dat staat in interne documenten van het Ministerie van Financiën, die conform de Ruttedoctrine niet vooraf met ons parlement of media gedeeld zijn. 12 miljard heimelijk extra uitgeven aan een principe kan niet.

De tweede bom onder het stikstofbeleid kwam wederom vanuit het Ministerie van Financiën. Wanneer rekening gehouden wordt met de rest van het reeds ingezette klimaatbeleid, wordt de stikstofopgave bij boeren een kwart tot de helft minder. Dit scheelt acht tot zestien miljard euro. Het is onhoudbaar dat het kabinet op deze wijze omgaat met onze informatie, onze boeren en ons geld.

Technische maatregelen ontbreken nog steeds als beleidsalternatief. 33.000 veehouders vermenigvuldigd met anderhalve ton voor een stikstofkraker van JOZ geeft minder dan vijf miljard aan kosten voor 60 tot 80% stikstofreductie. Gezien 40% betaald wordt met EU innovatiesubsidie, zak je nog verder in kosten en ga je naar een terugverdientijd van vier jaar. Er is geen stikstofcrisis.

De Sphere van Lely Industries heeft dezelfde functionaliteit, maar gaat nog een stap verder. Door de andere mineralen uit de mest nog verder te scheiden, kan je daarna op maat 100% biologische kunstmest samenstellen. Er zijn voldoende technische oplossingen, de draconische maatregelen zijn volstrekt onnodig, duur en dom. Politici vergeten de strategische waarde van voedselproductie.

Dat dit werkt weet ik sinds ik veertien ben. Ammoniak stinkt, dus is makkelijk gasvormig te maken door de mest iets te verwarmen. Ammoniakgas kan je daarna afkoelen en oplossen in water. Door dit mengsel te laten reageren met een zuur naar keuze, krijg je vloeibare kunstmest, die niet makkelijk opnieuw verdampt. Een kind kan letterlijk de was doen, dit is te simpel om een innovatie te noemen.

Het Ministerie van Financiën heeft in tweevoud aangetoond dat maar een klein deel van de boeren hoeft te reduceren of uitgekocht, de totale kosten schieten onder het miljard. Dit stikstofdossier is begonnen met 7 + 25 = 32 miljard aanloopkosten, gevolgd door een verzwakte voedselvoorziening, verminderde export en gederfde belastinginkomsten. De structurele kosten zijn niet eens berekend.

Het kabinet probeerde dit dossier nog buiten het toezicht en budgetrecht van het parlement te zetten, door een stikstoffonds op te richten en daarmee het beleid onder te brengen in een semioverheidsinstelling. Nu zien we dankzij het Ministerie van Financiën hoe slecht onderbouwd deze beleidskeuzes zijn. Het kan tientallen miljarden goedkoper, zonder de sector te slopen.

Het kabinet heeft ondertussen alleen maar een beleidsnota, geen wet. Dit zorgt ervoor dat het parlement bijna geen inspraak, externe adviezen, controle of toezicht overhoudt. Hier wordt echt nodeloos de schatkist en de rechtsstaat gesloopt. Aangezien de maatregelen voor verkeer en industrie nog onbekend zijn, is voor niemand zichtbaar welke belangen tegen elkaar zijn afgewogen.

De habitatrichtlijn stelt in artikel 2 lid 3: “In de op grond van deze richtlijn genomen maatregelen wordt rekening gehouden met de vereisten op economisch, sociaal en cultureel gebied, en met de regionale en lokale bijzonderheden.” De woorden stikstof en kritische depositiewaarde komen niet voor in de habitatrichtlijn. Hoe gezond onze natuur is, is in het debat nog niet eens gedeeld.

Het mooiste voorbeeld dat deze regelgeving verkeerd wordt uitgelegd, is boer Koos. Deze houdt al tientallen jaren koeien. Hij maakte van een deel van zijn grond natuurgebied, in deze jarenlang met ammoniak bemeste grond gingen direct beschermde stikstofgevoelige plantjes groeien. Die grond is aantoonbaar geschikt, toch moet zijn boerderij dicht. De plantjes groeien, het probleem bestaat niet.

Menselijke uitwerpselen gebruiken in de landbouw zou de meest directe vorm van kringlooplandbouw zijn. Helaas is dat onhygiënisch en geeft risico's zoals bacteriën en parasieten. Het eerste duurzame alternatief is 100% biologische mest. Wie nu roept de veestapel op te heffen of denkt dat mest vervuilend is, heeft niet door dat deze mest langzaam noodzakelijk wordt.

Momenteel wordt ongeveer een kwart van het Groningse aardgas gebruikt voor de productie van kunstmest. Het is van alle chemische processen ook de grootste uitstoter van koolstofdioxide. De uitvinding van kunstmest vanuit aardgas heeft de bevolkingsexplosie van 2 naar 8 miljard mensen mogelijk gemaakt. Om de goede vrede te bewaren, moeten we tijdig een alternatief vinden.

Het was al de ideologische wens om zo snel mogelijk van fossiele brandstoffen af te stappen. Sowieso raken aardolie en aardgas ooit op. Een proces wat versneld werd door de sluiting van de NordStream1 pijpleiding door Poetin. Zogenaamd voor “onderhoud”. Dat Canada een turbine later leverde vanwege sancties helpt ook niet. Onze voedselvoorziening is fragiel en afhankelijk.

Door het huidige wereldwijde aanbod van chemische kunstmest vanuit fossiele brandstoffen, hebben we nu nog lokale mestoverschotten. Dat is echt een tijdelijk verhaal. De overbevolking op deze planeet vereist intensieve landbouw om alle monden te voeden. Terwijl wij praten over mestoverschotten, subsidieert de EU stikstoffabrieken in Afrika om honger tegen te gaan.

Een beetje boerenverstand leidt tot nog een stikstofhalvering, tientallen miljarden besparing, de verkoop van mest als grondstof en voortzetting van het familiebedrijf.