Geenstijl

Vorige week kondigde Twitter een nieuwe meldknop aan tegen “misleidende informatie” over de EU verkiezingen. Onze voorspelling was dat die knop in de praktijk een kliklijn voor onwelgevallige meningen zou worden.

Dat punt werd dinsdagavond prompt bewezen in een bijna ironische blokkade van @bartnijman, vanwege een cynische EU-sceptische tweet. Onder voorbehoud dat Twitters eigen algoritme de gewraakte tweet afving, lijkt het er op dat accountjagers hiervoor verantwoordelijk zijn. Waarmee Twitters meldfunctie dus letterlijk een NSB-knop tegen ‘verkeerde meningen’ is.

Het was hilarisch alsook hartverwarmend om te zien hoe letterlijk duizenden mensen de bewuste tweet op hun eigen account gooiden (vooral het totale kapen van Timmerfrans’ hashtag #ItsTime was heerlijk, en het gaat nog steeds door), en het duurde slechts tot de volgende ochtend tot de reguliere media er vrij massaal op doken. WNL was met stip de eerste (video boven), want die snapten vorige week de implicaties van de meldfunctie al (steun die omroep!), maar ook de NOS was er vroeg bij. Evenals Telegraaf en Volkskrant, vroegen ze bij Twitter naar het ‘wat is deze?’ van de schorsing omwille van een tweet die echt geen bewust misleidende informatie bevat, maar duidelijk een (zomaar & zoveelste) mening in hyperbool is. De backfire van de duizenden tweets plus de mediavragen leidden tot een snel ‘oeps sorry’ bij Twitter, en een release van het account. Stond op Teletekst, dus is het waar.

Fail-Button
Maar het is gezien: die knop werkt dus niet. Vorige week meldde Twitter zich op het slagveld met een voornemen om de EU-verkiezingen te ‘beschermen’ tegen nepnieuws (en natuurlijk om de blaam af te wenden van hun platform als er toch malversaties zijn). Als je in .nl een meldpunt voor desinformatie inbouwt, zorg dan ook voor een back-office of klantenservice voor bezwaar. Tot een aantal jaar geleden was er ook een TwitterHQ in Nederland, maar dat was kennelijk niet rendabel genoeg. Dat betekent dat zo’n functie door iedere twitteraar naar hartenlust misbruikt kan worden, maar dat hun doelwit eigenlijk nergens heen kan voor een faire ballotage. 

Dat is niet alleen frustrerend, op deze manier beïnvloedt Twitter ook het electorale debat door peopbange, laffe twitterverklikkers te assisteren bij het smoren van afwijkende meningen. Wedden om het salaris van Timmerfrans dat een tweet waarin met een zeker cynisch chagrijn de niet de eurofielen, maar juist de eurosceptici worden aangevallen als antidemocratische neppopulisten, gevolgd door een adviesje om lekker pro-EU te stemmen op 23 mei, letterlijk nooit tot een blokkade geleid zou hebben? (QED!)

De ballotage kwam er in dit geval wel: van de MSM. Kennelijk was dit specifieke voorbeeld van censuurfalen zo overduidelijk onjuist dat niet alleen die duizenden tweeps het bewuste twietje massaal opnieuw deelden, maar ook de mainstream media zich afvroegen of dit nu wel helemaal de bedoeling was van die knop. NOS’ers of Volkskranters zijn het vermoedelijk heftig oneens met het meninkje van ondergetekende over de Brusselse dronkemanskoppen. Maar ze deden wel hun taak: controle van de macht - in dit geval die van Twitter, dat weliswaar een particuliere onderneming is die z’n eigen regels mag maken en handhaven, maar die dus ook een digitale nutsvoorziening in het publieke debat is geworden en in die verhouding beoordeeld kan en mag, of zelfs moet worden.

(Dit is een soort twitterdraadje, de tekst loopt verder in het volgende blokje na de lees verder)

Vanuit Twitter is een zekere reguleringsdrang daarom ook begrijpelijk. Er gaat een heleboel tweet-stront door hun trechter, en een deel daarvan komt op hun eigen bord terecht. Twitter wordt vaak (ten onrechte) als boodschapper aangeduid. The medium is the message: een McLuhanisme waar GS ook al jaren mee te kampen heeft. Zo is ‘de toon’ op internet al zestien jaar “Schuld van GeenStijl” als die toon de toehoorder niet bevalt. Islamkritiek? Schuld van GeenStijl. Minder respect voor (politieke) gezagsdragers? Schuld van GeenStijl - enfin, u kent het wel.

Bereik + Lezers = Vrijheid&Fuck You
GS geeft weinig fucks, want wij zijn een roze front. Redacteuren die in volledige vrijheid, zonder policor dwangbuis, hun topicjes kunnen tikken, en miljoenen lezers & reaguurders die het roze geluid overeind helpen houden (een noodzaak die afgelopen etmaal weer eens bewezen is - sluit vooral dat Premium Lidmaatschap af zodat we bunkerbeton met vlechtstaal kunnen blijven inkopen). Wij hoeven ons van weinig mensen wat aan te trekken, en zijn grote mensen genoeg om onszelf in het gareel te houden.

Maar waar de censuurgretigheid op sociale media (en op internet in het algemeen, zie de verboden klimaatdiscussie op Nu.nl en de absurde politieke kruistocht van Ollongren tegen “nepnieuws”) ook voor zorgt, is dat gebruikers zichzelf gaan beperken. Niet de gekken en de echte agressievelingen, die gaan lekker door tot ze een ban hebben - en maken dan een nieuw account. Maar de redelijken, de rekkelijken, de ironische gebruikers en de cynische sarcasten. Zij zullen hun uitingen zelf censureren, bang om ophef te veroorzaken, doelwit te worden van verklikkers, hun account kwijt te raken, en daarmee hun goede naam. Anderen zullen juist steeds opzichtiger aan de “Goede Kant” gaan staan van de politieke correctheid (en de geschiedenis, uiteraard), om hun eigen positie te bewaken door makkelijke vingers te wijzen.

Je ziet het aan figuren als oude NOS-baas Hans Laroes, die overduidelijk kiezen voor ‘siding with censorship’ in plaats van een rationele, eerlijke benadering van de situatie. Moeten we die ook maar gaan melden met z’n allen dan? Gewoon, omdat het een gedateerde staatsomroeper in de woestijn is die niets bijdraagt aan het debat, anders dan de pedanterie van een oudmediaal zonnekoninkje die het niet uit kan staan dat de mediamacht hem door de vingers is geglipt en zuur is dat het meest relevante nieuwe medium - het internet - hem en zijn policor posse niet pruimt? Nee - natuurlijk niet. Laat ‘m lekker. Het mooie aan het internet is dat het alles doorziet, met instant feedback. Met zijn mentaliteit val je hier gewoon door de mand en daar is geen blokkade voor nodig. 

Bias achter de blokkades
Inmiddels herkennen we ook patronen en bias in de blokkades. Het zijn steeds mensen uit dezelfde maatschappijkritische, veelal rechtse(re) of conservatie(re) hoek die te maken krijgen met accountjagers en aansluitende censuur door de betreffende platforms. in Amerika is een heuse purge gaande tegen counterculturele commentatoren. Geen van hen roept op, of zet aan tot geweld. Ze hebben slechts de verkeerde mening over bepaalde zaken. Je hoeft ze maar te melden: se “lefty liberal bias” van Twitter en de puriteins-linkse millennial-mentaliteit van Facebook doen de rest. Dat vernauwt het open debat, en brengt letterlijk de vrijheid van meningsuiting in gevaar. Zeker omdat deze platforms van primair belang zijn geworden voor publiek debat.

Als je account ten onrechte wordt geblokkeerd of beperkt (zoals bij ondergetekende nu drie keer in korte tijd is gebeurd), is er vermoedelijk geen sprake van het schenden van Twitter-regels, maar van gerichte meldingsacties tegen het account. Daartegen zou eigenlijk een soort automatische ‘meldingenmelding’ moeten komen. Een wit vlaggetje tegenover het rode vlaggetje, zodat de Twittercensor weet dat het account in het verleden onterecht in de kerker is gesmeten omdat sneue kwaadwillenden daarop uit waren, zodat ze een volgende keer iets meer context toepassen voordat een klacht bijna ongezien gegrond verklaard wordt, enkel op basis van het aantal meldingen. Want niet iedereen heeft een miljoenenblog, of wordt door de NOS gebeld als z’n account achter prikkeldraad wordt geplakt. Laat staan dat we zo graag de totempaal willen zijn waar dit vervelende VvMU-dansje steeds omheen draait, want het gaat niet om individueel kleinzerig twitterleed maar om de grotere discussie over (online) vrijheid.

Hoe onmogelijk en ondankbaar de taak ook is, en ondanks dat niemand ooit op ze gestemd heeft in een democratische verkiezing (of misschien wel júist omdat niemand ooit op ze gestemd heeft): techreuzen en social media-giganten zullen zelf kritischer naar (ironische, polemische) context moeten kijken in hun banbeleid. Want op deze manier is het internet de vrijheid uit zichzelf aan het wringen, en zichzelf langzaam kapot aan het censureren. In de desolate gangen van Brussel galmt een dronken hoongelach...