Geenstijl

Dat zagen we dan weer niet bij de NOS

Het is aan de ene kant jammer dat de wereld naar de ratsmodee gaat, maar aan de andere kant kunnen we wel lekker vaak heel erg hard lachen om de apocalyptische proporties van de huichelachtigheid van onze klimaatprofeten. Dat blijkt maar weer eens uit de absolute must read uit de vaderlandse krantjes van dit weekeinde, het verslag Onze voetafdruk in het steeds minder ijzige noorden van Adwin de Kluyver in NRC. De Kluyver reisde mee met de 'wetenschappelijke' Nederlandse expeditie (de PR leest u bij onze Staatsomroep) naar Spitsbergen ("aan boord zijn vijftig wetenschappers en vijftig toeristen – of met een duurder woord: wetenschapssupporters") en schreef daar een uitermate leerzaam en vermakelijk verslag over. Moraal van het verhaal: de heren en dames wetenschappers en wetenschapssupporters hebben tien dagen op een cruiseschip gezeten om ervoor te zorgen dat de NOS mooie filmpjes van ijsberen (niet gelukt trouwens) kon maken. Een paar hele fijne bonusquotes na de breek, maar leest u vooral het complete stuk.

*"Om het verhaal van onze expeditie te vertellen reizen er verschillende journalisten mee, waaronder een team van de NOS. Wetenschappelijk onderzoek mag dan wel het officiële doel zijn, minstens zo belangrijk is de media-aandacht voor het Nederlandse onderzoek. Want in het poolgebied geldt: zichtbaarheid is invloed. Daarom reizen er tijdens deze reis ook diverse beleidsambtenaren mee." *

"Dat storytelling minstens even belangrijk is als onderzoeksresultaten, blijkt op momenten van crisis. Zo zal de SEES2022-expeditie de boeken in gaan als de onderzoeksreis die steeds werd verstoord door ijsberen. Wanneer tijdens een landing in Rosenbergdalen plotseling een beer wordt gespot, kraken de portofoons en dirigeren de gidsen ons op de toon van een drilsergeant zo snel mogelijk richting rubberboten; tien minuten later staan we al weer op het schip dat we inmiddels zo goed kennen. Tegelijkertijd loopt het NOS-team onder bewaking van een gids met geweer verder de toendra op richting beer om spannende plaatjes van het naderende, witte gevaar te maken."

"Foto’s en video’s van een toeristische rondvaart langs een afkalvende gletsjer worden ineens stoere beelden van wetenschappers in actie in zodiacs. De NOS-verslaggever heeft het steeds over „Hier op de Noordpool…”’, een geografisch punt dat zich in werkelijkheid bijna 1.500 kilometer noordelijker bevindt, ergens op het pakijs of – tegenwoordig helaas steeds vaker – ergens op zee."

"En dan slaat ook nog het coronavirus toe. Het schip is een petrischaaltje waarin het virus zich razendsnel verspreidt, ontsnappen is vrijwel onmogelijk. Wat begint met een paar kuchende medereizigers, leidt tot speciale voedertijden voor covidpatiënten, overal duiken de mondkapjes weer op. Ik breng een etmaal met koorts in bed door. Aan het einde van de reis zal het merendeel van de deelnemers met voldoende antilichamen voor de komende herfstgolf het schip verlaten."

"Is dit wel een expeditie, vragen enkele meevarende sociale wetenschappers zich af. Is dit niet gewoon een cruise met wat wetenschappelijke excursies? Poolveteraan Ko de Korte heeft wel een antwoord. Voor de passagiers die deze reis zelf moeten betalen is het een cruise. Voor de wetenschappers die op kosten van de belastingbetaler meevaren, noemen we dit een expeditie. En er valt wat voor te zeggen. Drie keer per dag schuiven we aan tafel, tijdens de lunch en diner worden we bediend door eeuwig lachend Filippijns personeel. Dat voelt voor de nodige deelnemers, en ook voor mij, wat ongemakkelijk. De Aziatische bemanning werkt vaak maanden aan één stuk, zeven dagen per week, tegen lage lonen. Eén keer per jaar keren ze kort terug naar hun familie. Kan dat wel, een expeditie met als thema duurzaamheid en klimaatverandering die gebruik maakt van een vervuilend cruiseschip; een schip dat bovendien onderdeel uitmaakt van een wereldwijd systeem van goedkope arbeid en massatoerisme. Om het ongemak te vergroten staat halverwege de reis ook nog eens een feestavond op het programma. Terwijl de gletsjers aan de horizon smelten, roken op het achterdek de barbecues met grote lappen vlees.

Ook voor mijn hutgenoot, een prettig zwijgzame Noorse rendieronderzoeker, is deze manier van reizen even wennen. Normaal wast hij zich niet tijdens veldonderzoek, het vetlaagje op de huid beschermt hem tegen de kou. Nu besluit hij zich toch maar dagelijks te douchen om opgefrist aan het diner te verschijnen. Het heeft iets vervreemdends. Nog nooit at ik zoveel passievrucht op een noordelijke reis als op deze expeditie; of cruise. Bij iedere maaltijd duikt het tropische fruit weer op, vaak geserveerd door optisch vrolijke Filipijnen die inmiddels meer van het poolgebied hebben gezien dan de meeste poolonderzoekers aan boord."