Geenstijl

D66 is de grootste verliezer van GR18, want 22% zetels kwijt. Dat noemt de partij zelf 'zilver winnen' maar ze halen na lokaal, vvd & CDA niet eens het podium. En nu ook nog "zilver" bij het referendum, want hun voorstem verloor.

D66 is bovendien onttroond op koningsnummers Utrecht en Amsterdam, waar Jesse de eikeltjesvlag in de Stopera mag hijsen. Vandaar deze ietwat ongerelateerde Klaver-Cortoon bij dit topic. Want wat extra wrang is voor D66, is dat de partij landelijk wel groter is en blijft dan de gevierde winnaar GroenLinks. De cijfertjes bij '66 zijn dan ook het probleem niet: ook een verlies van 22% is te overleven voor een grote landelijke partij. Het probleem is dat de electorale dreun van woensdag en bij het Sleepwet-referendum het effect is van de politieke koers van D66.

Argument daarbij: de drie overige regeringspartijen bleven stabiel of wonnen woensdag (en dat is zeldzaam), alleen D66 leed forse pijn. Want niet de coalitie doet alles fout, maar D66 als partij slaat de plank steeds mis, zowel qua poppetjes als qua politieke praktijk. We kunnen het allemaal nog eens opsommen, maar dat doet Tante Nausicaa in haar column vandaag al (gouden alinea's onder). De uitslag is daar een gevolg van, dus als de partij zich terug op het pad naar goud wil zetten, moet je echt schiftingen gaan maken in beleid. En het bijstellen van een koers begint doorgaans bij (het vervangen van) personen.

Diverse bronnen uit het binnenwerk van D66 wijzen op onvrede over de partijleider, die al 12 jaar als ongenaakbaar alleenheerser de scepter zwaait over het gestolde liberalisme in het mausoleum van Van Mierlo. En los van alle verkeerde paarden waar Pechtold in politiek opzicht op heeft gewed (Ollongren kiezen als minister, het referendum uitruilen tegen macht, een tegenstem in 2016 en een voorstem in 2018, die nepnieuwspaniek, enzovoort etcetera), kleven er ook talloze zaken aan hemzelf. 

Pechtolds verbeten populistische strijd tegen Wilders bracht hem zetels, maar tegenover Baudet werkt het kunstje niet meer en keert het zich tegen hem, met dat gelul over 'FvD valt mijn kinderen lastig' als doorzichtig dieptepunt. Daarnaast liggen er honderden aangiftes over de "privékwestie" van het penthouse, waarvan het verhaal aan alle kanten rammelt. De muur van regentesk dédain die Pechtold optrekt (hij wil niet eens meer op het referendum reageren) houdt anderen en hun kritiek niet buiten, het sluit hem op in een klein, donker en eenzaam kamertje, waar hij persoonlijk een altaar heeft gebouwd voor de politieke arrogantie waar Van Mierlo ooit tegen ten strijde trok.

Het rommelt intern, er is politieke paniek en de kans neemt daarom zienderogen toe dat zijn partijgenoten hem de gouden sleutel aanreiken om zichzelf uit die positie te bevrijden. En dan mag iemand anders het licht terug aan doen en proberen om een sloophamer tegen dat altaartje van Alexanders arrogantie te zetten, gadegeslagen en aangemoedigd door een opgeluchte natie van Gewone Nederlanders.