Geenstijl

Tamara Wulffelé over jeugdzorg, de zorgwekkende groei van lucratieve uithuisplaatsingen en een heel erg stom 'Actieplan'

Het onderwerp 'kinderen' ligt bij velen gevoelig en zo ook bij jeugdzorg en aanverwante instanties. Na iedere miskleun van een of andere omhooggevallen gezinsblaaskaak worden de interne regels verder aangescherpt en worden kinderen nog sneller bij hun ouders weggeroofd dan dat je met je ogen kunt knipperen. Een erg overtuigend telefoontje van je buren naar truttenclub jeugdzorg en een overmacht aan politie komt binnen no time onaangekondigd je kind stelen. Terecht of niet, dat mag je later aan de rechter gaan vertellen. Alleen, hoe zwaar weegt de waarheid? 

Nu moet ik zeggen dat ik na 2 keer pleegouder te zijn geweest ook bijna tien jaar lang mensen heb bijgestaan die problemen hadden met dergelijke instanties en dat het lastig is om dit relaas enigszins onbevooroordeeld op te schrijven zonder terug te vallen op persoonlijke ervaring. Laten we het er maar op houden dat jeugdzorg een in mijn ogen noodzakelijk kwaad is. Ze zijn helaas nodig, maar of het helpt is een tweede. Nu was niet alles kommer en kwel, ik heb heus wel fatsoenlijke gezinsvoogden meegemaakt die echt wel hun best deden, maar het systeem werkt gewoon niet. Als jeugdzorg met een spoedbevel kinderen bij mensen thuis komt stelen op basis van een aanname, die aanname wordt vervolgens DRIE!! keer door onafhankelijke psychologen en psychiaters naar het ronde archief verwezen en je krijgt je kinderen vervolgens nog niet terug, dan gaat er dus wat mis. Nou wat dan?

Waarheidsvinding. ****Voormalig Kinderombudsman Marc Dullaert concludeerde dit in een vernietigend rapport voor jeugdzorg voor hij ongewild ontheven werd uit zijn functie wegens niet in de pas van Ombudsman Reinier van Zutphen lopen. Die stelde liever Margrite Kalverboer aan en die deed vervolgens helemaal niets met al het werk van haar voorganger. Dullaert was sowieso de eerste die hardop uit durfde te spreken dat jeugdzorg voornamelijk geleid wordt door perverse prikkels als geld. Als je weet dat in 2015 33.000 kids uit huis werden gehaald, in 2016 36.000 kids en in 2017 ruim 46.000 arme kindertjes en je neemt mee dat 1 UHP gemiddeld zo'n 90.000 (BIJLAGE 1, pdf) euro kost, dan kom je op een som van ruim 4 miljard op jaarbasis. En dat zijn alleen nog maar de uithuisplaatsingen. Met de transitie van de zorg van de provincie naar de gemeente in 2015 zijn alle budgetten met ruim een derde teruggeschroefd, dus blijft er met het huidige aantal UHP's nog minder geld over om uithuisplaatsingen te voorkomen en kinderen binnen hun eigen thuis te helpen. Standaard werkwijze is een kind uit huis plukken, het elders proberen te 'fiksen' en dan zien of het terug kan, zonder iets aan de thuissituatie te doen. Werkt dus niet.

Nu zijn er de afgelopen jaren meerdere belangenorganisaties voor ouders en grootouders opgestaan om deze problemen aan te kaarten. Daar waar een jeugdzorgzaak standaard maximaal een half uur krijgt bij de rechtbank, kan er over bomen op erfgrenzen 3 uur of langer gesproken worden. In de praktijk hebben rechters te weinig tijd om rapporten zorgvuldig en weloverwogen te beoordelen. Een gezinsvoogd maakt een rapport, dat gaat naar de kinderbescherming en die is het er vaak mee eens (let wel, die hebben in de meeste gevallen enkel de info die zij van jeugdzorg krijgen en hebben geen contact met de betreffende minderjarige of het gezin!) en de rechter gaat mee in de aanbevelingen die gedaan worden. Het zou al heel veel schelen wanneer kinderen net als bij onze zuiderburen direct een eigen kinderadvocaat krijgen en er een onderzoeksrechter onderzoek en aan waarheidsvinding doet vóór kinderen uit huis worden gehaald. Dus voor het bij de kinderrechter terecht komt. 

Bekende belangenorganisaties voor ouders zijn KOG (Kinderen Ouders Grootouders), SOS Jeugdzorg en bijvoorbeeld het LOC. Nu is die laatste niet zo heel erg boeiend meer, want sinds die subsidie krijgen uit 070 zijn die ineens een stuk minder kritisch. Je gaat immers niet bijten in de hand die je voedt, toch? Onder druk van enkele organisaties, vele ouders en een motie van Tweede Kamerlid Vera Bergkamp is het ministerie van Justitie en Veiligheid overstag gegaan en is er een zak geld met 75.000 euro beschikbaar gesteld voor een "Congres Waarheidsvinding" in samenwerking met de Erasmus Universiteit om meer input van ouders te krijgen voor het door toen nog Minister Van der Steur van J&V geïnitieerde 'Actieplan Waarheidsvinding'.

Echter kwam er zoveel kritiek op dat congres, dat de uitwerking van de tekst en inhoud door de Erasmus Universiteit tot op heden door het ministerie geblokkeerd wordt. Zij krijgen simpelweg de gemaakte geluidsopnames niet, dus wordt er niets verwerkt in het Actieplan-document. In plaats daarvan werden er 4 extra focusbijeenkomsten voor ouders en andere betrokkenen georganiseerd. Uiteraard werd dit niet breed gecommuniceerd, want eigenlijk was het helemaal niet de bedoeling dat er kritische ouders op zouden duiken. Dus er waren hoofdzakelijk beroepsmatig geïnteresseerden en totaal 31 ouders, waaronder enkele fanatiekelingen die iedere bijeenkomst bezocht hebben. Het was dus de bedoeling dat niet uitgenodigde ouders een inhoudelijke reactie zouden komen geven op een waardeloos actieplan waarvan zij de inhoud niet mochten weten. Juist. 

Aardig detail is trouwens dat de organisatie van die bijeenkomsten en het congres door het ministerie uit handen werd gegeven aan het LOC, je weet wel, die club die subsidie ontvangt. En daarmee zijn we er nog niet, want die huurden vervolgens de DSP-groep in en het hele project kwam onder leiding van Manja Abrahams en Bram van Dijk, die in het verleden een geliefd beleidsmedewerker was bij, je raadt het al: het Ministerie van Veiligheid en Justitie! Meneer heeft daar nog steeds warme banden en zo is het kringetje weer rond. Het congres en de focusbijeenkomsten moesten onafhankelijk en eerlijk zijn om zo zuiver mogelijk een aanvulling te kunnen zijn op het rotplan 'Waarheidsvinding' van Min J&V dat niemand mocht lezen en waar niemand de inhoud van mocht kennen, maar alles moest wel via via in handen zijn van datzelfde Min V&J, want stel je eens voor dat mensen werkelijk hun mening komen geven en dat je er dan nog wat mee moet ook. Nu is het vijfde en vooralsnog laatste concept "Actieplan Waarheidsvinding" op miraculeuze wijze gelekt en online (BIJLAGE 2, docx) gekomen, dus iedereen en z'n moeder heeft het reeds kunnen lezen en wel al vóór de focusbijeenkomsten. Je kunt je voorstellen dat de discussies aldaar niet mals waren, want tot op heden door ouders geuite kritiek is nog steeds niet meegenomen. 

En nu gaat eind mei a.s. dat stomme plan van dat stomme ministerie dat die truttenclub jeugdzorg zou moeten gaan beletten ongemoeid arme kindertjes uit huis te blijven sleuren voor een fijn salaris aangeboden worden aan de Tweede Kamer en niemand die er wat van kan zeggen.

Althans, dat was het plan. Fanatiek oud-advocaat mr. Peter Prinsen zet zich belangeloos in voor de goede zaak en heeft een afstandsverklaring opgesteld waarmee iedereen aan kan geven dat ie het niet eens is met deze gang van zaken en dat zij niet akkoord gaan met dat stomme inhoudsloze rotplan waar niemand wat aan heeft en waarmee het er voor kinderen en hun familie niet beter op wordt.

Iedereen kan die afstandsverklaring tekenen. Ouders, grootouders, meerderjarige kinderen, buren, familieleden. Zie het als een stomp in de maag voor Minister van nu Sander Dekker, een klap in het gezicht van de truttenclub en een dikke vette middelvinger voor Justitie. Luister dan!