Geenstijl

Sneuste apenrots ter wereld

Grappig is dat toch. Iedereen gaat na verloop van tijd z'n werk belangrijker vinden dan het is, er sluipt hier en daar wat jargon in, dat gewichtig kan worden gebezigd. 

Kan je nagaan hoe dat bij tv is. Niemand weet dat beter dan journalist en schrijver Menno de Galan, want die gaat deze maand met pensioen na een lange carrière in Hilversum (bij oa Nova en Nieuwsuur). Eigenlijk raar dat De Galan niet bij de schrijvende pers is geëindigd, want zijn boeken zijn steevast goed geschreven en doorspekt met knappe journalistieke onthullingen. Bovendien slaagt hij er op de een of andere manier in mensen te spreken te krijgen die tegen anderen hun lippen stijf op elkaar houden, maar tegen hem helemaal leeglopen. Zo is er het geweldige In de ban van Fortuyn, over de opkomst van de LPF (onlangs heruitgegeven door Pluim), het geruchtmakende Ajax in crisis en het eigenlijk veel betere De nieuwe eeuw van Ajax. En nu op de valreep dus De apenrots, een studie naar de omgangsvormen en de werkcultuur bij Studio Sport, want die is nogal verstoord. Het programma blijkt een lange traditie van haantjesgedrag te hebben. De mensen die sportwedstrijden registreren, daar op tv iets over zeggen en naderhand wat oliedomme gevoelsvraagjes stellen, hebben gigantische ego's. Dat is op zich al verbazingwekkend voor de buitenstaander. Hoezo haantjesgedrag? Maar jullie zijn toch ontzettende sukkels?

Het idee dit boek te schrijven ontstond na een publicatie in de Volkskrant vorig jaar, met een hoofdrol voor voormalig presentator Aïcha Marghadi. Die zou vreselijk behandeld zijn door haar collega's, maar daar valt na lezing van De apenrots het een en ander op af te dingen. Volgens betrokkenen hing haar lot er vooral mee samen dat ze, nu ja, de ballen verstand had van sport. Maar: "Een vrouw, aantrekkelijk en van Marokkaanse afkomst," schrijft De Galan. "Dat is al drie keer een schot in de roos. En dan blijkt ze bij AT5 ook nog eens een blauwe maandag sport te hebben gepresenteerd." 

De apenrots begint in de jaren zestig, en het valt eigenlijk vooral op hoe ontzettend weinig er sindsdien veranderd is. De heren - want dat zijn het nog steeds meestal, heren - willen allemaal graag commentaar leveren bij de belangrijkste sportwedstrijden, en verslag doen van de belangrijkste (internationale) sporttoernooien. Omdat lastig te meten is wie beter is in dit werk, worden zulke beslissingen gemaakt op basis van fingerspitzengefühl (op een goede dag), of ijskoude vriendjespolitiek (op een slechte dag). Degenen die niet mee mogen naar een WK of de olympische spelen blijven gedesillusioneerd achter en nemen zich voor de ander de volgende keer de pas af te snijden. House of Cards, Succession, maar dan, nogmaals, om wie iets futiels als het verslaan van een sportwedstrijd op zich mag nemen.  

Het kleineert, het schoffeert, het hoert, het snoert, het smijt met geld. Hele grote ego's komen bovendrijven, om eenmaal daar pas echt uit te groeien tot hysterische proporties (mag ik dat zeggen?). De heren wanen zich de baas van het universum. Wie maakt hen wat? Heel soms is er een vrouw zo hoogmoedig om tot de burelen van Studio Sport door te dringen, maar die worden dan zo snel mogelijk gekapitteld, vooral als ze niet willen neuken vermoedelijk. Zo citeert De Galan uit een boek van Kees Jansma uit 2016, die terugblikt op de jarenlange periode dat hij samenwerkte met Marga van Arnhem. "Een collega. Ik zie haar een enkele keer op de redactie (...) Ze wordt wel eens door ons besproken. Dat ze grote tieten heeft, veel rookt. (...) Ik vind het eigenlijk irritant dat er vrouwen bestaan die menen een mening over voetbal te mogen geven (...) Een vrouw, die iets van tennis weet, die grote tieten heeft, rookt en geheel op zichzelf door de omroep banjert." 

Goh. Collegiaal. 

Deze 270 pagina's zijn onsmakelijk, hilarisch, een must. Ze doordrongen in ieder geval een GeenStijl-recensent die dierbare herinneringen koestert aan het bord op schoot en er dus voorstander van was van het volgende: sport is niet in goede handen bij de publieke omroep. Wegsaneren die hap. Niet normaal maken wat niet normaal is. Stop ermee, liever vandaag dan morgen.