OH NEE FEITEN

Groot feest op de redactie van Nieuwsuur gisteren. Al dagenlang laten ze daar beelden zien van de overstromingen in Oost-Europa, allemaal leuk en aardig natuurlijk, maar wat er nog een beetje aan ontbrak waren wetenschappers die wilden zeggen dat het allemaal door klimaatverandering kwam. Want je hebt pas echt wat aan dode Oost-Europeanen als ze dood zijn gegaan om de Nieuwsuur-kijker met een onprettig gevoel achter zijn televisietoestel achter te laten. En jawel, daar waren ze, van de Universiteit Utrecht nog wel, toevallig nét klaar met toevallig nét een belangrijk onderzoek waar toevallig nét wordt aangetoond dat we dit soort overstromingen veel vaker gaan zien door de klimaatverandering. Alleen: dat wordt in het onderzoek helemaal niet aangetoond. Heel duidingsdraadje (al gepost voor de Nieuwsuur-uitzending) van onderscheiden wetenschapsjournalist Maarten Keulemans daar, reactie op de uitzending hierboven. Wij gokken: ergens morgen een klein bijschrift op internet, geen rectificatie op tv.

Maar niet vrijwillig

Zo, even wat open klimaatdeuren intrappen met het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) vandaag. Die onderzocht de link tussen religie en de bereidheid om het leven om te gooien voor het klimaat, ontdekte dat daar geen significante resultaten uitkwamen en is toen in de data gaan zoeken naar conclusies die dit onderzoek (pdf) konden rechtvaardigen. En wat vonden ze: rijken leven vervuilender dan arme mensen. Goh. Carice, TimmerFrans en de rest van de Biro-rijdende deugelite spreken weliswaar grote woorden over het aanpassen van ons leven in strijd tegen de klimaatverandering, maar ondertussen zijn deze Nederlanders met een hoog inkomen aanzienlijk minder duurzaam bezig dan landgenoten met een laag inkomen. Het SCP concludeert dat hoge inkomens aanzienlijk meer rijden, vliegen en consumeren, al laten de onderzoekers mitigerende maatregelen zoals het investeren in zonnepanelen of het aanschaffen van een elektrische auto weer geheel buiten beschouwing. En dat verschil ontstaat dus niet doordat alle arme mensen zo betrokken zijn bij ons klimaat en graag duurzaam leven, maar simpelweg omdat ze het niet kunnen betalen. Dat klimaat kan ze gestolen worden, ze maken zich drukker om de woningmarkt of hun bestaanszekerheid, maar als u geen geld heeft om te vliegen en slechts een klein hok warm stookt, bent u al snel duurzamer bezig dan al die elitaire groenroepers die u eerst komen vertellen dat u uw gehaktbal moet inleveren en vervolgens zelf op het vliegtuig naar Bali stappen. Arm zijn is goed voor het klimaat: laat de beleidsmakers het alstublieft niet horen.

Deze

Okee even een gokje (als we ernaast zitten bent u dit topic toch alweer vergeten): over een tijdje verschijnen er in NRC en/of de Volkskrant en/of Trouw en/of De Correspondent en/of RTL Nieuws recensies, interviews en dingesen over een boek van Clayton Page Aldern dat The Weight of Nature heet. Er stond namelijk deze week een positieve recensie in The New York Times over The Weight of Nature, er stond al een voorpublicatie in The Guardian van The Weight of Nature en dan zit de Grachtengordel er een paar weken later meestal bovenop. Bovendien gaat The Weight of Nature over hoe klimaatverandering onze mentale gezondheid beïnvloedt, en die dingen hangen nu eenmaal in de lucht nu. Maar! The Weight of Nature is bagger. Dat zeggen wij niet, dat zegt Tom Chivers en Tom Chivers heeft verstand van wetenschap, cijfers en journalistiek. Daarom na de breek drie allesverzengende citaten uit deze moetleesrecensie, zodat u voldoende munitie op zak hebt als uw bijdehante neefje/die/hen binnenkort met dit Belangrijke Boek komt aankakken.

En dat is allemaal de schuld van Nederland

Uw D66-rechters zitten ook in Europa en wel bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat zojuist bepaalde dat de Zwitserse regering met tekortschietend klimaatbeleid mensenrechten heeft geschonden. Hierdoor kan nu werkelijk iedereen bij zijn lokale rechtbank klagen over een gebrekkige klimaataanpak en met deze uitspraak in de hand claimen dat ze diep in hun mensenrechten zijn geraakt. Dat allemaal dankzij een stel boze Zwitserse bejaarden die zijn geïnspireerd door, hoe kan het ook anders, de omstreden Urgenda-uitspraak van de Nederlandse Hoge Raad. Wij lieten hier zien dat rechters op de stoel van de politici kunnen plaatsnemen en Europa volgt. Iedereen en zijn actiegroep die bij de stembus zijn meerderheid niet kan vinden, marcheert momenteel naar de rechtbank om daar alsnog het eigen gelijk af te dwingen. Wat dat precies gaat betekenen voor regeringen en hun beleid is nog onduidelijk, maar democratischer gaat het waarschijnlijk niet worden. Gefeliciteerd duurzaam doorlekkende klaagbejaarden, de bestuurlijke chaos is nu compleet.

Dit is onze kans!

Nou, lekker dan. Dankzij de vele privévluchten van Timmerfrans en de vakantietripjes van Jetten kunt u dadelijk geen Spaanse of Italiaanse wijn meer opentrekken. Allemaal de schuld van de klimaatverandering die zorgt dat het binnenkort is afgelopen met het druivengenot uit de zuidelijke regionen van Europa, zo blijkt uit onderzoek. "About 90% of the traditional wine regions situated in the lowlands and coastal regions of Spain, Italy and Greece could be at risk of disappearing by the end of the century." Dikke pech voor de Roelvinkjes die op de Costa del Triste indruk proberen te maken op ongeïnteresseerde obers, maar goed nieuws voor Nederland. Hier worden de omstandigheden tenslotte steeds beter voor wijn, waardoor wij ons kunnen profileren als echt wijnland. Vergeet Spanje en zelfs Frankrijk met die vervelende Fransen: voortaan halen we het beste druivenbloed gewoon uit Limburg of de Achterhoek. Een stuk makkelijker en significant gezelliger. Alle stikstofboeren een nieuwe wijntoekomst en Nederland weer wereldleider op alcoholische gezelligheid. En onthoud: het is pas een echte Leudal als de druiven uit de Leudal-streek komen, anders is het slechts een bruisende Grebbeberg. Proost!

Een turfwar

De meteorologen waren er al uit, maar sinds vandaag zijn ook de astronomen om: het is officieel lente. De temperaturen lopen op, de terrassen staan op uit hun winterslaap en het zal niet lang duren voordat de eerste rokjes (m/v) door de straten flaneren. Tevens het moment om weer wat kleur te brengen in die kale, uitgestorven leegtes die uw tuin of balkon zijn. Maar ja, dat mag dus niet, want ook plantjes zijn nu slecht voor het klimaat. De viooltjes, petunia's en begonia's zijn de sluipmoordenaars van ons vredige bestaan. Als u een vlijtig liesje koopt, sloopt u de Baltische staten en belangrijker dan dat: het klimaat. Smeltende gletsjers? Schuld van de madeliefjes! Nieuw weerrecord in de boeken? Allemaal dankzij die Afrikaantjes (de bloemetjes dan hè, rustig nu, red.). Het is een (turf)oorlog en u kiest uw kant in het tuincentrum. Bloemen of vrede? Planten in uw aarde of een leefbare aarde? Redt u de tuin of de ijsbeer? U MOET kiezen.

Het kan vriezen het kan dooien maar trust the science

De temperatuur op aarde is het resultaat van de interactie tussen elke denkbare variabele tussen de aardkern en de kern van de zon. Stel nou dat een gehele wetenschappelijke kaste de religieuze autoriteit van de priesters van weleer aanneemt door de enige te zijn die de Latijnse bijbel 'wetenschappelijke data' kan lezen. En dat die wetenschappelijke kaste al die denkbare variabelen tussen genoemde kernen vervolgens reduceert tot slechts één enkelvoudige variabele, namelijk CO2.

Ja, dan kun je er wel eens exact volledig naast zitten met z'n allen. Maar ook dat valt te ondervangen, want die "nieuwe ijstijd over zo'n 100 jaar" komt namelijk door global warming. En om het nog meer onze schuld te maken: hoe kouder 't hier wordt, hoe hoger de wereldwijde gemiddelde temperatuur. 

Zou allemaal te maken hebben met de dichtheidsverschillen tussen warm, zoet water en koud, zout water die de AMOC-golfstroom (Atlantic Meridional Overturning Circulation) aandrijven. Klimaatwetenschapper Universiteit Utrecht René van Westen:

"De AMOC draagt aanzienlijke hoeveelheden warmte van de Golf van Mexico naar West-Europa. Hierdoor is het klimaat op breedtegraden waar Nederland ligt gemiddeld 5 à 10 graden warmer dan vergelijkbare breedtegraden elders, zoals in Canada." De AMOC is volgens metingen sinds 1950 met zo'n 15% verzwakt, maar Van Westens team is bezorgd dat deze afname na een zogeheten "kantelpunt" met wel 90% kan verzwakken.

Na 71 jaar wraak op de Noordzee

De aanval is de beste verdediging en dat geldt ook als het gaat om de gevolgen van klimaatverandering. We kunnen wel bibberend achter onze dijkjes en duintjes blijven wachten tot die zee op onze deur klopt, maar we kunnen ook de tegenaanval inzetten en die plas ten westen van ons eens laten zien wie de baas is. Bijvoorbeeld met de aanleg van een groot bassin voor de Zeeuwse kust zoals voorgesteld in de toepasselijk genaamde studie 'Zeewaarts'. Daarmee winnen we een riante 900 vierkante kilometer aan water terug op de zee, die we dan gebruiken als gecontroleerd uitstroomgebied van de rivieren. Kost een slordige 30 tot 35 miljard euro, maar dan krijgt u wel tientallen kilometers aan extra kuststranden (ideaal voor bij de gestegen temperaturen, red.) waar we bezoekende Duitsers de euro's uit hun broek kunnen kloppen. Om nog maar te zwijgen over dat gigantische bassin voor al uw watersportactiviteiten. En in het voorstel is het nog een saaie dijk met enkel een weg, maar gooi er een paar hotels, attracties en vakantiehuisjes bij en we hebben onze eigen verkaasd palmeiland. Even doorpakken en we doen weer mee in de wereld. Als we weer groot durven te denken, zetten we binnenkort een extra stuk Nederland op de kaart.

Kunstmatige boosheid door generatieve angst

Het nadeel van dat gedram op het klimaatverandering, is dat onze overheid plotseling het klimaat overal bij betrekt. Het onderwerp moet en zal overal worden aangesneden, alsof de ambtenaren als de dood zijn voor een klimaatvariant van het mccarthyisme. En dan krijgen we dus in een rapport over de gevolgen van AI (samenvatting: het kan alle kanten op, we houden het in de gaten) een zinloos hoofdstukje over klimaat: "Een tweede maatschappelijke uitdaging heeft te maken met de grote energie die nodig is voor het trainen en gebruiken van generatieve AI-modellen. Als deze energie niet afkomstig is van hernieuwbare bronnen kan generatieve AI een onwenselijk effect hebben op klimaatverandering." Ja, lekker makkelijk weer. Grote machine verbruikt stroom, stroomverbruik is slecht. Maar eerder wijzen de rapportschrijvers er nog op dat kunstmatige intelligentie huidige processen aanzienlijk kan versnellen en verbeteren, dus de juiste vraag is niet of AI energie verbruikt, maar of het meer energie verbruikt dan het proces dat het vervangt. Een vraag die uiteraard niet beantwoord wordt, omdat AI nog in zijn kunstmatige kinderschoenen staat en we de gevolgen en implementaties nog niet kunnen overzien. Daarmee is klimaat ook in dit rapport een nietszeggend hoofdstuk dat enkel aanwezig lijkt in reactie op de Green Scare. Hee ChatGPT, wanneer gaan we weer normaal doen?

Verandering van het toiletklimaat

Zo gaat dat met die klimaatverandering: het ene moment staat u bij de Shell uw brullende V8 vol te tanken en niet veel later mestsproeit u de porseleinen velden onder. U maar denken dat de dunne derrie komt van die twijfelachtige opwarmmaaltijd van gisteravond, maar dat kan volgens onderzoekers aan het Amsterdam UMC dus ook gewoon door klimaatverandering komen. Die opwarming van de aarde zorgt tenslotte voor meer regenval, overstromingen en droogte en dat zorgt weer voor meer verspreiding van ziekteverwekkers die diarree veroorzaken. Niet alleen in de zuidelijke oorden die u kent uit de UNICEF-reclames, maar ook in ons polderlandje. "Dit speelt wereldwijd, ook in landen met hoge inkomens. Zelfs in Nederland is het een risico en kan het bij overstromingen tot vervuiling leiden." Omdat u de verwarming een graadje warmer zet, staat even later half Limburg met hun enkels in het water te racekakken. Wij dachten dat ze het over het woeste zeewater hadden toen ze waarschuwden dat Nederland zou onderlopen door klimaatverandering, maar dat bleek gewoon om spetterpoep te gaan. Maar het is nog niet te laat, we kunnen nog ingrijpen. Red het klimaat, bescherm uw anus! En gooi voor de zekerheid die net iets te oude opwarmmaaltijd maar gewoon weg.