Geenstijl

De promotiemachine van Bregman lijkt weer te zijn aangezet. Niet zo gek want hij heeft een nieuw boek uitgegeven genaamd “Morele Ambitie”. De linkse media springen daar graag op in natuurlijk. Zijn verhalen klinken leuk in de linkse oren, maar bezien door de lens van de realiteit, zijn ze op zijn minst rampzalig, zo niet kwaadaardig.

Als appetizer voor zijn nieuwe boek stond er twee weken geleden een interview in het Parool. Bregman wil nu de wereld helpen en dat kan allemaal als de elite hun “bullshit” banen opgeven en zich allen inzetten voor de eigen idealen. In dezelfde context, stelt Bregman dat er geen grotere schaamte zou bestaan dan vermogend sterven.

Kijk, van dik hout zaagt men planken! Zes plankjes om precies te zijn, zodat de economie en de gehele maatschappij ten grave gedragen kan worden. Wat Bregman namelijk voorstaat is onrealistisch en ronduit gevaarlijk.

Allereerst wie moet bepalen of een baan een bullshit baan is of niet? Gaat Bregman dat doen? Of een comité van vooraanstaande denkers? Of de overheid wellicht? Die laatste optie zou nog enigszins een democratisch gehalte inhouden, maar het valt te betwijfelen of met de huidige “rechtse” wind in zijn geliefde Europa, de heer Bregman de politiek als moreel ballotage comité zal accepteren. Mocht deze aanname kloppen, dan is zijn plan dus om de democratie te omzeilen door een groep morele ayatollahs boven de democratie te plaatsten. Lijkt mij geen goed vooruitzicht.

En hetzelfde valt te zeggen over de te volgen idealen; Bregman stelt immers dat de elite de bullshit banen moet opzeggen om de “eigen” idealen te volgen. Maar die “eigen” idealen zijn zo divers als wat. Verder hebben de idealen die de elite heeft in veel gevallen niks van doen met wat Bregman als idealen beschouwt. Sterker nog, ik denk dat een groot gedeelte van de elite haar idealen al nastreeft; de één zijn bullshitbaan is de ander zijn droombaan zeg maar. Het is dus maar de vraag of Bregman de elite laat kiezen welke idealen te volgen. Zo zijn we weer terug bij de centraal van bovenaf opgelegde morele code door de Bregman ayatollahs.

Commercieel als hij is, heeft Bregman nu net een school opgericht op de Zuidas (Bregman’s “the Axis of Evil”), The School for Moral Ambition. Daar kan de elite verteld worden wat wel en niet deugt en of ze genoeg vinkjes scoren om hun gezicht in de maatschappij te laten zien. Hier worden de leiders van morgen heropgevoed om iedereen de les te kunnen lezen. Één Bregman op iedere straathoek.

En dan over de opmerking dat vermogend sterven een doodzonde zou moeten zijn. Met deze opmerking laat Bregman blijken echt geen snars van de economie, en daarmee de maatschappij, te begrijpen. Mensen die vermogen opbouwen investeren. Dit kapitaal wordt dus ingezet om bedrijven op te richten en te laten groeien, om innovaties aan te zwengelen om zo de productiviteit te verhogen, en het welvaartsniveau van iedereen op een hoger plan te tillen. Wat Bregman echter voorstaat, is dat deze vermogende personen hun geld moeten opmaken, consumeren dus! Dus er is dan geen accumulatie van kapitaal meer, alleen maar consumptie. Wat er dan gebeurt is dat de consumptie zo hard toeneemt, dat het aanbod het niet kan bijbenen: inflatie zal het resultaat zijn.

Maar de ellende houdt daar niet op, want als er geen kapitaal meer is om de nodige investeringen te maken naar de toekomst, verandert de economie in een soort renteniers-economie waar niks meer wordt opgebouwd en de bestaande productiemiddelen worden uitgemolken. Op een gegeven moment is de gehele productieketen afgeschreven en vervanging kan niet plaatsvinden (er is geen kapitaal beschikbaar want mensen mogen alleen nog maar consumeren!). Wellicht dat ook hier een centraal orgaan het kapitaal dient te verzamelen en op de voor Bregman juiste wijze moet uitzetten. Zoiets is al vele malen geprobeerd en heet communisme.

Met zijn School for Moral Ambition, het binnen harken van giften en het in kringetjes zitten met elitaire mensen, lijkt het er verdomd veel op dat Bregman een bullshitbaan voor zichzelf heeft gecreëerd. Iets waar mee te leven valt, zolang het daarbij blijft en niet leidt tot het voornoemde morele ballotage comité; dat is ook een verzameling van bullshitbanen, maar wel van het soort dat niemand onberoerd zal laten. Het zijn inderdaad banen die wij aan niemand moeten geven!

Bregman zal het wellicht niet beseffen en verblind zijn door zijn morele verhevenheid goede inborst, maar de weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen. Wat hij voorstaat zal zeker niet leiden tot wat de rest van mensen zou willen, noch wat Bregman zelf wil, vermoed ik. Het lijkt veel op het verhaal de Animal Farm van George Orwell, waarin de dieren van een boerderij de brute boer verdrijven (de kapitalisten) en zelf de boerderij gaan bestieren (pun intended). Maar al heel snel blijken de meeste dieren afgebeuld te worden door hun eigen elite: de varkens. Dus laten we hopen dat Bregmans activiteiten beperkt blijven tot het leegtrekken van allerlei subsidiepotten zonder verdere impact op de rest van de maatschappij. Kijk, dat is pas een mooie Paasgedachte!