Geenstijl

Het was 1988 toen een roman gepubliceerd werd. Een verhaal over twee islamitische migranten uit India die naar London verhuizen, waar de profeet zijdelings langskomt om het boek een historische invalshoek te geven. Best een geniaal boek om te lezen, een studie van goed & kwaad geschreven als komische fictie. Helaas is alleen de digitale versie voorradig.

Het was een expert in de Sharia, leider van de Iraanse Revolutie, grondlegger van de Iraanse Islamitische Republiek en haar eerste staatshoofd Ayatollah Ruhollah Khomeini die in 1989 op Valentijnsdag een fatwa uitsprak dat de schrijver dood moest. Ruhollah overleed een paar maanden later. Hij schreef zelf tientallen boeken over de islam, en duldde geen andere mening of concurrentie.

Tien jaar later werd Hadi Matar geboren in hetzelfde jaar dat de Iraanse overheid beloofde deze fatwa niet meer actief na te streven. Een bericht dat helaas niet bij Hadi is aangekomen. Toen in februari 2017 aan het huidige staatshoofd Ayatollah Ali Khamenei gevraagd werd of de fatwa tegen Salman Rushdie nog effectief was, bleek het decreet weer zoals door Khomeini uitgevaardigd.

Hadi woonde in Fairview, New Jersey, een mooie wijk langs de Hudsonrivier, net aan de andere kant van New York op een paar kilometer van het Central Park. Hadi kwam uit Libië en was afgereisd naar de Amerikaanse droom. Zijn leven kon alle kanten op, er is geen excuus. Er zijn kansen, scholen en een vrije open samenleving. Helaas is er ook blinde tolerantie voor intolerantie.

Hadi kocht een kaartje naar een boekpresentatie en reisde 600 kilometer af naar het afgelegen en pittoreske Chautauqua om de inmiddels 75-jarige schrijver in zijn nek, oog en lever te steken. Ik vraag me af of deze jongeman “De Duivelsversen” überhaupt gelezen heeft. Of hij een zelfstandige morele beslissing heeft gemaakt, of zich heeft laten leiden door het morele kompas van derden.

De politie is er als de kippen bij om te stellen dat Hadi Matar alleen werkte. Aangezien de aanslag gisteren gebeurd is, kan je dat simpelweg nog niet weten. Zo stond bijvoorbeeld zelfs de nationaliteit van Hadi Matar nog niet vast, was zijn strafblad nog niet bekeken en zijn huiszoekingen nog gaande. Als je met deze grondhouding het onderzoek start, heb je niet de intentie iets te vinden.

Deze stelling is prematuur, tendentieus, ongefundeerd en nodeloos kwetsend naar alle mensen die dankzij fatwa's, doodsbedreigingen, kans op eerwraak, uithuwelijking of genitale verminkingen hun leven in angst doorbrengen. Je kan elke aanslag als een los incident proberen te bagatelliseren, te de-escaleren en sussen, maar dan ontken je het momentum en industriële schaal van deze doodscultus.

Een gebrek aan directe bevelen bewijst niet dat iemand alleen handelde of zelfstandig op het idee kwam deze moordpoging te doen. Dit is een logische resultaat van een bevel, decennialange opruiing, het verheerlijken van geweld en in de slachtofferrol duiken zodra consequenties aan de horizon verschijnen. Deze daad zat niet in zijn genen, maar is aangeleerd gedrag.

Hadi Matar bleek op sociale media geïnteresseerd in Sjiitisch extremisme en de Iraanse Islamitische Revolutionaire Garde. Hij had een vals rijbewijs op naam van een in 2008 te Syrië geliquideerde Hezbollahleider. Hij had afbeeldingen van generaal Qassem Solemani op zijn telefoon. Hadi Matar is opgegroeid in een cultuur en een informatiebubbel van haat en geweld. Hij is nooit alleen geweest.

De plek waar Salman Rushdie sprak, had geen tassencontrole of metaaldetectors. De locatie wilde geen afstand tussen sprekers en hun publiek. Beveiliging zou de open cultuur van de instelling aantasten. Zelfs achteraf wijzen ze elke verantwoordelijkheid af. De kloof tussen wensdenken en harde realiteit is levensgevaarlijk. De andere wang keren, leidt vooral tot extra letsel.

Dit is onze wereld voor mensen die zijdelings iets over de islam schrijven.