Geenstijl

En dat gevaar komt van links

Rond de eeuwwisseling was de opkomst van het opinie-internet reden voor kranten om tegen beter weten in te hopen dat de hype wel over zou waaien. Het internet stond vol met tegengeluiden en dat zaagde aan de stoelpoten van hun tot dan toe onbedreigde macht als curators en poortwachters van nieuws en actualiteiten. Het internet zette zaken als 9/11 of de moord op Fortuyn in andere perspectieven. (Ondergetekende herinnert zich hoe je de volledige naam van Volkert van der Graaf op internet wél kon vinden, op basis van beschrijvingen over hem in de reguliere media.)

Een decennium eerder leidde het vrijgeven van televisie voor commerciële zenders ook al tot morele smelt bij gevestigde media: RTL en co zouden het land overspoelen met niet-gesanctioneerd entertainment. En hoe kan een commerciële omroep ooit objectief nieuws brengen? Nederland zou verloren zijn. Dertig jaar later maken de publieken net zo veel pulp als de Talpahuizen, hebben alle grote namen in omroepland hun eigen productiehuisjes en aanverwante schnabbels en is het ooit toch wel statige Achtuurjournaal verjipt en verjanneket tot dagelijkse voorleessessies met een geheven vingertje. Het enige verschil met de commerciëlen is dat er geen reclameblokken tijdens de uitzending vertoond worden.

En nu dreigt Twitter weer te worden hoe het ooit begon: een laagdrempelig platform voor individuele opinie van mensen die graag hun vrijheid van meningsuiting gebruiken - waaronder om hele domme dingen te zeggen, maar ook om bestaande narratieven te bevragen of uit te dagen. Met meer focus op VvMU, zoals Musk het zegt te willen doen, geef je dus enerzijds ruimte aan een groepje luidruchtige complotzaaiers die coronavaccins als een soort inwendige chemtrails beschouwen, zeg maar de Alex Jones-hoek, maar je permitteert ook hardere vragen over de herkomst van het coronavirus en stevigere stellingname tegen (bepaalde) lockdownmaatregelen. Je gunt een marginaal groepje mopperaars hun luidkeelse twijfel aan het verloop van de Amerikaanse verkiezingen in 2020, of recenter de winst van Macron in Frankrijk, maar je tolereert ook betere vragen en meer informatie over de vermeende Russia Collusion (die niet bestond), de beïnvloeding van Facebook door buitenlandse machten (die geen factor van betekenis was) en natuurlijk interessante kwesties zoals de Hunter Biden Laptop - die zoals we al langer weten, wel degelijk schadelijke informatie blijkt te bevatten, maar waar je letterlijk niet over mocht praten: tweets werden verwijderd, Twitteraccounts geschorst - zelfs die van de New York Post.

Recenter zijn de Twitterschorsing van het satirische account The Babylon Bee (een reden voor Musk om tot koop over te gaan) en de aanval op Libs of TikTok door WaPo een veeg teken dat kritiek op de hyperprogressieve (om niet te zeggen: extreemlinkse) gendergekte not done is, terwijl critici van de Republikeinse gouverneur van Florida, Ron DeSantis, wel valselijk mogen beweren dat een nieuwe conservatieve onderwijswet "don't say gay" betekent - wat niet waar is. Dat belemmert CNN noch de Biden-regering om het toch te beweren. Ongeacht hoe je er over denkt: zo kun je dus geen eerlijk debat voeren over een wet.

Maar nog voordat Musk de kans heeft gekregen om de broncode van Twitter open source te maken, The Babylon Bee uit de twitterjail te bevrijden of Donald Trump een invitatie om terug te keren aan te reiken, beleeft met name linksleunend (Amerikaans) Twitter een bizarre paniekaanval die laat zien dat twijfel aan de eerlijkheid van democratische verkiezingen niet per se een conservatief complot is, zoals de sippe MSNBC-meneer in de video bovenaan dit topic bewijst: hij twijfelt alvast aan de vólgende verkiezingen, nu Musk de Twitterscepter overneemt van Wall Street.

Dat (met name Amerikaans) linkstwitter zo verbolgen tot licht hysterisch is over de Musk Move is een de facto bekentenis dat ze over alle maatschappelijke onderwerpen de baas willen kunnen blijven spelen. Het is best wel onthullend hoe ze zich wel degelijk bewust lijken te zijn van de machtspositie die ze hebben over het nieuws en de meeste narratieven, en die wordt nu zichtbaar in hun uitingen van vrees om die macht te verliezen. Zie bijvoorbeeld eenmalig presidentskandidaat Elizabeth Warren. Die hoorde je dit niet zeggen toen Jeff Bezos de Washington Post kocht, of Bill Gates zich met zijn miljarden met het coronabeleid ging bemoeien:

Tegelijkertijd geven dit soort linksmensen het concept 'vrijheid van meningsuiting' en vooral de verdediging daarvan uit handen aan (vermeend) rechtsconservatief. "Vermeend", omdat Musk naar wij dachten noch rechts, noch conservatief is. Maar wel heel erg rijk en kennelijk is dat ook verschrikkelijk genoeg om "rechts" genoemd te worden. Musk is tevens een tikkeltje gek, maar meer geniaal gek dan maniakaal gek en heel erg narcistisch komt ie ons ook niet over. Als Trump het geld gehad zou hebben om Twitter te kopen, zou de linkse zorg begrijpelijker zijn. Maar wat heeft Musk precies verkeerd gedaan toen hij elektrische auto's revolutionaliseerde, extra Starlink-modules naar Oekraïne stuurde om te voorkomen dat de Russen het internet zouden uitzetten, of in zijn pogingen om vervuilende verkeersproblemen op te lossen met tunnels en hyperloops?

De linkse woede voelt allemaal een beetje als de NPO die boos was dat er ook commerciële zenders op tv mogen: ze lijken niet zo zeer bang dat iemand anders ook wat mag zeggen, ze lijken te vrezen dat hún morele monopolie verder verkruimelt. Hun macht was zo lang onbedreigd en vanzelfsprekend dat ze totaal niet voorbereid zijn op een eerlijk debat - en die voeren ze dus ook niet. Op die manier raakten we in Nederland het migratie- en islamdebat al "kwijt" aan rechts, werd kritiek op het coronabeleid het primaire terrein van complotdenkers en is het in bredere zin niet raar dat politiek wantrouwen en complotdenken sterk overlapt bij aanhangers van conservatieve ideologieën.

De weerzin tegen vrijheid van meningsuiting gaat alleen maar groter worden als één kant van het spectrum doet alsof de andere helft het "gekaapt" heeft. Zeker als de conservatieven ook nog gaan claimen dat zij de enige en laatste strijders voor VvMU zijn  - which they will do, en niet geheel zonder reden: links laat het onderwerp niet alleen vallen, ze verwijten anderen dat ze het nastreven én ze proberen het een vieze smaak te geven. Trump in Amerika, maar ook Baudet in Nederland, zijn helemaal niet zulke betrouwbare voorvechters voor vrijheid van meningsuiting. Zij strijden vooral voor hún voetstukken, waar hún achterban knielt om hún denkbeelden te vereren. Trump wilde Hillary opsluiten en z'n eigen (sociale) media bouwen, Baudet wil meldpunten tegen "linkse indoctrinatie" en is van zins om eigen scholen te openen. Dat is geen bredere strijd voor meer of betere VvMU, dat is vooral heel erg Babylonische bouwen aan je eigen gelijk. Wat prima is, want dat doet links net zo goed, maar maak niet de fout om ook de Babylonische spraakverwarring over vrije meningsuiting over te nemen.

De klassieke linkse media en progressieve politici zijn ook geen goede hoeders voor de vrijheid van meningsuiting, omdat ze enerzijds niet willen dat anderen vrijelijk betreden wat zij beschouwen als hún speelveld, maar vooral omdat ze anderzijds bereid zijn het gehele concept van free speech dermate met pek en veren te besmeuren door het als een vies conservatief-rechts concept te framen, dat straks alleen complotdenkers en idioten het concept nog willen omarmen. Het is dezelfde oneerlijkheid waarop het islamdebat ontspoorde en ook de kritiek op lockdowns, mondkapjes en massale vaccinatie met bijbehorende paspoorten heeft onder deze onredelijkheid geleden, en het naar het domein van gekkies geleid. Daar is echt *niemand* beter of gezonder van geworden.

Toen Trump verbannen werd van Twitter, hoorde je met name op links de vergoelijking dat Twitter een commercieel platform is en dus mag doen wat het wil. Toen ze besloten dat Trump geen toegang meer kreeg, was dat geen door een overheid gedicteerde censuur en het snoerde hem zelfs niet letterlijk de mond, het beperkte enkel zijn bereik. We leerden toen wel des te beter wat de impact van Twitter is op de vrijheid van meningsuiting en het bereik van individuele personen - de macht van Big Tech in brede zin blijft in dat opzicht grote reden tot zorg. Maar ook nieuwe eigenaar Musk mag dus doen met het platform wat hij wil. De paniek over zijn overname lijkt ons wat voorbarig - zo veel zal er niet veranderen op de gratis klaterende waterplaats Twitter.com.

Het besmeuren van de vrijheid van meningsuiting als concept, door politici en corporate pers, is echter wel riskant. De aanwezigheid van kapitalisme in een samenleving, is altijd gunstiger dan de afwezigheid van een vrije markt. Zonder vrije markt is het ontstaan van dictaturen, onderdrukking en extremisme veel groter. Jack heeft een goed punt als hij zegt dat "Twitter is the closest thing we have to a global consciousness". Twitter is de dorpspomp die past bij een vrije markt, waar ideeën vrij verhandeld kunnen worden. 

Maar niet ieders geweten werkt hetzelfde, wat het belang voor gemaximaliseerde uitingsvrijheid alleen maar groter maakt. Want de theorie in een vrije samenleving met een goed geïnformeerde massa die open debat kan voeren, is altijd dat slechte ideeën het uiteindelijk verliezen van betere ideeën. En als het concept van het vormen van vrije ideeën tot een zwart scenario wordt gemaakt, tot een kwalijke ontwikkeling of zelfs als gevaarlijk precedent wordt geprojecteerd - dan loopt de vrijheid van meningsuiting pas echt gevaar in verkeerde handen te vallen.