Geenstijl

En dat is niet alleen de schuld van het kabinet

Schokkend onderzoek van de Algemene Rekenkamer deze week: in de afgelopen 23 jaar zijn de uitgaven aan asielopvang 21 keer te laag begroot door het ministerie van Justitie en Veiligheid dat verantwoordelijk is voor de asielopvang. Afgelopen jaar was een record. De door staatssecretaris asielzaken Eric van der Burg (VVD) verwachtte ruim 500 miljoen euro voor het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) was te weinig, er moest een miljard euro bij.

De problemen gaan nog verder terug dan het jaar 2000. In 1992 werd een nieuw opvangsysteem ingevoerd omdat de kabinetten Lubbers de instroom (woord wat de overheid niet meer mag gebruiken wat Leo Lucassen betreft) van asielzoekers beter beheersbaar wilden maken. In 1995 constateerde dezelfde Algemene Rekenkamer dat dit nog niet goed werkte. De betrokken bewindspersonen, het COA en de IND kregen de huisvesting toen al niet op orde.

Verstandige mensen repareren het dak als de zon schijnt

Toch leek de instroom van asielzoekers dat jaar binnen de voorspellingen te blijven. De Algemene Rekenkamer schreef: “Nu de instroom van asielzoekers dit jaar voor het eerst sinds 1992 binnen de ramingen lijkt te blijven, ontstaat een goede gelegenheid een extra inspanning te leveren om orde op zaken te stellen.” Oftewel, benut relatief rustige periodes om structurele problemen op te lossen. Een gevalletje het dak repareren als de zon schijnt.

Nederland is tien kabinetten verder

Dat is dus overduidelijk niet gelukt. Terwijl het land tien kabinetten (Twee kabinetten Kok en vier keer Balkenende en Rutte) verder is, blijkt er niets veranderd. Een van de grote problemen is het op- en afschalen van de noodopvang (sluiten, slopen, aanharken en weer opnieuw beginnen) wat veel duurder is dan reguliere opvang.

Het COA kan nog steeds niet aangeven welke uitgaven precies zijn gekoppeld aan het op- en afschalen van die opvangcapaciteit, waardoor onbekend blijft wat dit op- en afschalen precies heeft gekost. Wel is duidelijk dat het om handen vol geld gaat gezien dat miljard extra dit jaar en ondanks toezeggingen van verschillende kabinetten is volgens de Algemene Rekenkamer ‘een herhaling van problemen niet voorkomen’.

De stroperige Tweede Kamer is ook niet onschuldig

Dat is niet alleen te wijten aan die tien kabinetten maar ook aan de Tweede Kamer in verschillende samenstellingen tot nu toe. Jaarlijks worden op hoge toon door links en rechts spoeddebatten aangevraagd over asielopvang en arme drommels op het gras van Ter Apel terwijl de rot dieper zit en dus structureel (het lijkt de Belastingdienst wel) is.

En vergeet de stroperigheid niet. Vorig jaar wist de Kamer al dat de Algemene Rekenkamer met dit rapport zou komen. Op dinsdag 20 december deed Tunahan Kuzu (DENK) al het voorstel het rapport op de agenda te zetten van de Vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid die zich met het asielbeleid bezighoudt en de Algemene Rekenmeesters uit te nodigen voor een briefing. Komende woensdag komt de commissie bijeen om over dat voorstel te beslissen. Op zijn vroegst wordt de kwestie dan besproken in de commissie op dinsdag 21 februari. Dat is over een maand.

Het hele rapport beslaat inclusief bijlagen slechts 28 pagina’s. Leestijd: 10 minuten. Gas op die lolly, mompelt iemand op de gracht.