Provincie wacht niet op nog meer loze beloftes uit Den Haag

DERTIG MILJARD EURO. Dat is de losgeldeis van Groningen voor gaswinningsschade. Een inlossing van een ereschuld, noemen ze dat. Het is al een maand en een week geleden sinds het aardbevingsrapport van de parlementaire koe-in-de-kont-commissie verscheen, maar Rutte heeft het te druk met Lientje, Wopke en het vervalsen van stikstofdreigementen uit Brussel. Dus Grunn neemt nu maar eens de geldkraan in eigen handen. "Een fonds van minstens dertig miljard euro om Groningen sociaal en economisch erbovenop te helpen. Plus een onbeperkt budget voor de herstel- en versterkingsoperatie in het aardbevingsgebied", lezen we bij RTV Noord, die zich baseren op het document ERESCHULD: HERSTEL EN PERSPECTIEF VOOR GRONINGEN, dat is opgesteld door de provincie, alle tien Groningse gemeenten en twee waterschappen. "Wij willen boter bij de vis", zegt de commissaris van de Groning koning, en een streep door al het juridische gezeik. Tegenbod: dat geld nooit aan een bestuurslaag of politiek fondsbeheer geven, maar direct overboeken op alle individuele IBANs van iedere burger met een Gronings gaspoort. Anders zien die er straks alsnog niks van.

Zodat we niet verzuipen

Heel vervelend die scheuren in de muren, de ongewenste instortingen en die trillende bevingen, maar Rusland doet moeilijk, we hebben een dealtje met de Duitsers en de prijzen vliegen de pan uit, dus we moeten gas pompen. Gronings gas om precies te zijn. Een kabinet Rutte zei dat de kraan dicht ging en als een kabinet Rutte dat zegt gaat de kraan dus verder open. Van 3,9 miljard kubieke meter niet naar nul, maar naar 4,5 miljard kubieke meter goddelijk poldergas dit pompjaar (eindigt op 1 oktober). Groningen natuurlijk piswoest, maar die bevingsboeren in het noorden moeten niet zeiken. Dat vindt niet alleen het kabinet, maar ook de Raad van State, die het bezwaar van de Groninger Bodem Beweging vandaag zonder pardon van tafel veegt. Want 4,5 miljard klinkt als veel, maar is slechts een fractie van de 87+ miljard kubieke meter die er in de topjaren uit de grond werd getrokken en zelfs aanzienlijk minder dan de 8,1 miljard kubieke meter van vorig pompjaar. Dus niet zeuren, maar pompen. Mocht Groningen toch verzakken, dan komt Rutte de boel repareren. U heeft zijn woord...

Want Annemarie Jorritsma is aan de beurt

Vier smoezen uit een moetleeslijst van 120 die door ambtenaren, advocaten, NAM, Shell, Rijksoverheid en noem ze maar op zijn ingezet om Groningers met aardgasschade met een kluitje in het veen te sturen. Maar toch moet Den Haag weer een parlementaire enquête houden om de vraag te stellen: wie zat fout en wie is gedupeerd? Wie maandag keek die weet het al lang. Voormalig Gasberader Susan Top stortte haar hart uit in een aardschokkend betoog. Vandaag zijn boosdoeners aan de beurt: topambtenaar George Verberg en vvd-kenau Annemarie J. Dus vandaag zal er worden geschmierd en gelogen, zullen actieve herinneringen vervaagd zijn en zal er meineed worden gepleegd. Want zo gaat dat nou eenmaal, op ieder groot dossier in Den Haag. Vraag jezelf eens af: als dit jouw huis was, je werd zo besodemieterd en betutteld door ambtenaren, en je had een trekker in de schuur staan. Wat zou je doen? Stream na de breek, Verberg is al bezig, Jorritsma om 13u30.

Opnieuw tegenslag voor VVD

Arm Groningen. Terwijl duizenden Groningers in Hoogelaand en omstreken nog in de puinhopen van Eric Wiebes zitten, is de uitgemergelde regio vanochtend vroeg opnieuw getroffen door een zware aardbeving. Aardschok staat in de top 3 van zwaarste bevings ooit, en beving is opnieuw een klap in het gezicht van de VVD, dat gisteren al staatssecretaris Mark Harbers opgeslokt zag worden door Moeder Aarde. Bij RTV Noord reageerden mensen uit Winsum, Ten Boer, Bedum, Zeerijp en Appingedam, maar ook uit de stad Groningen en Haren. (RTV Noord). Later meer.
Update: Groningers reageren met #HAHAHA op 'geschokte' reacties politici.

Het vluchtige goedje komt niet meer uit eigen bodem, maar uit die van Poetin.

"In 2018 was Nederland voor de eerste keer netto importeur van aardgas. De importwaarde van aardgas was bijna 12 miljard euro, 43 procent hoger dan in 2017. Nederland exporteerde mede dankzij hogere prijzen voor 9,8 miljard euro aardgas. Het handelstekort kwam uit op 2,1 miljard euro. Dit meldt het CBS (in derde persoon) op basis van voorlopige cijfers van de Nederlandse goederenhandel." Minder eigen gas, meer uit Noorwegen en - ohjee - Rusland. Goed voor de Groningers wel, want om alleen al de zorg aardbevingsbestendig te maken, is al 330 mio nodig en dat versterkt dan nog maar een kwart van de zorginstellingen. En terwijl de grootste gasopslag van Europa in Grijpskerk gaat sluiten en de Tweede Kamer een parlementaire enquête naar de gaswinning heeft aangekondigd, krijgt u bij het avondeten de vraag geserveerd of je niet eens op inductie moet gaan koken. Want met die Noren komt het wel goed, maar vertrouwen we de Russen om onze behoefte aan verwarming, warm water & warm eten te blijven vervullen?

Orkaan Florence heeft de Amerikaanse kust bereikt, en dat heeft mensenlevens gekost. Het blijft toch wringen dat een rijk, machtig en technisch capabel land door een compleet beschreven en voorspelbaar natuurgeweld burgers verliest. 

Waarom staan daar nog stenen woningen in een luxe buitenwijk waar een normale boom door het dak komt (foto) als die omwaait? Er stief daardoor een moeder en haar baby. Kunnen we echt niet iets maken dat haar bewoners beschermt? Dat land grossiert in bunkers en tanks.

Dit soort stormen zijn nog beschreven door Christopher Columbus in 1494. In 1559 stuurde Spanje een vloot van 74 schepen om Florida terug te veroveren. Ze kwamen terecht in een orkaan, 73 schepen zonken en de laatste vormde een kolonie in de buurt van Pensacola Florida. Deze orkanen en hun schade zijn al eeuwen bekend.

Na de tsunami van Fukushima kwam men antieke stenen paaltjes tegen. Er stond op: “bouw niet beneden dit punt.” Gewoon een markering van een ernstige tsunami uit 1896. Men bouwde in die gevarenzone een kerncentrale. Met de reactor boven zeeniveau, zodat koelwater actief naar de reactor gepompt moest worden, in plaats van een au bain marie oplossing.

Die pompen waren in nood afhankelijk van dieselgeneratoren, maar die waren niet beschermd tegen zeewater in de luchtinlaat. Een goedkoop snorkeltje was wegbezuinigd, evenals ondergrondse stroomkabels naar het elektriciteitsnet. Een paar kleine bezuinigingen gaven een ramp, niet de aardbeving en haar tsunami. Nederland maakt vergelijkbare fouten.

Het Staatstoezicht op de Mijnen fluit voor de zoveelste keer minister Wiebes hard terug. “De versterking duurt langer dan acceptabel is.” Het is maar de vraag of een productieverlaging het risico op aardbevingen tijdig zal verlagen.

Maar ook het huidige risico en een eventueel verlaagd risico zijn beide nog steeds onacceptabel voor bewoners.

Het rapport van het SodM hangt aan elkaar van mooie modellen die er deftig uitzien in kleurengrafiekjes, maar het onderliggende bewijs is flinterdun. Daarmee wordt de conclusie dat er maar 1900 huizen verstevigd moeten worden subjectief. Die precisie staat in schril contrast met de zinnen: “Na afloop van de winning blijft de kans op aardbevingen - óók zwaardere - en schade nog enige tijd bestaan, maar wordt steeds kleiner. Hoe lang dit precies duurt weet niemand.” 

Al was het maar omdat het Groningse gasveld uniek is, en daarom een gebrek bestaat aan ervaring met gelijkwaardige situaties. Waar de ene aardbeving met een drie op de schaal van Richter in Brabant of Limburg met een sisser afloopt, leidt een aardbeving in Groningen tot zware onherstelbare schades. 

Rimpels in de vijver
Een simpel experimentje toont de crux al aan. Men neme een baksteen en laat die van een meter hoogte vallen. De beschikbare energie is de massa maal de hoogte maal de gravitatie. Super simpel. Als de baksteen op grasveld landt, beweegt de bodem ernaast nauwelijks. Herhaal het nu in een vijver en je ziet met dezelfde baksteen keurige cirkels ontstaan. 

Een voortschrijdend golffront, zoals Christiaan Huygens in 1690 al publiceerde. Golven die soms hoger zijn dan de baksteen. Dat geeft enorme bewegingen, snelheden en acceleraties. Volgens Isaac Newton is de versnelling maal de massa gelijk aan de kracht. De peak ground accelerations bij Groningse bevingen zijn veel hoger dan onder de rivieren, de slopende krachten dus ook.

Ingenieur Meijborg kwam in 1963 al met de waarschuwing dat de bodem van Groningen een meter zou dalen. Eerst werd hij verketterd en niet geloofd, daarna namen de bestuurders aan dat de daling rustgevend zou zijn, net zoals wegzakken in een bankstel. Eind 2016 volgde pas bouwregels rond aardbeving bestendig bouwen. Die in 2017 noodgedwongen werden herzien. 

Tijdens de bouw rekening houden met aardbevingen is nauwelijks duurder, achteraf toucheert een verstevingingsoperatie de herbouwwaarde. De schade ontstond niet alleen door de gaswinning, maar door een halve eeuw stug doorbouwen zonder de juiste maatregelen te nemen. Grote delen van de schade waren te voorkomen met tijdige regelgeving en minimale investeringen.

Politici en managers denken dat negen vrouwen samen in staat zijn in een maand een zwangerschap af te ronden, maar zo werkt het niet.

Philips waarschuwde voor een gebrek aan ingenieurs & technici, iets waar ze in de bouw al achter waren. De datacenters rond de Amsterdam Internet Exchange kunnen niet meer uitbreiden, omdat er geen ruimte op het elektriciteitsnetwerk is. In Drenthe & Groningen mogen geen zonneparken gebouwd worden, vanwege hetzelfde capaciteitsprobleem. Problemen die dankzij ambities richting big data, online dienstverlening en duurzame energie alleen maar erger worden.

Hoe fragiel onze maatschappij is, werd afgelopen zondag duidelijk met Schiphol. Tennet sloot na middernacht twee ondergrondse hoogspanningsleidingen af vanwege kortsluiting. Nota bene: dit waren geen kabels naar Schiphol zelf, maar het schakeleffect was genoeg voor een kleine verstoring in de rest van het netwerk. Uren later, einde van de nacht, werd duidelijk dat de incheckbalies nog steeds niet goed functioneerden. 

Afritten van de snelweg werden gesloten en treinen stopten niet meer op Schiphol. De burgemeester werd gepasseerd, en mensen liepen met de rolkoffer op en langs de snelweg. De kudde was niet te stoppen, Schiphol wel. Het was de tweede grote storing bij de nationale luchthaven, kenners verwijten een verouderd foutgevoelig systeem dat struikelt over minuscule stroomstoringen. 

\

En daar was dan opeens de Totale Oorlog tegen uw huidige CV-ketel en gasfornuis. Uw Nefit HR of Intergas-ketel is niet meer van deze tijd, en moet hartstikke kapodt. Want anders gaan ijsberenpuppies dood op de Oostvaardersplassen van de Noordpool, en overstroomt Nederland in no time. Volgens de Eneco-klimaatlobby van Diederik & Doekle moet u allemaal aan de warmtepomp van 10.000 euro per huishouden, want alleen dan kunnen we de wereld nog redden. Offensief tegen de CV-ketel werd vorige maand al ingeleid met een bizarre War on Houtkachels door de AstmaMaffia. Want het is absoluut niet de bedoeling dat u zelf voor uw huiselijke warmte gaat zorgen. NOS Journaal, Volkskrant, Nieuwsuur gingen vol mee in de bedenkelijke klimaatlobby-frame. Maar gelukkig zijn er altijd nog verstandige mensen in Nederland. Trap er niet in. Koop een houtkachel. Be free. And warm...

Gaslek in de keuken van de borrelende bovenbuik van Nederland: 55 jaar lang was de deal die gesloten werd tussen overheid en gasbedrijven voor de winning van het Groningse aardgas stikgeheim, maar nu zijn de stukken gelekt naar het Dagblad van het Noorden.

De overeenkomst werd in 1963 getekend tussen de Staatsmijnen, de Bataafse Petroleum Maatschappij (Shell maar dan vroeger), de Standard Oil Company (de voorloper van Exxon), de Nederlandse Aardolie Maatschappij en minister De Pous. Uit de stukken blijkt dat de rol van de overheid in de winning veel groter is dan tot nu toe gedacht. Kennelijk is de overheid, zo staat uitgelegd in een geheime side letter, naast uitgever van het contract ook nog eens zelf exploitant van het veld. Door het oprichten van een werkmaatschappij en het geheim houden van het contract werd de rol van de overheid verborgen gehouden. 

Boze Groningers hoeven dus niet alleen bij de NAM en de Shell aan te kloppen met hun grieven, maar ook bij Vadertje Staat - toch degene die in ultimo die grieven recht zou moeten zetten. Brisant detail dus voor de vraag wie er voor de schade zou moeten opdraaien. Ook een aardig detail: in het contract staat dat het met de gaswinning ain't over is tot de fat lady zingt: die gasbel moet dus helemaal leeg en retoriek over "de gaskraan dichtdraaien" is gelul voor de bühne. Intussen heeft strijdbare boer Sijbrand Nijhof en zijn advocaat Marco Kalmijn de AIVD achter zich aan, volgens collega-boer en trekkerprotestman Ate Kuiper, omdat het ze wel lukte wat generaties wobbers, strijdbare Kamerleden en gravende Groningers niet lukte: het openbaar maken van deze uiterste geheime deal. 

Grappig, toch, hoe bodemschatten een keurige democratie zoals het Trekdropnederland van de jaren '60 subiet veranderen in een maffiastaat met geheime dealtjes, dikke fuckyous naar parlementariërs en journalisten op onderzoek en gleufhoeden voor de deur van eerzame boeren die desondanks toch de goede strijd strijden. Donderdag Gasdag! Uit sympathie koken we vandaag een eenpansgerecht op het kleine pitje!
Instant Update: Staatstoezicht op de Mijnen adviseert gaskraan dicht van 21,6 tot 12 kuub. Maar ja, kan dat wel vanwege die geheime deal?
Update 1ou36: Zie je wel. Kan niet bestaat wél. Persalarm Gasunie: "gaswinning kan per direct nauwelijks worden teruggeschroefd."
Berekening: Kostat, kraantje dicht?