Geenstijl

Gedupeerd zijn in het toeslagenschandaal is een gevoel, aldus de baas van de Belastingdienst

Ga even met ons mee terug naar 10 november 2020. Mark Rutte was nog niet demissionair, het rapport Ongekend Onrecht moest nog verschijnen. In de Tweede Kamer werd het Belastingplan voor 2021 behandeld. Ons hele systeem is een ingewikkelde puinhoop en in de afgelopen jaren is het toeslagenschandaal daar exemplarisch voor geworden. Ook hier, in dit debat, bleek dat eens te meer. Waarom we daar naar terug gaan, is hierom:

Juriste Sascha Janssen deelde gisteren aantal *kuch* persoonlijke beleidsopvattingen die 'CAF-Cowboys' en overige ambtelijke boeven bij de Belastingdienst op LinkedIn geuit hebben. Onder hen ook Boudewijn Ligthart, de plaatsvervangend directeur Belastingdienst. Uit die uitingen blijkt dat belastingambtenaren - daders in de toeslagenaffaire - zichzelf toch best wel vaak zélf slachtoffer voelen. Ligthart gaat zelfs zo ver dat hij daadwerkelijk gedupeerden verwijt dat hun ervaringen van knevelarij en vernielde privélevens een gevoel zijn, veroorzaakt door de 'strikte wetstoepassing'. Op die arrogante uiting van zich ongenaakbaar achtend ambtenaarschap sloegen betrokkenen in de affaire aan, en trokken bij ons aan de roze bel.

Terugvorderingen van onbetaalbare bedragen (en daaruit voortvloeiende beslagleggingen) waren namelijk geen gevolg van 'te strikte wetshandhaving'. Ze zijn het gevolg van verkeerde toepassing van de wet. Op 9 november stuurde staatssecretaris van Huffelen (van Belastingmisdaad & Puinruimen) een brief naar de Kamer waarin ze bekent dat er al in 2009 (!!) een advies van Landsadvocaat lag om bij twijfel over fraude met kinderopvangtoeslag niet meteen alles terug te vorderen, maar proportionele inhoudingen te doen én de ouders een goede kans te geven om uitleg te geven.

Dat advies werd genegeerd, met als gevolg dat de Belastingdienst soms op basis van zoiets piepkleins als 1 ontbrekende handtekening op pagina 4 van een 20 pagina's tellend contract oordeelde dat er sprake kon zijn van fraude, iedere euro terugvorderde en daarmee mensen in de ellende gooide. In 2012 is op "interdepartementaal niveau" besproken dat deze aanpak problemen gaf (voor ouders), maar het duurde tot ver in 2019 (nadat RTL, Trouw, Omtzigt, Leijten en Azarkan dus al diep in het dossier vastgebeten zaten) eer het oordeel viel dat de Belastingdienst niet 'te strikt', maar verkeerd met de wet was omgegaan - met alle jarenlange ellende van dien. Hetgeen Van Huffelen "zeer te betreuren" noemde. Hieronder de relevante paragraaf op pagina 3 van deze brief:

De huidige plv directeur Ligthart, daarentegen, betreurt helemaal niks en beweert tot op de dag van vandaag openlijk dat de wet niet verkeerd, maar 'te strikt' is toegepast en dat is pertinent onwaar. Uit het twitterdraadje dat juriste Janssen gisteren maakte, blijkt dat Belastingbaasjes hun eigen uitleg vooral gebruiken om schuldvingers heen en weer te wijzen en daarmee de verantwoordelijkheid op z'n Patatje Bureaucratie met Hollandaise lekker polderiaans uit te smeren: als iedereen het gedaan heeft, heeft niemand het gedaan. 

Janssen zegt: "Gedeelde verantwoordelijkheid mag niet leiden tot geen verantwoordelijkheid nemen" maar dat is wat er op dit moment wel aan de hand is. Het kabinet is al ruim een half jaar "demissionair", maar blijft stoelendansen en semi-regeren alsof er niets gebeurd is. Mark Rutte - de oppercrimineel van 2021 die zelfs door de Mark Rutte uit 1989 zou worden uitgekotst - wordt gewoon weer premier, ouders zijn nog niet voldoende of niet goed gecompenseerd en de verantwoordelijke ambtenaren beklagen zich over hun imago terwijl ze lekker verder meedraaien in de baantjescaroussel, waar strafrechtelijke vervolging in sommige gevallen echt niet misplaatst zou zijn.

Hieronder de spreektekst van Pieter Omtzigt in de debatvideo hierboven. Het stuk op GeenStijl waar Martin Bosma in de video aan refereert, is dit topic met het position paper van Omtzigt over de kapotstukke overheid. Die, zo blijkt uit de uitingen van diverse Belastingambtenaren, nog héél ver verwijderd is van "nieuw leiderschap" of een "andere bestuurscultuur". In één ding zijn we het overigens wel eens met de Belastingboef eens: dat Toeslagensysteem moet echt DEAUD. Alleen: wij menen het en Herr Direktor Ligthart gebruikt het als bliksemafleider voor het kwijtmaken van het Beruchte Memo Palmen, dat zogenaamd niet belangrijk zou zijn maar wel met opzet is gedoofpot. We zijn er nog niet, nog lange niet, nog lange niet...