Geenstijl

Iedere keer als er weer nieuwe maatregelen komen om het roken tegen te gaan is er maar 1 echte lakmoesproef: Blijven sigaretten beter verkrijgbaar dan verse groente?

Helaas, de oude tabaksvergunning werd niet van stal gehaald. Ondanks dat de tabakslobby niet aan tafel zat, is deze simpele maatregel niet genomen. Om gedestilleerde alcohol te verkopen, moet een slijterij wel zo'n aparte vergunning hebben. De jenever, vieux, cognac, rum en whisky zijn daardoor alleen verkrijgbaar als mensen er speciaal voor op pad gaan. Bottelaars weten dat, verdunnen hun likeur tot 14,9% en zorgen daarmee dat de suikerbom naast de port in de supermarkt ligt.

Burgertje pesten, en verleiden
Dit geeft gelijk weer de indruk dat het gaat om burgertje pesten en dat het ministerie van financiën haar veto heeft uitgesproken omdat het Binnenhof is verslaafd aan de opbrengst. Die accijns worden langzaam verhoogd. Er moet gewenning optreden, want het is te kostbaar als mensen daadwerkelijk stoppen. De kikker mag niet uit de langzaam kokende pan springen.

Waarom is het per makkelijk pakje verkrijgbaar, in plaats van per slof? Het zal toch niet om de drempel om te blijven roken te verlagen? Iedere keer een klein pakje betalen met wat zakgeld zit minder op de radar dan om de zoveel tijd een rib uit je lijf voor een slof: bij zeventig tot negentig euro voor tweehonderd sigaretten denken mensen eerder aan leukere alternatieven zoals uit eten.

Hier worden mensen verslaafd gehouden. Verslaafden kunnen overal en nergens met kleine stapjes blijven gebruiken. De ene na de andere gemakkelijke quick fix. Het moet in stand moet blijven, maar het liefst onder het tapijt. De rokers moeten wat verder weg gaan staan. Uit het oog, uit het hart. Symboolpolitiek over marginaal gebruik.

Staatssecretaris Paul Blokhuis sprak in Pauw over het belang van de drank en horecawet. Het was belangrijk dat een kapper, juwelier of bruidsmodezaak geen glaasje aanbied aan haar klanten. Dat zouden alcoholisten wel eens in verleiding kunnen brengen. Dat terwijl supermarkten en cafés vol staan met frisdrank en alcoholarm bier. 

**Verslavingsproblemen
**Het echte probleem zie je in programma's zoals Verslaafd! of The Rotterdam Project. Mensen die hun eigen wil volledig zijn kwijtgeraakt, evenals hun baan, familie, vrienden en soms zelfs huis. Met een interventie moeten ouders, broers en zussen smeken of iemand alsjeblieft een afkickkliniek ingaat. En zelfs als dat lukt is iedere dag in de instelling vrijwillig.

Die familie zit in een spagaat. Een verslaafde is geen acuut gevaar voor zichzelf, dus die wordt niet gedwongen opgenomen. Soms grijpt de rechter wel in, en de een paar weken of maanden. De behandeling duurt te kort, de terugval is onvermijdelijk. De patiënt ervaart de gerechtelijke procedure als een steek in de rug, de laatste relaties worden verbroken, de situatie escaleert.  

De naaste omgeving mag lijden, terwijl de afloop vaststaat. De verslaafde zou geen acuut gevaar voor de omgeving vormen. Ook al voorzien de meeste junks in hun behoeftes vanuit kleine onrendabele criminaliteit met enorme maatschappelijke kosten. Tot in hoeverre heeft een slaaf van harddrugs nog een vrije wil?

Draaideurgevangenis
Soms worden die junks veroordeeld tot een ISD-maatregel, een 'inrichting voor stelselmatige daders'. Twee jaar cel, soms voor een reeks kleine delicten. Ondanks dat de staat dan jaren aan hulp en structuur kan aanbieden, wordt het verschil niet gemaakt. Drugs en telefoons zijn soms binnen beter verkrijgbaar dan buiten. Zo hard iemands vrijheid beperken, zonder de kans te grijpen hem te helpen is misdadig. Voor hem en voor ons.

Waar de ambtenarij met veel trompetgeschal haar nationale preventieakkoord presenteert, etteren de echte problemen met genotsmiddelen voort. Die excessen worden politiek misbruikt om geld op te halen en normaal gebruik te demoniseren. Echte vrijheid wordt ingeleverd, mensen zonder vrijheid niet geholpen.

Het blijkt in de Haagse kaasstolp maar niet door te dringen dat halve criminelen hun genotsmiddelen desnoods stelen. Een mooie bewustzijnscampagne gaat nooit werken voor mensen die hun bewustzijn regelmatig kwijt zijn. De mensen die wel vatbaar zijn voor argumenten laten zich meer leiden door onderzoeksresultaten van medici, dan folders van politici.

Het blijft hele vreemde struisvogelpolitiek. In makkelijke dossiers wil de overheid zich graag opdringen om in de melk te brokkelen en met de strijkstok af te romen, maar zodra het moeilijk wordt en haar geweldsmonopolie het verschil kan maken geeft men niet thuis. De unieke gereedschapskist blijft dicht voor echtgenoten en kinderen van verslaafden.

Voor hun een dichte deur, terwijl de staatssecretaris open deuren intrapt.

(Christelijke kipcornpica via Alexander Bakker)