Geenstijl

We zitten nu in de kafkaëske situatie dat we de economie en voedselveiligheid slopen om dat ene plantje te redden, dat eigenlijk water en een beetje kalk nodig heeft

“Stikstofkraker Gazoo van JOZ is een circulaire oplossing waarmee je mest kunt verwerken en tot wel 80% stikstof kunt reduceren.”  [Illustratie via JOZ, grotere afbeelding hierrrr.]

Je zou toch denken voor je 25 + 7 = 32 miljard uitgeeft om onze economie en voedselzekerheid te slopen, je echt alle andere alternatieve oplossingen hebt uitgesloten?!

Leuk dat we nu voedsel exporteren, we importeren nog veel meer. Onze balans is zwaar negatief, onze voedselvoorziening is afhankelijk van wereldvrede, goed functionerende wereldmarkten en dat we dankzij een sterke economie buitenlands voedsel kunnen betalen. Valt er een van de drie weg, hebben we te weinig te eten.

Plasterk deelde een filmpje waarin de minister in anderhalve minuut aantoonde geen flauw benul te hebben wat ze aan het doen is. Zo zou stikstof niet in een natuurgebied uitspoelen via regen & grondwater en zou stikstof niet verdampen. De minister ontkent hier dat als u thuis een fles ammonia opent, een deel verdampt en ontkent dat u dit ammoniakgas vervolgens kunt ruiken.

Het modelletje wat de minister voordroeg, klopt totaal niet. Het landkaartje waar de minister mee kwam aanzetten was echt zielig. Neem Vlieland, een mooi en stil eiland waar bijna niets gebeurd. Het eiland is autovrij, bijna geen boeren, geen industrie. Toch moeten zij 70% stikstof reduceren. Zelfs als je er een onbewoond eiland van maakt, reduceer je maar een paar procent.

Volgens technisch gehandicapte logica wordt stikstofuitstoot van vliegtuigen boven 900 meter niet meegeteld. Alsof die uitstoot niet opgenomen wordt in waterdruppels, en als regen ter aarde stort. De TU Delft toont aan dat 70% van de uitstoot van vliegtuigen niet wordt meegeteld in lokale regelgeving (via). Daarover klaagde ik al in 2019. De 10% krimp van Schiphol is een beginnetje.

Kijk je naar het overzicht kritische depositiewaarden van de Universiteit Wageningen, dan zie je twee modellen met elkaar botsen. Aan de ene kant de inschatting hoeveel stikstof binnenkomt, aan de andere kant hoeveel stikstof een natuurgebied aankan. Beide zijn grove inschattingen. (Wetenschappers die geen nauwkeurigheidsanalyse meegeven, zijn aan het raden)

Het Nederlandse model hanteert 10,8 kg stikstof per hectare per jaar grijze duinen (heischraal), de internationale literatuur hanteert een range van 10 tot 20 kg. (pdf p27) Dat scheelt bijna een factor twee. Dat is binnen Nederland het verschil tussen wel of geen stikstofcrisis.

De Europese habitatrichtlijn dwingt ons om goed voor de natuur te zorgen. Dat is alleen in Nederland een regeling geworden met een tunnelvisie op stikstof, zonder dat terrein beherende organisaties gevraagd worden openbaar te vertellen of het überhaupt slecht gaat met hun natuurgebied. Zure grond vanwege zwaveluitstoot in de jaren tachtig en droogte zijn grotere problemen.

We zitten nu in de kafkaëske situatie dat we de economie en voedselveiligheid slopen om dat ene plantje te redden, dat eigenlijk water en een beetje kalk nodig heeft. Dit kabinet gaat het duurste medicijn in de geschiedenis van de mensheid toedienen, terwijl niet vaststaat dat de patiënt ziek is, en de patiënt aantoonbaar andere klachten heeft. Dit is pure kwakzalverij.

Het is ook zeer twijfelachtig hoe dit model tot stand is gekomen. Het hoorcollege meetfouten maken liet al zien dat stikstof in de lucht werd gemeten, recht boven een rioolput. Natuurlijk is er met de hand modelmatig gecorrigeerd voor die fouten. Helaas ontstaat er daardoor een behoorlijke afstand tussen harde meetwaarden en uiteindelijke resultaten. Steeds meer mening, steeds minder feit.

Elke normale student of wetenschapper had gewoon de zeecontainer met meetinstrumenten verhuisd naar een geschiktere locatie. Dat scheelt handwerk, beperkt de invloed van modellen en geeft een betere connectie met de echte wereld. Je moet jezelf als onderzoeker zo veel mogelijk uit het proces halen, en dat is hier tien jaar lang niet gebeurd. We moeten niet denken, maar doen.

Dit probleem is op te lossen door droge mest en urine van dieren niet meer te mengen. Dan voorkom je dat deze met elkaar reageren en onnodig onhandige stoffen met elkaar vormen. Ammoniak is een bijzonder simpel molecuul. (Een stikstofatoom met drie waterstofatomen). Goed oplosbaar in water en kan daarmee makkelijk gevangen en geïsoleerd worden. Dit doen we al sinds 1976 (pdf).

Als je de dunne fractie inclusief urine verwarmt, komt de ammoniak er als gas nog sneller uit. Dit ammoniakgas vang je op en laat je reageren met een zuur naar keuze en er ontstaat vloeibare kunstmest. Wat eerst een ongewenste uitstoot was, is nu een verkoopbaar product. Op die manier kunnen boeren meer stikstof invangen dan het kabinetsplan, tegen een fractie van de kosten.

Het restwater van dit proces is goed te gebruiken om de stal na te spoelen en op die manier nog meer ammoniak in water op te lossen en richting de stikstofkraker te krijgen. Het tweede voordeel is dat de stal continu wordt nagespoeld, er minder mest in de stal is, en daarmee minder methaan wordt uitgestoten. Methaan is een ernstiger broeikasgas dan koolstofdioxide.

Kraken wij stikstof, of kraakt deze minister ons inkomen & ons laatste avondmaal?