Geenstijl

Plus: minister Slob bedrogen door collega Kaag en door de VPRO

He. Dat is leuk! Er is eindelijk antwoord op de door ons (en kennelijk drie anderen) gestelde vragen in de Slobberwob bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen over de Kaagdocumentaire voor, met, over en onder eindredactie van Sigrid Kaag. Minder leuk: die antwoorden zijn 2,5 uur voor aanvang van de QR-persco aan GeenStijl gestuurd en vanmiddag direct online gezet. 

Maar laten we het eens over de inhoud hebben. Het blijkt namelijk dat het ministerie van OC&W en Buitenlandse Zaken al weken vóór de publicatie op GeenStijl nattigheid voelden over de vergaande invloed van D66 en het ministerie op de documentaire die wij inmiddels allemaal zo goed kennen. Dat is toch wel gek, omdat Kaag op de dag nadat de stukken naar buiten waren gekomen eerst haar eigen ambtenaren onder de bus gooide, en daarna zei dat ze de stukken niet had gelezen omdat ze het zo druk had met de formatie. Alsof ze was overvallen door de publiciteit, terwijl er dus gewoon een complete woordvoeringslijn voor de minister klaarlag.

Zoals u wellicht nog weet had minister Arie Slob in december vorig jaar aan de Kamer gemeld dat er géén invloed van D66 was geweest op de documentaire. Dit, terwijl ze op het ministerie van Buitenlandse Zaken dondersgoed wisten dat die invloed er wel was geweest en ze ook wisten dat de Kamervragen gesteld waren. Maar de politiek assistent van Kaag vroeg aan OC&W alleen of hij in de cc van de beantwoording mocht, en besloot verder NIETS te zeggen. Dat is, zoals ex-minister Plasterk het in de T. stellig formuleerde, een doodzonde. Aan de andere kant: OC&W besloot ook er niet naar te vragen. Achteraf snapten de ambtenaren van OC&W eigenlijk ook niet goed waarom ze niet aan Kaag hadden gevraagd hoe het zat met die bemoeienis, en besloten ze er maar op te hopen dat niemand daarnaar zou gaan vragen.

Nou. We weten allemaal hoe dat uitpakte. 

Complete exegese wobcitaten na de breek. Wobstukken zelf teruglezen daarrrr.

Slecht nieuws voor iedereen die vond dat alle ophef over de documentaire alleen maar af te doen is als SCHULD VAN GEENSTIJL. Op 17 juni (dat is dus bijna twee weken voor de eerst publicatie op GeenStijl) stuurde een ambtenaar van Buitenlandse Zaken een mail aan OC&W, waarin hij stelde dat uit de stukken zou gaan blijken dat Slob tegen de Kamer gelogen heeft. Slob schreef namelijk dat D66 geen invloed had uitgeoefend op de documentaire en dat bleek niet te kloppen. Of, zoals BuZa het formuleert: "uit de stukken blijkt stevig overleg over vorm en inhoud" (ja dat vonden wij ook al). En: "Het zou zomaar kunnen, dat als de stukken openbaar worden, dat men concludeert dat die antwoorden niet kloppen". Dat concludeerde men inderdaad. Ambtenaren bij OC&W schrikken hiervan: "Uit de stukken blijkt, zo begrijp ik, dat de minister de Kamer destijds verkeerd heeft geïnformeerd". 

En: "Mensen zullen daarnaast denken dat de publieke omroep zich dus voor propaganda leent." Inderdaad. Dat zullen mensen denken. Vooral mensen die de film gezien hebben. Let wel. Op dat moment wist GeenStijl nog niet van het bestaan van de stukken af en was er nog geen sprake van welke hetze dan ook, wat complotdenkers in hun huisblaadje NRC ook mogen beweren.

Ook het ministerie van Buitenlandse Zaken bereidde zich goed voor op de publicitaire storm die eraan zat te komen, en had al een hele woordvoeringslijn bedacht. Toch wel vreemd dat minister Kaag vervolgens net deed alsof ze totáál verrast was over alle publiciteit. Dit concept is van 24 juni.

Wij lezen daarin nergens 'het was de schuld van mijn ambtenaren en mijn voorlichters'. U wel?

Het blijkt overigens dat de beantwoording van de vragen van Bosma gebaseerd is op telefonisch contact met de VPRO en een (vrij nietszeggend) statement dat de omroep destijds op haar website plaatste.

Het ministerie van OC&W ging er toen nog vanuit dat het ministerie van Buitenlandse Zaken zich helemaal niet met de documentaire had bemoeid. Op 14 juni (als men zich bij OC&W al een beetje zorgen maakt omdat ze al te horen hebben gekregen dat er iets aan zit te komen) schrijft een ambtenaar: "is afgewogen om geen navraag te doen bij ambtelijk BZ, vanuit de veronderstelling dat het hier niet ging om Kaag als minister, maar Kaag als politica en vanuit de veronderstelling dat ambtelijk BZ niet betrokken was. Wel zijn de vragen voor verzending tkn (ter kennisname, GS) door [weggehaald] naar de pa (politiek assistent, GS) *van Kaag gestuurd." *

Maar dat is gek! Op het ministerie van Buitenlandse Zaken wisten ze immers dat er wel degelijk invloed door D66 (en het ministerie zelf) op de documentaire was geweest. Uit het appgesprek tussen de PA van Kaag (u weet wel, die jongen die in de docu uitlegt 'wie die mensen zijn') en een ambtenaar van OC&W blijkt dat het ministerie van Buitenlandse Zaken besloot daar niets over te zeggen.

Dit vinden de ambtenaren van OC&W achteraf toch ook wel erg vreemd. Ze vragen zich in de voorbereiding op de Wob-publicatie af waarom ze eigenlijk niks aan Buitenlandse Zaken hebben gevraagd. De veronderstelling dat het alleen over de Kaag 'de politica' ging, is immers nogal idioot voor een documentaire die als werktitel 'minister van Hoop' had. "Dat het niet over Kaag als minister gaat, kunnen we dan ook moeilijk stellen." En dan besluit het ministerie om gewoon om de hete brij heen te lullen en een nietszeggend antwoord te formuleren.

Terug naar het moment voor de publicatie van de Wob-stukken. Wij menen enige lichte paniek bij de ambtenaren van OC&W te herkennen, waarop vervolgens door een spinner wordt bedacht dat het toch wel erg handig is om niet meteen eerlijk te zeggen dat de minister de Kamer heeft voorgelogen, maar eerst af te wachten hoe alles gaat.* "Het is nog maar de vraag of de link met onze Kamervragen worden gelegd"* (LOL, wel dus, red.).

Vervolgens besluit het ministerie dus om zelf niet actief de Kamer te informeren over de onjuiste gang van zaken, maar pas te reageren op het moment dat er vragen komen.

Nou. En die vragen. Die kwamen er.

"Een smalle reactie op een brede vraag". Zeg dat wel, VPRO.