In het tv-programma Buitenhof zondag, was het boeiend en ook bijzonder een deskundige uit de praktijk te horen over de zorgwet, waarover het kabinet bijna was gevallen. Marcel Levi is directeur van het Academisch Medisch Centrum (AMC) en internist. Levi verklaarde 'met verbazing' de discussie over dit wetsvoorstel te hebben gevolgd. Hij legde helder en overtuigend uit dat de aanpassing van de in de Derde Kamer gesneuvelde wet slechts ‘cosmetisch/politiek’ is. Hiermee, legde Levi uit, is het publiek, de kiezer, om te tuin geleid. Waar het in wezen om gaat, aldus Levi, is om solidariteit en hij verbaasde zich erover dat de PvdA achter deze wet staat omdat de solidariteit tussen gezond & ziek, rijk & arm met deze wet wordt ondermijnd. Pikant detail is het gegeven dat Marcel Levi lid is van de PvdA. Op de vraag van interviewer Paul Witteman of hij dan als expert én lid, ook de partij geadviseerd heeft over de materie. Ja, dat deed hij, maar daar is dus niet naar geluisterd. Ongelooflijk. Samsom cum suis luisterden liever naar Staatssecretaris van Rijn die met het idee kwam van het Algemeen Maatregel van Bestuur (AMvB) om de Tweede en Eerste Kamer te passeren. Er wordt dus liever geluisterd naar regenten over hoe op de pluche geplakt te blijven dan naar experts uit de praktijk. Geen wonder dat in de jongste peiling van Maurice de Hond de PvdA op tien zetels staat, en dat de PVV groter is dan VVD en PvdA bij elkaar.

Menig man ergert zich aan die momenten dat vrouwen in hun volgepropte tassen soms eindeloos blijven graven op zoek naar sleutels of een telefoon die blijft rinkelen. Op zo’n moment zegen je jezelf als man niet voor het feit dat je geen tas hebt maar zakken waar een zekere ordening en vakindeling zit. Zou je eigenlijk moeten doen. Maar de ergernis is op dat moment groter en sterker. Het kan erger. Een vrouw die het ver heeft geschopt, nog relatief te weinig vrouwen in de top in Nederland eigenlijk, maar het kan. Zover zelfs dat dan communicatie en bereikbaarheid cruciaal zijn voor goed functioneren. Communicatie en bereikbaarheid anno nu betekent het bezitten en binnen bereik hebben van één mobieltje op z’n minst. Zeker in geval van een spannende situatie. Zo’n spannende situatie was het wel afgelopen week rondom de ‘Kerstcrisis’. Hoofdrolspeelster mevrouw Marleen Barth heeft het wel heel bont gemaakt. Marleen wat? Ja, inderdaad een groot onbekende die tot verbazing en ergernis van velen binnen haar partij voorzitter werd van de PvdA-fractie in de Eerste Kamer. Marleen ergerde niet mannen om haar heen door eindeloos te graven in haar volgepropte tas op zoek naar haar mobieltje. Nee, ze nam haar mobieltje niet eens mee. En laat dat nou zijn juist op de dag van de stemming over de zorgwet in de Senaat. De dag dat het kabinet bijna was gevallen vanwege het gemiste sms-je van de minister-president aan Marleen. Mark Rutte sms-te Marleen Barth namelijk: “Doe een derde termijn!” Dat heeft mevrouw Barth gemist. Hoe anders was het gelopen als mevrouw wel haar mobieltje gewoon mee had genomen...

Wat een vertoning, het circus rondom de zorgwet van minister Edith Schippers van de VVD. Met kromme tenen urenlang het debat gevolgd in de Tweede Kamer. Eén van de ergste momenten was toen duidelijk werd dat aan de fractievoorzitter van de VVD, Halbe Zijlstra, is verteld wat het advies was van de landsadvocaat. Andere fracties verzochten de premier om dezelfde informatie, maar androgyn Mark Rutte weigerde die te geven. Toen dacht ik dat het moment was aangekomen voor verontwaardiging en woede. Die bleven uit. Onbegrijpelijk en zeer teleurstellend. Ook de wijze waarop de crisis is bezworen, roept gevoelens van weerzin op. Pure chantage van het kabinet richting de Tweede en de Eerste Kamer: wij hebben wat aanpassingen in de wet bedacht en rekenen op goedkeuring van beide Kamers. Zo niet, dan gaan wij de Kamers omzeilen door toepassing van een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), een ingreep voor in noodgevallen, voor het laatst in 1940 door koningin Wilhelmina gebruikt. Wat een belediging voor de Kamers en voor de kiezers. Dit past bovendien in de categorie van succes op korte termijn. Het kabinet is weer even gered. Maar voor hoe lang? Op deze wijze graaft de coalitie vakkundig haar eigen graf. Veel is over dit gebeuren gezegd en geschreven. Ook blaaskaak Felix Rottenberg wijdde zijn column zaterdag in Het Parool hieraan. Toegegeven, met een Sociaal Academie (SA) als opleiding, een soort MBO van de jaren zeventig, doet hij het niet slecht. Maar nu kwam hij met een ronduit lachwekkende ‘oplossing’ als advies: “Georganiseerde patiënten moeten net als ondernemingsraden een deskundige vertegenwoordiger kunnen aanwijzen in de raden van commissarissen van ziektekostenverzekeraars en zorgaanbieders.” Een soort Wim Kok als commissaris bij ING, ook een plek waar mensen zich ‘exorbitant verrijken’, zoals Kok dat zelf nog had genoemd. En, heeft dat geholpen? Bij de eerste beste ronde van salarisverhoging van de bankiers, heeft dezelfde Wim Kok daarmee ingestemd. Je zou verwachten dat een Hans Spekman zo iemand onmiddellijk zou royeren als lid van de PvdA. Is niet gebeurd, maar dit terzijde. Heeft Rottenberg hiervan niets geleerd?

Het OM heeft besloten om Geert Wilders wel te vervolgen wegens zijn ‘minder-Marokkanen’- uitspraak. Volgens sommige juristen is er ditmaal wel kans voor een veroordeling. Zij zien hier belediging van een groep mensen op grond van hun ras, en het aanzetten tot haat en discriminatie. Ten eerste; Marokkanen zijn geen ras. Ten tweede; Wilders heeft niets geroepen in de richting van ‘haat en discriminatie’. Anders dan de demonstranten in Den Haag heeft hij niet geroepen ‘dood aan de Marokkanen’. Over een dergelijke oproep richting Joden zei ruggengraatloze Van Aartsen dat er niets is geroepen wat niet mag. En noch de demontranten, noch van Aartsen zijn vervolgd. Waarom Wilders dan wel? Wilders heeft werkgevers ook niet geroepen Marokkanen als werknemer te weigeren. Dat zou pas aanzetten tot discriminatie zijn. In 2011 werd Wilders vrijgesproken. Zijn uitspraken hadden destijds betrekking op de islam (‘We moeten de tsunami van islamisering stoppen’) en dat mocht. Ditmaal is zijn uitspraak gericht tegen een hele bevolkingsgroep, is de redenering van strafrechtexperts als Theo de Roos, en ook van het OM. Wat een kromme redenering van deze juristen. Dit sterkt mij in mijn stelling nummer 9 bij mijn proefschrift heel lang geleden: “De rechtenstudie behoort niet tot de universitaire studies voor de hoogst begaafden. Het is opmerkelijk dat juist deze studie de voorbereiding is voor het ambt van rechter die beslissingen neemt over recht en onrecht”. Uitzonderingen daargelaten, moet ik nu wel hieraan toevoegen; mijn jongste zoon is een uitmuntend advocaat. Hij deed evenwel eerst een bèta studie in Delft, maar wilde liever genieten van zijn studietijd en vroeg of ik een daarbij passende studie wist. Terug naar Wilders. Hij stelde een vraag aan zijn gehoor. De zaal (niet hij) gaf aan minder Marokkanen in Nederland te wensen. In het SCP-rapport van vorige week staan tig redenen die zo’n wens kunnen motiveren. Daarop reageerde Wilders met: ‘Dan gaan we dat regelen’. Let wel. Hij als politicus zou dat regelen. Hij riep zijn kiezers niet tot geweld of discriminatie van deze groep. Als politicus zou hij, stel ik mij voor kunnen pleiten voor strengere regels voor gezinshereniging en gezinsvorming of goede en effectieve plannen voor remigratie. Terecht stelt Wilders dat hij niks verkeerds heeft gezegd. Bovendien, de Hoge Raad stelde vast als eerst uitgangspunt in een andere zaak (Delano Felter) dit: “Een politicus moet zaken van algemeen belang aan de kaak kunnen stellen, ook als de uitlatingen kwetsend, choquerend of verontrustend zijn.”. Dit gedeelte van de uitspraak van de hoogste rechter is juist. Iedere nuancering of verzwakking hiervan is louter gelegenheidsargument. Er is nog een negatief aspect aan het OM besluit om Wilders te vervolgen. Hiermee neemt de overheid wederom Marokkanen in bescherming als zielige hulpbehoevenden. Zuiver paternalisme. Al met al, het OM besluit is fout en dom. Je hoeft niet eens advocaat voor te zijn om dit aan te tonen. Loep zuiver redeneren is hiervoor afdoende. Misschien is het een goed idee voor Wilders om voor verdediging een Talmoedist in arm te nemen. Herman Loonstein is aan te bevelen. Hij is Talmoedist en advocaat ook

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is 4,8 procent van de bevolking moslim. Dat komt neer op ruim 800.000 moslims. Ruim een derde hiervan is Turks. Ze zijn niet allen stemgerechtigd en hebben ze niet allemaal dezelfde politieke ideeën en voorkeuren. Maar als je bedenkt dat 65.000 stemmen voldoende zijn voor één Kamerzetel, dan zou een moslimpartij best kans maken. Het zou ook helemaal niet verkeerd zijn, zo’n partij. Dan zou het uit de PvdA opgestapte duo Kuzu en Öztürk in volle vrijheid uit kunnen dragen wat zij werkelijk denken en vinden. Sterker, diverse figuren binnen de PvdA, GL, SP die nu hun standpunten moeten camoufleren en bedekt formuleren op last van de partij, kunnen zich aansluiten bij zo’n moslimpartij en vrijuit hun islamitische standpunten ventileren. Ze zullen ongetwijfeld alle demonstraten voor de Palestijnen, Hamas, Hezbollah en IS aan zich binden. En niet alleen moslims. Ook autochtonen als Harry van Bommel, Gretta Duisenberg, Dries van Agt, Hans van den Broek en Marcel van Dam. En zelfs bizarre (halve) Joodse figuren zoals Harry de Winter en zijn kompaan Jaap Shoarma. Voldoende potentieel dus om in de Kamer te komen. Maar dat is democratie. Interessante, levendige debatten zijn dan zeker te verwachten bijvoorbeeld over de volgende opzienbarende uitkomsten in het jongste rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Op de vraag waar mensen de grootste maatschappelijke tegenstellingen zien, staat op nummer één de wrijving tussen allochtonen en autochtonen. Dit vindt volgens het rapport zestig procent als ‘veel’ of ‘heel veel’. Op nummer drie staat met veertig procent de spanning tussen religieuze groepen, waarbij het SCP fijntjes aangeeft dat het ‘denkbaar’ is dat het om conflicten met moslimgroepen gaat (nummer twee betreft de tegenstelling tussen de elite en de rest). Democratisch is het een groot goed om openlijk, helder en duidelijk te vernemen wat een moslimpartij hiervan vindt en wat ze daar denken hieraan te doen.

Het intussen veelbesproken rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) van vorige week bracht de ongelijkheid in Nederland in beeld. Ook over autochtonen en allochtonen. Hoe kan het ook anders. De gemiddelde burger voelt de spanning tussen etnische groepen zeer sterk. De helft van de Nederlanders denkt dat het alleen nog maar erger wordt, rapporteert het SCP. Een meerderheid van de bevolking ervaart het verschil in normen en waarden tussen oude en nieuwe Nederlanders als een probleem. Bijna de helft van de bevolking vindt dat de leefwijze van moslims en de West-Europese leefwijze onverenigbaar zijn. Zo is driekwart er van overtuigd dat moslimmannen hun vrouwen overheersen en bijna zestig procent vindt dat moslimkinderen autoritair worden opgevoed. Dit beeld werd ruim een decennium geleden ook al door de VN bekend gemaakt in een in 2002 gepubliceerd officieel rapport, geschreven in opdracht van een VN-organisatie waarvan overigens alle Arabische landen lid zijn. Het gaat om het Arab Human Development Report, UNDP, 2002, het VN-programma voor ontwikkeling, geschreven onder leiding van de Egyptische socioloog, Nader Fergany. Daarin staat dat de Arabische landen tekortkomingen vertonen op drie cruciale punten: vrijheid, kennis en de positie van vrouwen. De Arabische regio heeft de laagste participatie van vrouwen in de arbeidsmarkt ter wereld, aldus het rapport. Deze tekortkomingen verklaren volgens het rapport de frustraties van de Arabische landen. Het tweede UNDP-rapport dat in oktober 2003 is gepubliceerd, schetste opnieuw een somber algemeen beeld van de Arabische wereld. Het begint al bij de opvoeding van kinderen. Die is volgens de onderzoekers in Arabische gezinnen vaak 'autoritair'. 'Dit vermindert de onafhankelijkheid en het zelfvertrouwen van het kind'. 'Het bevordert passiviteit. Zelf vragen stellen en zelf initiatief nemen wordt niet op prijs gesteld.', aldus het UNDP-rapport. Het SCP rapport van vorige week bevestigt wederom dit beeld. En geheel conform verwachting van velen, staan Marokkaanse ingezetenen er het slechtst op. Op een schaal van nul – zeer negatieve gevoelens - tot 100 – zeer positieve gevoelens - scoren Marokkanen met 44 duidelijk het laagst, gevolgd door Antillianen (51), Turken (58) en Surinamers (62). Hoe zou dat toch komen? Een complot van de Zionisten zou Yasmina Haifi zeggen, vermoed ik zo. (Huishoudelijke Mededeling - De heer Pinto had dusdanig plezier in zijn matineuze voetnootjes dat het voetnoten maat 52 werden. Derhalve heeft het de stijlloze redactie behaagd Pinto te promoveren tot avondcolumnist.)

In vervolg op de vorige column. In Créteil, een Parijse voorstad, is begin deze maand een Joods stel thuis overvallen. De vrouw werd verkracht en de overvallers vertrokken met sieraden en computers. “Ze zeiden dat Joden geld hebben en dat ze dat niet op de bank zetten. We gaan jullie beroven en we vallen Joden aan, zo slaan we twee vliegen in een klap. Dat bleven ze maar herhalen,” verklaarde de man. Minister Cazeneuve van Binnenlandse Zaken bevestigde het antisemitische karakter van de overval. Peter Giessen van de Volkskrant sprak Michel Wieviorka naar aanleiding van dit geval. Socioloog Wieviorka is een van de bekendste antisemitisme-onderzoekers van Frankrijk. Wieviorka signaleert een belangrijk verschil tussen het oude en het nieuwe antisemitisme. Hij zegt: “Het klassieke antisemitisme in Europa, dat zo’n belangrijke rol speelde van het einde van de 19de eeuw tot de jaren vijftig, is bijna verdwenen. Het oude antisemitisme was christelijk….maar tegenwoordig is het Franse racisme geobsedeerd door de islam, veel minder door de Joden.” Vervolgens schets Wieviorka een aantal nieuwe varianten van het antisemitisme. Een daarvan is: “ik ben moslim, het Westen is in oorloog met de Islam, Israël is de voorpost van het Westen in het Midden-Oosten. Deze groep identificeert zich met een geradicaliseerd religie.” Deze stellingname van Wieviorka sluit aan bij de uitspraak van Jean-Paul Sartre na de oorlog: “Antisemitisme is geen opvatting meer, maar een criminele hartstocht”. Alertheid is dan ook geboden! Ook in Nederland. Op uitnodiging van JMW (Joods Maatschappelijk Werk) en het Centraal Joods Overleg, sprak vicepremier Lodewijk Asscher over de vraag: hoe kan het kabinet zorgdragen voor veiligheid van de Joodse gemeenschap. Asscher was duidelijk hierover: “We moeten geen sussende woorden gebruiken in de zin van het valt wel mee. We moeten ons zorgen maken. Het kabinet is niet van plan te wijken voor anti- Joods geweld”. Concreet: “Er is zichtbare beveiliging bij de Joodse scholen. Bewaking was er in het verleden ook al, maar nu is de situatie extra virulent door de strijd in het Midden-Oosten. Meer kan ik er niet over zeggen”. Ook van betekenis is het dat Asscher niet aarzelde de kwalificatie ‘bagger’ in de mond te nemen toen het ging om de Arabische tv zenders aangaande hun verdraaide en hatelijke berichtgeving over de Joden en Israël. Lodewijk heeft ballen. Jammer dat hij bij de PvdA zit. Of is het juist goed? (Huishoudelijke Mededeling - De heer Pinto had dusdanig plezier in zijn matineuze voetnootjes dat het voetnoten maat 52 werden. Derhalve heeft het de stijlloze redactie behaagd Pinto te promoveren tot avondcolumnist.)

Anti-islam en antisemitisme worden door velen in een adem genoemd, ook door politici en beleidsmakers. Terwijl het gaat om geheel verschillende zaken. Bij anti-islam gaat het om verzet tegen of afwijzing van de islam-religie. Bij antisemitisme gaat het ook om ‘anti’, maar dan anti het Joodse volk en niet het Jodendom. Goed en helder onderscheid maken tussen deze twee is van eminent belang. De keten voor een effectieve aanpak (voor welk probleem dan ook) zijn de drie stappen van onderkennen/benoemen; juist diagnosticeren en dan behandelen. Dit vereist de juiste benaming en heldere definiëring. Anders wordt het longontsteking behandelen alsof het falende nierfunctie betreft. Bij klachten van Joods Nederland die steeds vaker lastig worden gevallen is het wel politiek-correct om gelijk te wijzen op anti-islam, maar dat staat in de weg van het goed doorgronden van het antisemitisme en dientengevolge ook de vereiste specifieke aanpak. Het is hetzelfde probleem als bij het door elkaar hutsen van biologisch racisme, waar zwarten last van kunnen hebben en cultureel racisme waar ‘anders culturelen’ last van kunnen hebben. ‘What’s in a name’ is een populaire uitspraak van Shakespeare, maar soms, zoals in deze materie, is het wel kardinaal het beestje nauwkeurig bij de naam te noemen.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) bracht vorige week de ongelijkheid in Nederland in beeld. Ook over mooi en lelijk. Wie had dat gedacht? Een laatste taboe in Nederland is doorbroken. Vijftien jaar geleden nog schreef de Volkskrant - op 27 maart 2009: "Publiekelijk praten over good looks is taboe in Dan Haag". Van een age war is geen sprake, aldus het SCP. Veel groter zijn de verschillen als het gaat om uiterlijk. Mooie mensen hebben meer kans op werk en vriendschap dan lelijke mensen. En als het gaat om succes in het leven,'esthetisch kapitaal', mooi zijn is veel bepalender dan opleiding, ervaring, leeftijd, geslacht of etniciteit. Aantrekkelijke mensen hebben maar liefst 20 procent meer kans om uitgenodigd te worden voor een sollicitatiegesprek dan minder knappe mensen. Uit het SCP-onderzoek blijkt dus dat vooral de 'relatieve lelijkerds' nadeel ondervinden van hun uiterlijk. Met een onaantrekkelijk gelaat heb je meer dan twee keer zo weinig kans om uitgenodigd te zijn. Nu het toch bespreekbaar is, hoe hebben dan Simone Wijmans en Gerrie Eikelhof met bovendien spraakgebrek de NOS-procedures met succes doorstaan? Dit gegeven zal toch niet de (enige) reden zijn dat Agnes Jongerius van de publieke en representatieve functie van voorzitter van de FNV naar de betrekkelijke anonimiteit van de bankjes van het EuroParlement is verhuisd?

Er is onlangs een debat geweest tussen Marokkaanse en Joodse organisaties in Argan, club voor Marokkaanse jongeren in Amsterdam. Daar sprak burgemeester Eberhard van der Laan. Volgens een bericht in Het Parool zorgde Van der Laan voor vuurwerk met een 'donderspeech' bij een overigens tam debat. "Laat niemand zeggen dat het misgaat tussen groepen in deze stad," tekende Het Parool op uit de mond van de burgervader. Is dat zo? Lijkt me sterk, deze stelling van Van der Laan. En de steeds grimmiger wordende situatie van Joden die belaagd worden door Marokkaanse jongeren omdat zij een keppeltje dragen of een Davidster aan hun hals hebben hangen? Van der Laan zou het interview met David Beesemer in het kwartaalblad van het JMW (Joods Maatschappelijk Werk) eens moeten lezen (PDF, pagina 14 t/m 16). Ik citeer: "De Joodse gemeenschap is sinds deze zomer in twee delen uiteengevallen: je hebt mensen als rabbijn Lody van der kamp die doorgaan met initiatieven als Salaam-Shalom. Hij praat met Fatima Elatik ondanks het feit dat ze tijdens een pro-Palestina demonstratie een vrouw omhelsde die een T-shirt met ‘stop genocide’ droeg. Hoe naïef kun je zijn? Anderen hebben een gigantische ruk naar rechts gemaakt." Inderdaad hoe naïef kun je zijn? Het riekt zelfs naar meer dan alleen naïef. Als Lody nou een ongeletterde semi-analfabeet was uit een achterlijke agrarische omgeving, zou dat nog enigszins te begrijpen zijn. Maar een 'rabbijn'!? Of ligt dit in het verlengde van zijn politiek actief zijn voor het CDA? Voor zover ik weet staat de C voor Christelijk. Actief zijn voor het CDA impliceert dan geloven in Christus en in zijn leer. Hoe is dat dan te rijmen met ‘Rabbijn’ zijn? Dat heet toch anders bij de Christenen? Terug naar 'de groepen in deze stad'. Wellicht is bij Eberhard van der Laan de wens de vader van de gedachte. De observatie van David Beesemer is de realiteit.