Geenstijl

Bepaalde beroepsgroepen zijn altijd makkelijk op de hak te nemen; bij mij zijn dat vaak de ambtenaar (ben ik nu zelf deels ook!) en de politicus (was ik!).

Verder heb ik al heel lang een ongezouten mening over het monetaire beleid van centrale banken. Die centrale bankieren krijgen dus vaak een veeg uit de pan van mij, maar het standaard bankiertje (ben ik ook geweest!) de Zwarte Veeg Piet toeschuiven, daar doe ik niet aan mee. Vaak is het misplaatst of ronduit feitelijk onjuist. Degenen die er zo over denken zijn vaak in dezelfde politieke hoek te vinden en degenen die de “bankier heeft het gedaan” het hardst roepen, zijn politici. 

2008
Weet u nog? Ik maar al te goed. Ik was wat vroeg want ik luidde de alarmbel al in 2007. Mijn klanten in het VK hoorden mijn negatieve verhalen aan, terwijl de beurs record na record neerzette. Best een pijnlijk jaar, zeg maar. Nu hadden mijn klanten de flexibiliteit om zowat elke strategie uit te voeren en dus niet alleen koop of verkoop (daardoor kon ik ondanks mijn zwarte kijk op de beurs nog steeds waardevolle beleggingsideeën aan de man/vrouw/lgtbhthgwtf brengen). Toen kwam Bear Stearns. Problemen in mortgage backed securities (MBS) met een domino-effect op de gehele  collateralised debt obligations (CDO’s) sector.

Fortis
Mijn illustere collega had net nog een rapport doorgenomen van Moody’s (of S&P, dat ben ik even vergeten) over deze schulden en de problemen in die markt. Ik was al een tijdje bezig om mijn klanten te waarschuwen voor Aegon, ING en Fortis. Die laatste heeft een speciaal plaatsje gekregen bij mij en mijn collega. Het was het begin van het einde, niet alleen voor Fortis, maar ook voor ons (maar dat is een verhaal voor een andere keer). Punt was dat alle financials onderuit gingen, de wereld verging zowat, en natuurlijk gingen de vingers wijzen richting de financiële sector. Maar dat was niet altijd geheel juist.

Terechte foei!
Wat wel klopte is dat, door verzekeraars die er geen verstand van hadden (zoals AIG), er faillissementsverzekeringen werden afgegeven op rommelschulden, waardoor deze rommelschulden dus, door de verzekering, geen rommel meer waren maar investment grade. Achteraf bleek dat de verzekeraar niet kon uitbetalen toen er daadwerkelijk faillissementen (non-payment) plaatsvonden. Dat was de eerste domino. Wat ook waar is, is dat een aantal bankiers, of zelfs banken, zich bezig hield met misleiding in de verkoop van dergelijke producten. Dat is gewoon fraude en zou dus ook keihard aangepakt moeten worden. Verder was er een verziekte bonuscultuur, die bepaald ongewenst gedrag stimuleerde, en was het management megalomaan bezig (hallo Baron Lippens!). 

**Overheid als oneindige bron van clusterf*cks
**Maar laten wij even kijken naar de rol van overheden. Regulering stipuleerde dat AAA-bedrijven zoals Royal Dutch Shell een bepaalde risicoweging (RWA) kregen, waardoor de helft van hun lening betiteld werd als zijnde risicovol. Hierop moest dan (maar!) 4% aangehouden worden in kernkapitaal door de bank. Los van die te lage 4% (inmiddels flink opgehoogd), gaat het mij meer om de risicoweging zelf, want wat denkt u wat de risicoweging van Griekse staatsobligaties was? Juist, zero, noppes, nada. Overheden wilden natuurlijk zo goedkoop mogelijk lenen, dus overheden stuurden op deze nul risicoweging aan bij vaststelling van de desbetreffende reguleringen.

Dan is het niet zo vreemd dat banken grote posities hadden in de schulden van hun eigen sovereign. Die banken-doom loop; de vicieuze cirkel tussen de bankensector en de staatsfinanciën, werd gebruikt als een van de redenen om de gehele bankensector te redden. Dus zoals zo vaak, creëert de overheid een probleem en dient het zichzelf aan als de oplossing. En de sheeple zijn natuurlijk blind en wijzigen hun stemgedrag niet...

**Meer, meer, meer
**Daar is de rol van de overheid echter nog niet mee afgedaan. Zo waren er allerlei beslissingen, die tezamen tot een ware clusterf*ck hebben geleid. Overheid wil iets, maakt nieuwe reguleringen, die hebben weer slechte bijwerkingen, die de overheid dan poogt te corrigeren met nog meer reguleringen, die weer slechte bijwerkingen hebben en zo verder. 

MiFID
Zo is de sector nu geheel kapotgemaakt door MiFID II. Wilt u advies krijgen, dan is de kans groot dat u alleen nog eenheidsworst krijgt, want persoonlijk advies is juridisch te link, dus nu is er één view binnen de advisering die moet worden overgedragen. Sparren, klankbordsessies, maatwerk, zijn allen nauwelijks meer mogelijk. Kregen uw pensioenbeleggers vroeger gratis toegang tot research, is dat nu niet meer het geval. Alles moet apart geprijsd worden door MiFID en waar vroeger de research gratis was (zat in de commissies op transacties geprijsd), moet er nu apart betaald worden. Gevolg: veel minder research, mid&small caps onderbelicht en beleggingsbeslissingen worden nu genomen op gebrekkige info en/of beperkt tot waar wel research op voorhanden is (wat dus tot geconcentreerde portefeuilles leidt).

Verder zorgen deze reguleringen ervoor dat alleen de grote jongens de nodige aandacht en informatie nog kunnen betalen (dus minder concurrentie wat slecht is voor innovatie, kwaliteit en uiteindelijk prijzen). Kleintjes moeten dus consolideren, wat weer leidt tot meer eenheidsworst, meer too big to fail instellingen, en die belachelijke focus op prijs in plaats van kwaliteit. Ziet u nu niks van, maar als de markten hun opgaande trend breken, komen al deze misstanden uit de kast rollen.

ETF
Deze laatste gaat een grote rol spelen bij de volgende klap. Omdat er vanuit de overheid een focus is op kostenniveaus en transparantie in beprijzing, is alles en iedereen in de ETF(Exchange Traded Fund) gestapt. Dit zijn producten die vastgestelde onderliggende financiële waarden volgen (ETF olie, ETF grondstoffen, ETF Dow Jones etc.) tegen zeer lage transactiekosten. Ik heb er eens een hele column aan gewijd op een niet nader te noemen beleggingssite, waardoor een van hun grote adverteerders gelijk om mijn ontslag vroeg. De kern was dat ETF producten leiden tot:

1. Kuddegedrag (iedereen zit in dezelfde hoek);
2. Onbewust tot grote blootstellingen leidt naar bepaalde bedrijven en sectoren (wat dus tot verkeerde spreiding leidt en dus meer verborgen risico);
3. Ongezonde focus op kosten en dus niet op kwaliteit;
4. ETF bieden vaak meer liquiditeit aan dan het onderliggende. Wat leuk is zolang markten omhoog gaan, maar als ze crashen betekent dit dat ETF onder par kunnen noteren (dus de ETF is dan minder waard dan het onderliggende). Beleggers gaan dus meer risico aan dan ze denken. 

**Rinse, wash, repeat
**Lijkt weer erg veel op het CDO verhaal van 2008 en nu duidelijk ingeleid door reguleringen vanuit de overheid. De overheid wil ons arme schapen beschermen, maar met hun simplistische maatregelen (dus geen rekening houden met de tweede, derde, etc. orde-effecten) krijgen zij het voor elkaar om precies het omgekeerde te bereiken. 

Dus prima om de megalomane en criminele bankiers aan te pakken; doen zeg ik. Echter, de gewone bankier is als een voetbalspeler die zich aan de spelregels houdt. Als de voetbalbond besluit dat de tackle van achteren toegestaan is, wat leidt tot misstanden op het veld, moeten we dan de spelers aanpakken of de voetbalbond? Als de overheid een antwoord op deze vraag zou moeten geven is het antwoord vast: de boeren.